BASIN KANUNU Tasarısı

BASIN KANUNU

TASARISI1

Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü

Devlet Bakanı

Dr. Yılmaz Karakoyunlu2

Basın özgürlüğü

Madde 1 - Basın özgürdür. Basın Özgürlüğü, kamu makamlarının müdahalesi olmaksızın haber edinme ve yayma hakkını içerir.

Bu özgürlüğün kullanılması, ancak insan onuruna saygının, milli güvenliğin, kamu düzeninin, genel ahlakın, Devlet sırlarının veya yargılama görevinin gerektirdiği ölçüde sınırlanabilir.

Kapsam

Madde 2 - Basılmış eserlerin basımı ve yayımı, bu Kanun hükümlerine tabidir.

Basılmış eser ve yayım tarihi

Madde 3- Yayımlanmak üzere her türlü basım araçları ile basılan veya diğer araçlarla çoğaltılan yazı, resim ve benzeri eserler, bu Kanun hükümlerine göre basılmış eserdir. Basılmış eserin herhangi bir şekilde kamuya sunulması yayım sayılır.

Süreli yayın ve çeşitleri

Madde 4- Belli aralıklarla yayımlanan basılmış eserler ile haber ajanslarının yayınları süreli yayındır.

Süreli yayın ve çeşitleri

Madde 4- Belli aralıklarla yayımlanan basılmış eserler ile haber ajanslarının yayınları süreli yayındır.

Yaygın süreli yayın, tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından basılan ve her coğrafi bölgede en az bir ilde olmak üzere, ülkenin en az yüzde yetmişbeşinde yayımlanan süreli yayını; bölgesel süreli yayın, tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından basılan ve en az üç komşu ilde olmak üzere en az bir coğrafi bölgede yayımlanan süreli yayını; yerel süreli yayın, tek bir yerleşim biriminde yayımlanan süreli yayını ifade eder.

Zorunlu Bilgiler

Madde 5- Her basılmış eserde, basıldığı yer ve tarih, basımcının ve varsa yayımcının adları ve adresleri gösterilir. İlan, tarife, sirküler ve benzerleri hakkında bu hüküm uygulanmaz.

Her türlü süreli yayında ayrıca yönetim yeri, sahibinin, varsa kanuni temsilcisinin, yayını yöneten sorumlu yazı işleri müdürünün adları gösterilir

Zorunlu Bilgiler

Her türlü süreli yayında ayrıca yönetim yeri, sahibinin, varsa kanuni temsilcisinin, yayını yöneten sorumlu yazı işleri müdürünün adları ve yayının yaygın, bölgesel veya yerel olduğu gösterilir.

Sorumlu yazı işleri müdürü

Madde 6- Her süreli yanının bir sorumlu yazı işleri müdürü bulunur.Yazı işleri müdürü birden fazla ise, her birinin sorumlu olduğu bölüm belirtilir.

Sorumlu yazı işleri müdürü olabilmek için;

a) a) Türk vatandaşı olmak,

b) b) En az orta öğrenim mezunu veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olmak,

c) c) 18 yaşını bitirmiş olmak,

d) d) Kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak,

e) e) Devlet memuru veya Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu olmamak,

f) f) Taksirli suçlar hariç bir yıldan fazla ağır hapis ve beş yıldan fazla hapis cezasına mahkum olmamış olmak,

gerekir.

Sorumlu yazı işleri müdürünün TBMM üyesi olması veya Türkiye'de ikametgahı bulunmaması halinde, sorumluluğu üstlenmek üzere Türkiye'de ikametgahı bulunan ve devamlı oturan bir yazı işleri müdür yardımcısı tayin edilir. Sorumlu yazı işleri müdürlüğü için bu Kanunda yer alan hükümler, sorumluluğu üstlenen yardımcı için de geçerlidir.

Bilimsel ve mesleki yayınlar yönünden (e) bendindeki şart aranmaz.

Süreli yayın sahibi

Madde 7 - Gerçek ve tüzel kişiler süreli yayın sahibi olabilirler. Gazete veya diğer bir süreli yayın sahibi olabilmek için, gerçek kişinin bu Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a), (d), (e) bentlerinde yazılı şartlara sahip olması gerekir.

Süreli yayın sahibinin küçük veya tüzel kişi olması halinde, kanuni temsilci hakkında da bu Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şartlar aranır.

