BirGün ve Evrensel “Basın Ahlak Esaslarına” Uymuyormuş
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, BirGün ve Evrensel gazetelerine uygulanan ilan ambargosuna dair önergeye verdiği cevapta, “Basın İlan Kurumu, basın ahlak esaslarına riayet etmeyen gazete ve dergiler hakkındaki ihbar ve şikâyetleri değerlendirip karara bağlamaktadır” dedi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, iki gazeteye uygulanan ilan ve reklam akışı durdurma kararının, “bütün koşullar ve tebligatla iletilen gerekçeler yerine getirilmesine rağmen neden hala kaldırılmadığına dair” önerge vermişti.
Önergesinde, “Bu iki gazetenin haberlerinde çokça iktidar eleştirisi yapan haberlere yer verilmesinin, ilan ve reklam akışının durdurulmasına bir etkisi var mıdır?” diye sormuştu.
“Kurum, gazetelerin hangi düşüncede yayın yaptığına bakmaz”
Önergesine yanıt, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’dan geldi:
“Basın İlan Kurumu, 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanunun 49 uncu maddesi uyarınca, basın ahlak esaslarına riayet etmeyen gazete ve dergiler hakkındaki ihbar ve şikâyetleri değerlendirip karara bağlamaktadır. Bu doğrultuda basında çıkan haber, fotoğraf, köşe yazısı ve yorumları şikâyet üzerine veya resen takip ederek sonuçlandırmaktadır.
“Öte yandan, gazetelere yükletilen ödevler ile dağıtım esasları, Resmi İlan ve Reklamlar ile Bunları Yayınlayacak Süreli Yayınlar Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Kurum, resmi ilanları, gazetelerin hangi görüş ve düşüncede yayın yaptığına bakmaksızın usul ve esaslar çerçevesinde dağıtmaktadır.
“Kurumun görev alanında bulanan ve resmi ilan yayınlayan gazetelerce, mevzuat hükümlerinin ihlal edilmesi durumunda, Kurum tarafından gerekli müeyyideler uygulanmaktadır.
“Gazeteler, mevzuatta belirtilen kriterleri yerine getirmeleri halinde ise resmi ilan yayınlama haklarını tekrar kazanabilmektedirler.”
Basın Ahlâk Esasları nedir? |
|
Basın Ahlâk Esasları Hakkında 129 Sayılı Genel Kurul Kararı’na göre, bahsi geçen kurallar şöyle: a) Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü ve Cumhuriyetin insan haklarına dayalı, demokratik, lâik, hukuk devleti niteliği, Atatürk ilke ve inkılâpları ve Anayasa’nın 174’üncü maddesinde yazılı “İnkılâp Kanunları” aleyhine yayın yapılamaz. b) Haberler hukuka aykırı yollardan elde edilemez ve yayınlanamaz. c) Hiç kimse, suçlu olduğu kesin yargı kararıyle belirtilmedikçe suçlu olarak ilân edilemez; cezai soruşturma aşamasında veya devam eden davaların konusu olan olaylarla ilgili haber veya yorumlarda “Suçsuzluk” ilkesi ihlâl edilemez; soruşturma ve yargılamanın doğal ve yasal akışını, özellikle hâkimlerin kararını etkileyecek beyan ve yorumlarda bulunulamaz. ç) Suça tahrik veya teşvik edecek ve suç ile mücadeleyi etkisiz kılacak yayın yapılamaz. d) Şiddet ve terörü özendirecek; uyuşturucu maddeler ve her türlü örgüt suçları ile mücadeleyi etkisiz kılacak yayın yapılamaz. e) Küçüklerin ve gençlerin toplum içinde, kişiliklerinin gelişmesini ve korunmasını olumsuz etkileyecek veya onlara yönelik cinsel tacize teşvik eden ve şiddeti özendiren yayın yapılamaz. f) Kadınların, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel alanlardaki bütün hak ve yetkilerden eşit olarak yararlanmasını engellemeye özendiren, kadın-erkek ayrımcılığını öngören, kadını sadece bir “cinsel nesne” olarak gösteren yayınlar yapılamaz. g) Gazete ve dergiler, verdikleri gerçeğe aykırı bilgilerden dolayı, yollanacak, yayın organına ve üçüncü kişilere hakaret ve suç unsuru içermeyen cevap ve düzeltme metinlerini; bunların gönderilmesine sebep olan yazının etkisini bütünüyle giderecek şekilde, günlük süreli yayınlarda cevap ve düzeltme metinlerinin alındığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde, diğer süreli yayınlarda ise cevap ve düzeltme metinlerinin alındığı tarihten itibaren üç günden sonraki ilk nüshada, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlar. ğ) Gazete veya dergiler kadro, baskı, dağıtım veya fiilî satış miktarı konusunda yanlış veya yanıltıcı bilgi veremez. h) Ahlâka aykırı yayın yapılamaz. ı) Kişi, kurum ve toplum katmanlarına yönelik yayınlarda, eleştiri sınırlarını aşan aşağılayıcı sözcükler kullanılamaz; hakaret edilemez, sövülemez iftira ve haksız isnat yapılamaz. i) Kamu yararını ilgilendirmeyen durumlarda bireylerin özel hayatlarının gizliliği ihlâl edilemez. j) Din istismar edilemez. k) Yayınlarda hiç kimse ırkı, cinsiyeti, sosyal düzeyi ve dini inançları sebebiyle kınanamaz, aşağılanamaz. Vicdan, düşünce ve anlatım özgürlüklerini hukuka aykırı şekilde sınırlayıcı, sarsıcı veya incitici yayın yapılamaz. l) Haber başlıklarında, haberin içeriği saptırılamaz ve çelişki yaratılamaz. m) Gazeteci, kaynaklarının gizliliğini korur, kendisine verilen sırları ve kaynağını açıklayamaz. n) İlân veya reklâm niteliğindeki haber, resim ve yazıların, tereddüte yer bırakmayacak şekilde ilân veya reklâm olduğu belirtilir. |
(AS)