BİA² Yerel Medya Eğitimi Programı Trabzonda
Karadeniz Teknik Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksek Okulu, Sahil Tesisleri'nde, 20-21 Kasım'da gerçekleştirilen eğitim seminerine, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Trabzon Şubesi ile Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı temsilcileri de katıldı.
Program "Medyanın Açmazları ve Yeni Habercilik Arayışları", "Sorumlu Gazetecilik İlkeleri", "Avrupa Birliği Sürecinde Kadın, Çocuk, Azınlık Haklarında Yeni Düzenlemeler", Hak Mücadelelerinin Haber Değeri" ve "Yerel Medya Haberciliğini Anlatıyor" başlıklı sunuşlardan ve katılımcıların gazete, radyo ve TV çalışanları olarak üç ayrı grupta gerçekleştirdikleri "Haklara dayalı habercilik örnekleri" atölyelerinden oluştu.
Artvin, Giresun, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon'dan yerel habercilerin katıldığı çalışmada Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nden Dr. Çiler Dursun, Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden Prof. Dr. Levent Köker, Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi'nden Doç. Dr. Gülgün Tosun ile NTV'den Oğuz Haksever, Radikal gazetesinden Murat Çelikkan, Açık Radyo eski yayın koordinatörü Şerif Erol ve Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi'nden Ragıp Duran sunuş yaptılar.
BİA² koordinatörü Ertuğrul Kürkçü'nün açış konuşmasıyla başlayan seminerde Trabzon Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Ahmet Şefik Mollamahmutoğlu da Trabzon'daki yerel medyayı tanıtan kısa bir konuşma yaptı.
BİA² projesinin anlatımından sonra sunuş, tartışma ve atölye çalışmalarından oluşan program başladı.
Ragıp Duran ve Dr. Dursun'un "Medyanın Açmazları ve Yeni Habercilik Arayışları" ve "Sorumlu Gazetecilik İlkeleri" başlıklı sunuşlarının ayrı ayrı yer aldığı ilk oturumda, gazeteci Duran, basında, bugünkü yozlaşmadan kurtulup geçmiş değerlere dönülebileceği çerçevesinde bir sunuş yaptı. Duran, yerel habercilerin, belediye başkanı gibi kamu görevlileriyle ilişkilerinde ve hitap yollarında tarafsız olmalarının haberin de tarafsızlığı için önemli olduğunu vurguladı.
Duran'dan sonra söz alan Dr. Dursun, bir TV kanalında yayımlanan birkaç haber üzerinden, haberin farklı okumalarını ve dilini, oturuma katılan habercilerin yorumlarıyla örnekledi ve insan hakları ihlallerinin konu edildiği haberlerin yapılış biçimlerinin tartışılmasını sağladı.
Dursun oturumu "Hakkında haber yaptığımız insanların dünyasına dair bir güç dengesi belirlediğimizi bilerek haber yapmamız gerekir" diyerek bitirdi.
Cumartesi gününün ikinci oturumunda, "Haklara Dayalı Habercilik Örnekleri" başlıklı çalışma için haberciler gazete, radyo ve televizyon atölyelerine ayrıldılar.
NTV'deki "Ve İnsan" programının sunucusu Oğuz Haksever'in yönetimindeki, TV habercilerine yönelik atölyede "görüntülü anlatımın" olanakları, haberi öyküleştirme ve odak belirlemenin önemi üzerinde duruldu.
Açık Radyo eski yayın koordinatörü Şerif Erol'un yürüttüğü radyo habercileri için yapılan atölyede, radyoyu diğer haber mecralarından ayıran farklar, Açık Radyo'nun Ağustos 99 depreminden sonra bir telsiz çevrimi gibi kullanıldığı deprem iletişim merkezi örneği ve habercilikte tarafsızlık ve nesnellik ayrımı tartışıldı.
Radyo ve televizyon habercileri, iki atölyede de haber ve program yapımında, anlatım, kurgulama, kullanılan dil üzerinden karşılaştıkları sorunları ve çözüm önerilerini paylaştı.
Radikal gazetesinden Murat Çelikkan'ın yürüttüğü atölyede ise yazılı basının çalışma koşulları, hak haberciliği ve insan hakları ihlallerinin haberleştirilmesi, yerel ve ulusal basın örnekleri üzerinden tartışıldı. Atölyenin en canlı tartışması, gazetecinin ulusal bir kimliği olmalı mı sorusu üzerine gerçekleşti.
Atölyelerden sonra bir araya gelen grup, atölyeleri birlikte değerlendirdi. Atölyeyi yürüten haberciler ve her atölyeyi temsilen bir katılımcı, çalışmalarda ele alınan konuları ve tartışmaları özetledi.
Cumartesi günü programı, Trabzon'da iki saatlik bir gezinti ve akşam hep birlikte yenilen yemekle son buldu.