Beyanname verilmesi

Madde 8- Gazete ve diğer süreli yayınların çıkarılması için, sadece mahallin en büyük mülki amirliğine bir beyanname verilmesi yeterlidir.

Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin süreli yayın çıkarması mahallin en büyük mülki amirinin mütalaası üzerine İçişleri Bakanlığının iznine bağlıdır. İçişleri Bakanlığı Dışişleri Bakanlığının görüşünü de alır.

Yayın sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü tarafından imzalanan beyannamede yayının adı ve mahiyeti, hangi aralıklarla yayımlanacağı, idare merkezi, sahibinin, varsa kanuni temsilcisinin, sorumlu yazı işleri müdürünün ve varsa yardımcısının ad ve adresleri; yayının yaygın, bölgesel veya yerel olduğu gösterilir.

Beyanname, bu Kanunun 6 ve 7 inci maddelerinde yazılı şartların varlığını gösteren belgeler ile yayın sahibi tüzel kişi ise, tüzüğünün veya ana sözleşmesinin veya vakıf senedinin bir sureti eklenir.

Beyanname verilmesi

Madde 8- Gazete ve diğer süreli yayınların çıkarılması için, sadece mahallin en büyük mülki amirliğine bir beyanname verilmesi yeterlidir.

Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin süreli yayın çıkarması İçişleri Bakanlığının iznine bağlıdır.

Beyannamenin incelenmesi

Madde 9- Beyannamenin ve eklerinin gerekli bilgileri içermemesi veya yayın sahibinin veya varsa kanuni temsilcisinin veya sorumlu yazı işleri müdürünün veya varsa yardımcısının bu Kanunun aradığı şartlara sahip olmaması halinde, mülki amirlik beyannamenin kendisine verilmesinden itibaren bir hafta içinde eksikliğin giderilmesini yayın sahibinden ister. Bu istemin, tebliğinden itibaren bir hafta içerisinde yerine getirilmemesi halinde, mülki amirlik yayımın durdurulmasını o yer asliye ceza mahkemesinden ister. Mahkeme en geç bir hafta içinde karar verir. Bu karara karşı acele itiraz yoluna başvurulabilir.

Değişikliklerin bildirilmesi

Madde 10- Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen beyannamede yer alan unsurlarda meydana gelen her değişiklik, aynı maddede öngörüldüğü şekilde, değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren bir hafta içinde, gerekli belgelerle birlikte yeni bir beyanname ile aynı mercie bildirilir.

Bu Kanunun 9 uncu maddesinde yer alan hüküm, değişiklikler yönünden de geçerlidir.

Sorumlu yazı işleri müdürünün bu görevden ayrılması halinde, yenisi tayin edilinceye kadar sorumluluk yayın sahibine veya varsa kanuni temsilcisine aittir.

Süreli yayın sahibinin hakları

Madde 11- Süreli yayın sahibi, geçerli beyannamenin verildiği andan itibaren 556 sayılı "Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"nin tanıdığı haklardan marka sahibi gibi yararlanır.

Hakların kaybedilmesi

Madde 12- Süreli yayın, beyannamenin verildiği tarihten itibaren beş yıl içerisinde yayımlanmazsa veya yayıma beş yıldan fazla ara verilirse beyanname geçersiz sayılır ve beyanname vermiş olmaktan doğan haklar sona erer.

Teslim yükümlülüğü

Madde 13- Basımcı, bastığı her türlü yayının iki adedini, dağıtım veya yayımı izleyen çalışma gününde Cumhuriyet Başsavcılığına teslim eder.

Bu yükümlülük, basılmış eserin, içerik ve biçim yönünden herhangi bir değişikliği içeren daha sonraki basımları ile tıpkı basımları için de geçerlidir.

Teslim yükümlülüğü

Madde 13- Basımcı, bastığı her türlü yayının iki adedini, dağıtım veya yayımın yapıldığı gün mahallin en büyük mülki amirliğine ve Cumhuriyet Başsavcılığına teslim eder.

Bu yükümlülük, basılmış eserin, içerik ve biçim yönünden herhangi bir değişikliği içeren daha sonraki basımları ile tıpkı basımları için de geçerlidir.

Suçun oluşumu

Madde 14- Basılmış eserler yoluyla işlenen suç yayım anında oluşur.

Cezai Sorumluluk

Madde 15- Süreli yayınlar ve süreli olmayan yayınlar yoluyla işlenen suçlardan eser sahibi sorumludur.

