Beşikçi Kitaplarına Ne Olur Ne Olmaz Yasağı
Kitap yasağına son verilmesini talep eden Yayınevi sahibi Ünsal Öztürk'ün avukatı Levent Kanat, kararı bugün temyiz edecek.
22 Haziran'da, Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Yurt Yayınları'ndan çıkan kitaplara Ankara 1 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin (DGM) "bölücülük" iddiasıyla getirdiği yasak kararını bozmuştu.
"Kitap yasağı, Anayasa ve AİHM kararlarına aykırı"
Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dün (22 Kasım Salı) görülen karar duruşmasına, yayınevi sahibi Öztürk ile avukatı Kanat katıldı.
Yargıtay'ın bozma kararının usulden olduğunu savunarak, duruşma ile usulün yerine getirildiği savunan duruşma savcısı Mustafa Kelkit, kitaplara yasağın sürdürülmesini istediği esas hakkında mütalaasını tekrar etti.
Yargıtay kararının esasa ilişkin bir bozma olduğunu savunan avukat Kanat ise, kitaplara müsadere kararının Anayasa'ya, AİHM kararlarına ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 9 ve 10. maddelerine aykırı olduğunu savundu.
Dört kitaba özgürlük, 12'si için yasağa devam
Yayıncı Öztürk'ün yasağına kaldırılmasına dair görüşlerini dinleyen Mahkeme Başkanı Orhan Karadeniz, "Ortadoğu'da Devlet Terörü", "Devletlerarası Sömürge Kürdistan", "Kürtlerin mecburi iskanı, bilim yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 1", "UNESCO'ya Mektup", "Kürdistan üzerinde Emperyalist Bölüşüm Mücadelesi 1915-1925", "Kürt Aydını Üzerine Düşünceler", "Bilim Yöntemi", "Tunceli Kanunu 1935 ve Dersim, Jenesidi Bilim Yöntemi, Türkiye'deki Uygulama 4", "Bilim, Resmi İdeoloji, Devlet Demokrasi ve Kürt Sorunu", "Zihnimizdeki Karakolların Yıkılması", "Yargılama Süreçleri ve Özgürleşme" ve "Başkaldırının Koşulları" isimli kitapların yasaklı kalmasına karar verdi.
Mahkeme, bu kitapların Terörle Mücadele Yasası'nın halen yürürlükte olan 7/2 maddesine aykırılık taşıyabileceğini açıkladı.
Ancak mahkeme, "Doğu Anadolu'nun Düzeni ve Sosyo Etnik Temelleri 1", "Doğu Anadolu'nun Düzeni ve Sosyo Etnik Temelleri 2", "Cumhuriyet Halk Fırkası'nın Tüzüğü 1927 ve Kürt Sorunu", "Kürt Tezi Güneş Dil Teorisi ve Kürt Sorunu" başlıklı kitaplarla ilgili daha önce verilen toplatma kararlarının kaldırılmasına karar verdi.
Kitaplara dava süreci
TMY'nin 8. maddesinin Temmuz 2003'te yürürlükten kalmasından sonra Av. Kanat, "davalara konu gerekçe, yasa ile ortadan kalktı" diyerek Öztürk ve Beşikçi için beraat kararı verilmesini, kitaplar hakkındaki toplatma ve müsadere kararlarının kaldırılmasını istedi.
Ancak Ankara 1 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM), sanıkların beraatine ilişkin talebi kabul ederken kitap yasağını, "Sadece 8. maddeye değil, başka ceza maddelerine de aykırılık var" diyerek kaldırmadı.
Avukatın bir üst mahkeme olan 2 No'lu DGM'ye yaptığı itirazdan sonuç alamaması üzerine karar kesinleşti. Ancak Adalet Bakanlığı, yazılı emir yoluna giderek Yargıtay'dan kitap yasağının da kaldırılmasını istedi.
Başvuruyu değerlendiren Yargıtay Cumhuriyet Savcılığı da, şiddete teşvik edilmedikçe düşünce ifade özgürlüğünün esas olduğunu belirtti; yazılı emre uyulmasını istedi.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi ise, 22 Haziran 2005'te, yerel mahkemenin kararını bozdu. Dosya, yeniden 1 No'lu DGM'nin yerine bakan Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nin önüne geldi.
AİHM, yayınevine cezaları mahkum etti
Sosyolog İsmail Beşikçi, "Özgür Gündem" gazetesinde Kürt Sorunu ile ilgili çıkan yazıları ile Yurt Yayınları'ndan çıkan kitapları nedeniyle 100 yıldan fazla hapis istemiyle yargılanıyordu. Beşikçi, yıllarca hapiste kaldıktan sonra Şartlı Af Yasası'ndan yararlanarak serbest bırakılmıştı.
1991-1994 yılları arasında 8. maddeden bir yıl, beş ay 20 gün hapis yatan ve ağır para cezalarına çarptırılan Yurt Yayınları Sahibi Öztürk, AİHM'de açtığı davayı Ekim başında kazanmıştı. Türkiye, yayıncı Öztürk'e toplam 32 bin 500 avro (52 bin YTL) ödemeye mahkum edilmişti. (EÖ)