Seminerin ikinci günü, Prof. Köker'in "Avrupa Birliği (AB) Sürecinde Kadın, Çocuk, Azınlık Haklarında Yeni Düzenlemeler" sunumu ile başladı.
Köker, "insan hakları" kavramı etrafında, gazetecinin hak konularını haberleştirirken, insan haklarını nasıl algıladığı ve haklar konusuna hangi açıdan yaklaştığının çok önemli olduğunu vurguladı.
Köker, Avrupa Birliği - Türkiye ilişkilerindeki gelişmelerden ve Türkiye'nin 87'den beri imzaladığı anlaşmalardan söz ederken, "Örneğin Kopenhag Kriterleri, Türkiye'nin imzaladığı Paris Şartlarında vardı; halbuki şimdi AB yeni yeni şartlarla karşımıza çıkıyor gibi algılanıyor" dedi. Köker'in sunuşunda ayrıca "kültürel/sosyal haklar"ın haberciler açısından tanımları tartışıldı.
Pazar gününün ikinci oturumu Tosun'un "Hak Mücadelelerinin Haber Değeri" başlıklı sunumuydu. Tosun, medyanın dördüncü kuvvet olup olmadığını sorarak başladığı sunumunda, basının "siyasal iktidarın değil, sivil toplumun içinde eylediği kamusal alanın sesi" olması gerektiği üzerinde durdu. Dilin ideolojik olduğunu söyleyen Tosun, hak örgütlerinin karşılaştığı en önemli sorunun dilsel damgalama olduğunu belirtti ve katılımcılara "Kişisel olarak insan hakları konusunu mesele edinmediyseniz, kitlesel iletişim aracı ya da gazeteci olarak hak haberciliğini ne derece etkili yapabilirsiniz?" sorusunu yöneltti.
Tosun ayrıca, AB uyum yasalarının çıkmasından sonra gazetelere yansıyan insan hakları ihlalleri haberlerinden örnekler verdi.
Toplantının son sunumunda BİA² koordinatörü Ertuğrul Kürkçü, BİA²'nin haber sitesi bianet' i tanıttı ve katılımcılardan, işbirliğimizin sürmesini dileyerek bianet'e haber gönderebileceklerini, bianet'teki diğer haberleri de kullanabileceklerini belirtti.
BİA² projesinin Trabzon'daki semineri, tüm eğitmen ve katılımcıların birlikte olduğu bir değerlendirme toplantısıyla son buldu. Bu çalışmanın kendilerine yarar sağladığını belirten yerel haberciler, en sık, seminerlerde daha çok atölye çalışmasına yer verilmesini dile getirdiler.
Toplantıya Katılanlar:
Artvin: Tuncer Erer (Demokrat Çoruh), Orhan Şengün (Serhat Artvin Gazetesi), Erdoğan Atasert (7 Mart Gazetesi), Cvdet Ağduman (Yusufeli Haber Gazetesi), Zeki Alkan (Alkan Gazetesi), Sedat Varan (08 Haber Gazetesi), Hakan Aydın (08 FM)
Giresun: Ufuk Kekül (Yeni Giresun), Saliha Yayla (Ekspres Gazetesi), Yeter Veyisoğlu (Ekspres Gazetesi), Taylan Gülertekin (Yeşil Giresun), Namık Baltaoğlu (Yerel Gündem), İsmet Küçükteyrek (Tempo TV)
Ordu: Esma Gürel (Ünye Haber Gazetesi), Hacer Çoşkun (Ünye Gündem Gazetesi), Barış Pamukçu (Melodi FM), Tuğba Güdek (Ünye Flash FM), Sibel Öztürk (Kanal 52), Derya Yılmaz (Kanal 52), Şenay Tezel (Flash TV), Burçin Eren (Hizmet TV)
Rize: Ahmet Çakır (Güneş Gazetesi), Zehra Tüfekçi (Rize Gazetesi), A.Kadir Gümüşler (Karadeniz Haber Gazetesi), Ömer Şan (Gazeteci), Erkan Mahmutoğlu (Kaçkar FM), Muammer Baloğlu (Rizenin Sesi radyosu), Ali Osman Aykut (Karadeniz Umut Radyo), Duygu Mahmutoğlu (Kaçkar TV)
Samsun: Makbule Efe (Samsun Medya FM), Kenan Engizli (Klas TV)
Trabzon: Ali Ayasu (Karadeniz Gazetesi), Aydın Gelleci (Karadeniz Güne Bakış), Levent Ustabaşı (Türksesi Gazetesi), Faruk Tandoğan (Radyo Aktif), Serkan Türk (Radyo Aktif), Samet Güney (Mavi TV), Ahmet Şefik Mollamahmutoğlu (Trabzon Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri), Av. Sibel Suiçmen (Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı Trabzon şube başkanı) (AB/BB)