Eser sahibinin belli olmaması veya yayım sırasında yurt dışında bulunması ve Türk mahkemelerinde yargılanamaması veya verilecek cezanın eser sahibinin diğer bir suçtan dolayı kesin hükümle mahkum olduğu cezaya etki etmemesi hallerinde, süreli yayınlar yoluyla işlenen suçlardan sorumlu yazı işleri müdürü veya varsa yardımcısı, süreli olmayan yayınlar yoluyla işlenen suçlardan yayımcı, bunun belli olmaması veya yayım sırasında yurt dışında bulunması ve Türk Mahkemelerinde yargılanamaması hallerinde ise basımcı sorumlu olur.

Sorumlu yazı işleri müdürünün veya varsa yardımcısının rızası olmaksızın yayımlanan eserden dolayı sorumluluk eser sahibi ile yayımlatana aittir.

Yukarıdaki hükümler, süreli yayınlar ve süreli olmayan yayınlar ile ilgili hükümlere uyulmaksızın yapılan yayınlara da uygulanır.

Eser sahibi haber kaynaklarını açıklamaya zorlanamaz

Hukuki sorumluluk

Madde 16- Basılmış eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zararlardan dolayı eser sahibiyle birlikte yayının sahibi ve süreli olmayan yayınların yayımcısı müteselsilen sorumludur.

Cevap ve düzeltme

Madde 17- Süreli yayınlarda kişisel şeref ve haysiyeti ihlal edici veya kişilerle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması halinde, bundan zarar gören kişinin yayım tarihinden itibaren iki ay içinde göndereceği ve suç unsurlarını içermeyen cevap ve düzeltme yazısını sorumlu yazı işleri müdürü, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, günlük süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sahife ve sütunlarda, diğer süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren üç günden sonraki ilk nüshasının aynı sahifesinde, aynı puntolarla, aynı şekilde ve yazım kurallarına uygun olarak yayımlamak zorundadır.

Cevap ve düzeltmede, buna neden olan yazının belirtilmesi, cevap ve düzeltmenin ilgili yazının iki katından uzun olmaması, yirmi satırdan kısa olan yazılarla ilgili cevap ve düzeltmenin otuz satırı geçmemesi gerekir.

Süreli yanının birden fazla yerde basılması halinde, cevap ve düzeltme yazısı cevaba sebebiyet veren yazının yayımlandığı baskılarda yer alır.

Cevap ve düzeltmenin birinci fıkrada belirlenen süreler içinde yayımlanmaması veya aynı fıkra hükümlerine aykırı şekilde yayımlanması halinde, cevap ve düzeltme istemiş olan kişi, yayım için tanınan sürenin bitiminden itibaren on beş gün içinde bulunduğu yer sulh ceza yargıcından yayımın yapılmasına veya kanun hükümlerine uygun olarak yapılmasına karar verilmesini isteyebilir. Sulh ceza yargıcı, bu istemi üç gün içerisinde, duruşma yapmaksızın, karara bağlar.

Sulh ceza yargıcının kararına karşı acele itiraz yoluna gidilebilir.

Cevap ve düzeltmenin yayımlanmasına yargıç tarafından karar verilmesi halinde, bu maddenin 1 inci fıkrasındaki süreler, sulh ceza yargıcının kararına itiraz edilmemişse kararın kesinleştiği tarihten, itiraz edilmişse merci kararının tebliği tarihinden başlar.

Cevap ve düzeltme hakkına sahip olan kişinin ölmesi halinde, hak sahiplerine tanınan süre içerisinde bu hakkı mirasçılarından biri kullanabilir.

Cevap ve düzeltme

Madde 17- Süreli yayınlarda kişisel şeref ve haysiyeti ihlal edici veya kişilerle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması halinde, bundan zarar gören kişinin yayım tarihinden itibaren iki ay içinde göndereceği, suç unsurlarını içermeyen, üçüncü kişilerin hukuken korunan menfaatlerine aykırı olmayan cevap ve düzeltme yazısını sorumlu yazı işleri müdürü, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, günlük süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sahife ve sütunlarda, diğer süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren üç günden sonraki ilk nüshasının aynı sahifesinde, aynı puntolarla, aynı şekilde ve yazım kurallarına uygun olarak yayımlamak zorundadır.

