Biyoloji Dersindeki Kan Grubu Deneyinden "Kandan Bayrak" Çıktı
Kırşehir'de öğrenim gören öğrenciler Genelkurmay'a gönderdikleri "kanlı bayrağı" hazırlamak için kullandıkları yöntemi, biyoloji dersinde kan grubu ölçmek için toplu iğneyle kan alırken öğrendiklerini söylemişlerdi. bianet'in konuştuğu biyoloji öğretmenleri 11. sınıf biyoloji dersi müfredatında kan dokusuyla ilgili konu işlenirken, öğrencilerle bu deneyin yapıldığını aktardı.
Sağlık hakları aktivisti Mustafa Sütlaş, bianet'e deneyde kullanılan araçların temiz olmaması halinde araçtan geçen mikroorganizmaların çocuğu hasta edebileceğini, birden fazla kişinin aynı aracı kullanması halindeyse hepatit, HIV+ gibi hastalıkların bulaşma ihtimalinin çok yüksek olduğunu vurguladı.
Anadolu Öğretmen Okulu'ndaki öğrenciler, Dağlıca'da ölen 12 askerin anısına, parmaklarından kan akıtarak yaptıkları bayrağı Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt'a göndermişti.
Deneyin sağlık koşullarına uygunluğu denetlenmiyor
Öğretmenlerin ifadelerine göre okulda araçların steril olup olmadığını denetleyen bir mekanizma yok; uygulamanın sağlıklı olup olmaması tamamen öğretmenlerin hassasiyetine bağlı. Kendi deyimleriyle deney sırasında akıllarına gelen "bayrak yapma" fikri, öğrencilerin birbirlerinin kanlarına temas etmesi bakımından çok riskli.
bianet'in görüştüğü, İstanbul'da görev yapan bir öğretmenin dediği gibi "hastalıklar ağız, burun ve kan yoluyla bulaşıyor" ve "hepatit hastalığının Türkiye'de çok yaygın olduğu düşünülürse 20 öğrenciye böyle bir uygulama için ilham vermek oldukça tehlikeli" çünkü bayrağı yaparken öğrenciler büyük olasılıkla birbirlerinin kanına temas ediyorlar.
Eğitim amaçlı bile olsa insanın bedenine yönelik bir fiilin, kişinin yararı söz konusu değilse suç olduğunu belirten Sütlaş, bunun insan yaralamakla eş değer olduğunu anlattı:
"Eylemin hukuki olması için iki koşul var. Birincisi kişinin sağlık bakımından uygulamaya ihtiyacı olması, diğeriyse kişinin rızası. Eğer uygulayan kişinin ehil olduğunu gösteren bir sertifika yoksa, iki koşul sağlanmışsa da, eylem suç sayılır. Öğrencilerin kan alımı konusunda bilgilendirilmesi ve uygulamanın amacının belirtilmesi gerekiyor."
Kullanılan aletler sağlıklı mı?
Konuştuğumuz üç öğretmenden ikisi, deney sırasında kan almakta "lanset" adlı tek kullanımlık gereci kullandıklarını, bir öğretmen de öğrencilerin parmağını toplu iğneyle deldiğini aktardı; "Toplu iğneyi çakmakla yakarak, alkolle temizliyoruz; en azından herhangi bir kibrit ateşiyle steril hale getiriyoruz" dedi.
Öğretmenlerin kullandıkları yöntemi değerlendiren Sütlaş, şöyle konuştu:
"Parmaktan kan almak için lanset veya steril enjektör iğneleri kullanılabilir ya da toplu iğne çakmakla 800-900 dereceye varana kadar ısıtılır, alkolle silinirse steril hale gelir. Ancak her koşulda bunu yapan kişinin sağlıkla ilgili diploması olması lazım. Kanla pek çok hastalık bulaşabilir."
bianet'in görüştüğü biyoloji öğretmenleri müfredata konan deney için kanın nasıl temin edileceğinde kendilerine yol gösterilmediğini, gerekli aletlerin sağlanmadığını ifade ettiler. Bu nedenle öğretmenler deneyi yapmak için kendi imkanlarını kullanıyorlar ve çoğunlukla öğrencilerden kan alıyorlar. (GG/TK)