Süreli yanının birden fazla yerde basılması halinde, cevap ve düzeltme yazısı cevaba sebebiyet veren yazının yayımlandığı baskılarda yer alır.

Sulh ceza yargıcının kararına karşı acele itiraz yoluna gidilebilir.

Cevap ve düzeltme hakkına sahip olan kişinin ölmesi halinde, hak sahiplerine tanınan süre içerisinde bu hakkı mirasçılarından biri kullanabilir.

Zorunlu bilgileri göstermeme

Madde 18- Bu Kanunun 5 inci maddesinde basılmış eserde gösterilmesi öngörülen hususları göstermeyen veya gerçeğe aykırı olarak gösteren yayımcı veya süreli yayının sorumlu yazı işleri müdürü ile adını ve adresini göstermeyen veya yanlış gösteren basımcı....liradan.....liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Zorunlu bilgileri göstermeme

Madde 18- Bu Kanunun 5 inci maddesinde basılmış eserlerde gösterilmesi öngörülen hususların gösterilmemesi veya gerçeğe aykırı olarak gösterilmesi halinde, süreli yayınlarda sorumlu yazı işleri müdürü, süreli olmayan yayınlarda yayımcı ve adını ve adresini göstermeyen veya yanlış gösteren basımcı beş milyar liradan yirmibeş milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza, bölgesel süreli yayınlarda on milyar liradan, yaygın süreli yayınlarda yirmi milyar liradan az olamaz.

Beyanname vermeme, değişiklikleri bildirmeme

Madde 19- Bu Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen beyannameyi vermeyen veya 10 uncu maddesinde öngörülen değişiklikleri bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen yayın sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü ..........liradan ........liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Beyanname vermeme, değişiklikleri bildirmeme

Madde 19- Bu Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen beyannameyi vermeyen veya 10 uncu maddesinde öngörülen değişiklikleri bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen yayın sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü beş milyar liradan elli milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza, bölgesel süreli yayınlarda on beşmilyar liradan, yaygın süreli yayınlarda kırk milyar liradan az olamaz.

Durdurulan yayının yayımına devam etme

Madde 20- Bu Kanunun 9 uncu maddesine göre yayımı durdurulan süreli yayınının yayımına devam eden yayın sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü .......liradan .........liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Durdurulan yayının yayımına devam etme

Madde 20- Bu Kanunun 9 uncu maddesine göre yayımı durdurulan süreli yayınının yayımına devam eden yayın sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü yirmi milyar liradan yüz milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda kırk milyar liradan, yaygın süreli yayınlarda seksen milyar liradan az olamaz.

Teslim yükümlülüğüne uymama

Madde 21- Bu Kanunun 13 üncü maddesinde öngörülen yükümlülüğü yerine getirmeyen basımcı ...........liradan .............liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Teslim yükümlülüğüne uymama

Madde 21- Bu Kanunun 13 üncü maddesinde öngörülen yükümlülüğü yerine getirmeyen basımcı bir milyar liradan on beş milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda üç milyar liradan, yaygın süreli yayınlarda beş milyar liradan az olamaz.

Cevap ve düzeltmenin yayımlanmaması

Madde 22- Cevap ve düzeltmenin yayımlanmasına ilişkin kesinleşmiş yargıç kararlarına uymayan sorumlu yazı işleri müdürü .........liradan ..........liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Cevap ve düzeltme yazısının yayımlanmaması veya 17 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartlara uyulmaksızın yayımlanması hallerinde, mahkeme ayrıca, masraflar yayın sahibi tarafından karşılanmak üzere, bu yazının ülkenin en yüksek tirajlı iki gazetesinde Basın ilan Kurumu vasıtasıyla ilan şeklinde yayımlanmasına da karar verir.

Cevap ve düzeltmenin yayımlanmaması

Madde 22- Cevap ve düzeltmenin yayımlanmasına ilişkin kesinleşmiş yargıç kararlarına uymayan sorumlu yazı işleri müdürü bir aydan üç aya kadar hapis ve on milyar liradan yüz milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Para cezası, bölgesel süreli yayınlarda yirmi milyar liradan, yaygın süreli yayınlarda kırk milyar liradan az olamaz.

Yargıyı etkileme

Madde 23- Hazırlık soruşturmasının başlamasından takipsizlik kararı veya muhakemenin men'i kararı verilmesine veya kamu davasının açılmasına kadar geçen süre içerisinde, soruşturmacı, savcı, yargıç veya mahkeme işlemlerini ve soruşturma ile ilgili diğer belgeleri haber vermenin sınırlarını aşacak şekilde yayımlayan kimse, ...........liradan ............liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Mahkeme önüne götürülen bir dava kesin kararla sonuçlanıncaya kadar, bu dava ile ilgili savcı, yargıç veya mahkeme işlemleri hakkında haber vermenin sınırlarını aşacak şekilde mütalaa yayımlayan kimse ........liradan ......liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Yargıyı etkileme

Madde 23- Hazırlık soruşturmasının başlamasından takipsizlik kararı verilmesine veya kamu davasının açılmasına kadar geçen süre içerisinde, soruşturmacı, savcı, yargıç veya mahkeme işlemlerini ve soruşturma ile ilgili diğer belgeleri haber vermenin sınırlarını aşacak şekilde yayımlayan kimse, beş milyar liradan elli milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda on milyar liradan yaygın süreli yayınlarda yirmi milyar liradan az olamaz.

Mahkeme önüne götürülen bir dava kesin kararla sonuçlanıncaya kadar, bu dava ile ilgili savcı, yargıç veya mahkeme işlemleri hakkında haber vermenin sınırlarını aşacak şekilde mütalaa yayımlayan kimse yukarıdaki fıkrada öngörülen cezalarla cezalandırılır.

Cinsel saldırı, cinayet ve intihara özendirme

Madde 24- Cinsel saldırı, cinayet ve intihar olayları hakkında, haber vermenin sınırlarını aşan ve okuyucuyu bu tür fiillere özendirecek nitelikte olan yazı ve resim yayımlayanlar beş milyar liradan otuz milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda on milyar liradan, yaygın süreli yayınlarda yirmi milyar liradan az olamaz.

Cinsel olaylarda kimliğin açıklanması

Madde 25- Evlenmeleri kanunen yasaklanmış kimseler arasındaki cinsel ilişkiyle ilgili haberlerde bu kişilerin, Türk Ceza Kanunun 414, 415, 416, 421, 423, 429, 430, 435 ve 436 ncı maddelerinde yazılı cürümlere ilişkin haberlerde mağdurların, 18 yaşından küçük olan suç faili veya mağdurlarının kimliklerini açıklayacak şekilde yayın yapanlar .....liradan ......liraya kadar ağır para cezalarıyla cezalandırılır.

Cinsel olaylarda kimliğin açıklanması

Madde 25- Evlenmeleri kanunen yasaklanmış kimseler arasındaki cinsel ilişkiyle ilgili haberlerde bu kişilerin, Türk Ceza Kanunun 414, 415, 416, 421, 423, 429, 430, 435 ve 436. maddelerinde yazılı cürümlere ilişkin haberlerde mağdurların veya on sekiz yaşından küçük olan suç faili veya mağdurlarının kimliklerini açıklayacak ya da tanınmalarına yol açacak şekilde yayın yapanlar beş milyar liradan elli milyar liraya kadar ağır para cezalarıyla cezalandırılır. Bu ceza bölgesel süreli yayınlarda on milyar liradan, yaygın süreli yayınlarda yirmi milyar liradan az olamaz.

Basılmış eserleri tahrip, bozma, engelleme

Madde 26- Kanuna uygun olarak basılmış eserleri, bunların yayımını veya dağıtımını veya satışını önlemek amacıyla koparan, tahrip eden veya bozan kimse, fiili daha ağır bir suç teşkil etmediği takdirde, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve ....... liradan ........liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Kanunun aradığı şartlara uyulmasına rağmen süreli ve süreli olmayan yayınların basılmasını, yayımını, dağıtımını veya satışını şiddet veya tehditle engelleyen kimseye de, fiili daha ağır bir suç teşkil etmediği takdirde, birinci fıkradaki cezalar verilir.

Yukarıdaki fıkralarda öngörülen fiiller, umumi mahalde veya matbaanın veya umuma satış yapan veya dağıtım yapan yerlerin etrafında toplanan kişiler tarafından işlenirse ceza

yarı oranında artırılır.

Basılmış eserleri tahrip, bozma, engelleme

Madde 26- Kanuna uygun olarak basılmış eserleri, bunların yayımını veya dağıtımını veya satışını önlemek amacıyla koparan, tahrip eden veya bozan kimse, fiili daha ağır bir suç teşkil etmediği takdirde, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve bir milyar liradan beş milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Yukarıdaki fıkralarda öngörülen fiiller, umumi mahalde veya matbaanın veya umuma satış yapan veya dağıtım yapan yerlerin etrafında toplanan kişiler tarafından işlenirse ceza yarı oranında artırılır.

Süreli yayınların dağıtımı

Madde 27- Süreli yayınların dağıtımını yapan kişiler, kendilerinden dağıtılması istenen yayınları, dağıtımını yaptıkları diğer yayınlar için aldıkları, satış fiyatı ile tiraja göre belirlenen dağıtım ücretini aşmayacak bir bedel karşılığında, dağıtmakla yükümlüdürler. Bu yükümlülüğe aykırı davrananlar, dağıtımından kaçındıkları yayının toplam bedelinin yarısı oranında ağır para cezası ile cezalandırılırlar.

Yayımlanmış eserlerin izinsiz yayımı

Madde 28- Özel bir çaba ve emek harcamak suretiyle elde edilerek bir süreli yayında yayımlanmış haber, yazı ve fotoğrafları o süreli yayın sahibinin izni olmadan yayımlayanlar, beş milyar liradan yirmi milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılırlar.

Müsadere, el koyma

Madde 27- Gazeteler veya diğer her türlü basılmış eserler, ancak bu eserler yoluyla işlenen suçlardan dolayı mahkumiyet halinde müsadere edilir.

Suç unsuru içeren gazete veya her türlü basılmış eserlerden en fazla üç adedine savcılık, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kolluk el koyabilir.

Müsadere, el koyma, dağıtım yasağı

Madde 29- Soruşturma için sübut vasıtası olarak her türlü basılmış eserin en fazla üç adedine Cumhuriyet savcısı, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kolluk el koyabilir.

Mahkumiyet halinde müsadereyi mümkün kılmak üzere, suç unsurları içerdiğine dair yeterli delil bulunan basılmış eserlerin tamamına hakim kararıyla el konulabilir.

Yabancı dilde ya da Türkçe olarak kaleme alınan ve Türkiye dışında basılan süreli veya süreli olmayan yayın ve gazetelerin suç unsuru içerdiğine dair ciddi şüphe bulunan hallerde Türkiye'de piyasaya çıkarılması, dağıtılması veya satışa sunulması Adalet Bakanlığı'nın da görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı'nın kararıyla yasaklanabilir.

Yukarıdaki fıkra uyarınca yasaklanmış yayın ve gazeteleri bilerek çoğaltanlar, dağıtanlar veya satışa sunanlar hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ve beş milyar liradan yirmi milyar liraya kadar ağır para cezası verilir.

Üçüncü fıkra uyarınca yasaklanmış bir yayını veya gazeteyi bilerek başka bir ad altında tekrar yayımlayanlar hakkında da yukarıdaki fıkrada öngörülen cezalar uygulanır.

Dava süreleri

Madde 28- Basılmış eserler yoluyla işlenen veya bu Kanunda öngörülen diğer suçlardan dolayı açılacak ceza davasının günlük süreli yayınlar yönünden altı ay, diğer basılmış eserler yönünden bir yıl içinde açılması zorunludur. Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği tarihten başlar.

Süreli yayın sorumlu yazı işleri müdürünün, yayımın, rızası olmaksızın gerçekleştirildiğini iddia ettiği durumlarda yayımlatan aleyhine açılacak davanın süresi, sorumlu yazı işleri müdürü hakkında verilecek beraat kararının kesinleşmesinden itibaren başlar.

Sorumlu yazı işleri müdürünün yayımlanan eserin sahibini bildirmesi durumunda, dava açma süreleri bildirim tarihinden itibaren başlar.

Kovuşturulması şikayete bağlı suçlarda dava açma süreleri, suç için kanunun öngördüğü zaman aşımı süresini aşmamak şartıyla, suçun işlendiğinin öğrenildiği tarihten başlar.

Kamu davasının açılması izin veya karar alınmasına bağlı olan suçlarda, izin veya karar için gerekli başvurunun yapılmasıyla dava açma süresi durur. Durma süresi 2 ayı geçemez. Bu sınırlama milletvekilleri ile ilgili başvurulara uygulanmaz.

İlk Tasarıda (Dava süreleri) Başlıklı madde numarası 28.'dir.

Devlet Bakanı Karakoyunlu'nun Tasarısında ise 27 inci ve 28. maddeler iki ayrı yeni madde olarak Tasarıya ilave edildiğinden ve ilk tasarıdaki 29.madde değiştirilerek Tasarıya alındığından 29.maddeden sonra gelen (Dava süreleri) ile ilgili madde numarası 30 olmuştur. Madde içeriğinde değişiklik yoktur ve ilk tasarıda yer alan aynı metindir

Görevli mahkemeler

Madde 29- Basılmış eserler yoluyla işlenen veya bu Kanunda öngörülen diğer suçlardan dolayı açılan ve ağır ceza işlerinden olan davalar ağır ceza mahkemelerinde, diğerleri asliye ceza mahkemelerinde görülür.

Bir yerde ağır ceza veya asliye ceza mahkemesinin birden fazla dairesi bulunması halinde bu davalar iki numaralı mahkemede görülür.

Basılmış eserler yoluyla işlenen veya bu Kanunda öngörülen diğer suçlara ilişkin davalar acele işlerden sayılır.

(Görevli Mahkemeler) Başlıklı madde numarası ilk tasarıda 29.'dur.

Devlet Bakanı Karakoyunlu'nun Tasarısında ise madde numarası 31 olmuştur. Madde içeriğinde değişiklik yoktur.

Tebligat

Madde 30- Tebligat işlemleri yönünden süreli yayının idare merkezi, sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürünün kanuni ikametgahı sayılır.

(Tebligat ) Başlıklı madde numarası ilk tasarıda 30'dur.

Devlet Bakanı Karakoyunlu'nun Tasarısında ise madde numarası 32 olmuştur. Madde içeriğinde değişiklik yoktur.

Kaldırılan hükümler

Madde 31- 5680 sayılı Basın Kanunu ve değişiklikleri ile 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin 24/a maddesinin birinci fıkrasında yer alan "veya bir tecavüz tehlikesi karşısında bulunan" ve "veya tecavüz tehlikesinin önlenmesini" ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Kaldırılan hükümler

Madde 33- 24.07.1950 tarih ve 5680 sayılı Basın Kanunu ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde- Halen yayımlanmakta olan süreli yayının yaygın, bölgesel veya yerel olduğu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde mahallin en büyük mülki amirliğine bildirmeyen yayın sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü beş milyar liradan elli milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır.

Yürürlük

Madde 32- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

(Yürürlük) Başlıklı madde numarası 32'dir.

Devlet Bakanı Karakoyunlu'nun Tasarısında ise madde numarası 34'dür

Yürütme

Madde 33- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

(Yürütme ) Başlıklı madde numarası 33'dür.

Devlet Bakanı Karakoyunlu'nun Tasarısında ise madde numarası 35'dir

1 Çerçeve içindeki madde metinleri; Taslak metindeki maddelerin Tasarıda değiştirilmiş şeklidir.

2 Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü kendisine bağlı olan Devlet Bakanı Dr. Yılmaz Karakoyunlu 6 Şubat 2002 tarihinde yaptığı basın toplantısıyla yeni bir Basın Yasası Tasarısı hazırlandığını kamuoyuna açıkladı. Yeni yasa tasarısı hakkındaki haberler 7/10 Şubat 2002 günlü Cumhuriyet, 8 Şubat 2002 günlü TGC'nin Bizim Gazete, 9/10 Şubat 2002 günlü Radikal gazetesinde ve bazı TV programlarında haber olarak yayınlandı. Devlet Bakanı Yılmaz Karakoyunlu "Daha özgür bir düşünce ortamı ve basın ilişkileri sağlamak amacıyla hazırlamış olduğumuz yeni Basın Kanunu Tasarısı ile gerekçesini ilişikte görüşlerinize sunuyorum. Uzun ve başarılı meslek deneyimleriniz çerçevesinde yapacağınız değerlendirmeler tasarının olgunlaşmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Bu amaçla düzenlediğimiz toplantıyı teşrif ederek katkılarınızı esirgememenizi rica ederim. Saygılarımla" şeklindeki mektubuyla TRT Genel Müdürlüğünde 14 Şubat 2002 tarihinde yapılacak olan toplantıya basın meslek kuruluşları ile çok sayıda gazeteciyi Tasarıyı tartışmak üzere davet etti.

BASIN KANUNU Tasarısı

İstanbul