Azınlık Okulları Sorunlarla Açılıyor

Cumhuriyet öncesi 1913-1914 yıllarına dair verilere göre, Anadolu'da 2596 azınlık okulu bulunuyordu. Bunların 1245’i Rum, 1084’ü Ermeni ve 131’i Musevi okuluydu.

Bugün 16 Ermeni, altı Rum, bir Musevi ve bir de Süryani okulu olmak üzere sadece 24 azınlık okulu bulunuyor.

Bu okulların 23’ü İstanbul’da. Biri ise Gökçeada’da 2013 yılında eğitime başlayan Rum okulu. Süryani Anaokulu Özel Mor Efrem ise 2014’te açıldı. Bu okulla birlikte Süryaniler anadillerinde eğitime 86 yıl sonra kavuşmuş oldu.

Son iki yılda iki yeni okulun açılmasıyla azınlık okullarında en azından sayı ve Süryanilerin anadilde eğitim haklarını kazanması açısından kazanımlar olsa da 2015-2016 eğitim yılında yine soy kodu uygulaması ve azınlık okullarının “özel okul” statüsünde kabul edilmeleri sürüyor.

Soy kodu uygulaması

Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün 28 Haziran 2015 günü yayınladığı genelge, azınlık okullarına öğrenci kaydı yalnız kendi azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının çocuklarının velisi/vasisi tarafından bir form doldurulması ve bu formun okul müdürü tarafından “uygun” bulunması şartını getirdi.

Azınlık okulları 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 5. maddesinin C fıkrasında “Bu okullarda yalnız kendi azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının çocukları okuyabilir” deniyor. Bu durumda bir azınlık mensubunun o azınlık cemaatine üye olduğunu gösterir belge getirmesi isteniyor. Bu da vaftiz belgesi oluyor. Müslümanlaştırılmış azınlıklar bu durumda okula kayıt yaptıramıyor.

Sorun sürüyor

Soy kodu uygulaması okul yönetimlerine bırakılmasına rağmen, bu konuda Ermeni okullarında yaşanan son örnek meselenin sürdüğünü gösteriyor.

Agos’ta yayınlanan Uygar Gültekin’in haberine göre, Fatih İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü (MEB) Kumkapı Bezciyan Ermeni İlkokulu’ndaki biri ikinci biri dördüncü sınıfa başlayacak iki kardeşin kaydının ‘soy durumu’ gerekçesiyle 2014 -15 eğitim yılının ilk sömestri biterken silinmesini istedi.

MEB’in okula gönderdiği yazıda, yapılan soy durumu araştırması sonucunda çocukların Ermeni ya da Süryani olmadıkları söylendi. “Soy durumunun Süryani ya da Ermeni olduğuna ilişkin herhangi bir nüfus kayıt örneğine rastlanmamıştır. Kâhta İlçe Nüfus Müdürlüğü’nün ilgi yazısında bildirildiği üzere Ermeni olmadığından asıl kaydının yapılması Müdürlüğümüzce uygun görülmemiştir.”

Yazıda, ailenin dininin İslam iken Hıristiyan olarak değiştirildiği de belirtildi.

Çocuklarının yıllardır Ermeni okulunda okuduğunu söyleyen aile ise konuyu mahkemeye taşımaya karar verdi.

Çocukların babası hem kendisinin hem de çocuklarının Ermeni kilisesinde vaftiz olduğunu anlattı.

“Biz Ermeni’yiz. Ben Ermeni kültürüyle büyüyemedim ama çocuklarımın Ermenice bilmesini ve Ermeni kültürüyle büyümesini istiyorum. Kimliğimizi inkâr edecek değiliz. Çocuklarımın Ermeni okulunda okuması için elimden geleni yapacağım.”

2013'te ortaya çıktı

2013’te, Ermeni okuluna kayıt yaptıran bir öğrencinin kaydının silinmesinin istendiği bir yazıda, azınlıkların soy durumlarının kodlandığı ortaya çıkmıştı.

Aileye iletilen resmi yazıda Ermenilerin ‘soy kodunun 2’ olduğu, ancak ailenin soy kodunun ‘2’ olmadığı belirtilmişti. Aile uygulamayı mahkemeye taşımış ve mahkeme Türkiye Ermenileri Patrikliği’nin verdiği vaftiz belgesinin kayıt için yeterli olduğunu belirterek, çocuğun okula kaydının yapılmasına karar vermişti. Bu mahkeme kararına rağmen vaftiz belgesi istenme uygulaması sürüyor.

Destek alamayan öğrenciler

MEB'in azınlık okullarında eğitim gören öğrencilere verdiği destek bu yıl da sürüyor. Ancak geçen yıl yaşanan sorunlar bu yıl da giderilmiş değil.

MEB yardım almak için başvuran öğrenciler içinden destek verilecekleri bu ay içinde açıkladı. Fakat MEB kayıt sistemi olan MEBSİS’te bazı öğrencilerin yardım alamayacak oluşları “il kontenjanı dışında kaldıkları” gerekçesiyle açıklandı.

Benzer durum geçen yıl da yaşanmış, sorun sonradan, bu durumdaki öğrencilerin azınlık okullarının kontenjan uygulamasından muaf tutulmasıyla aşılmıştı. (YY)

Özel öğretim kurumlarıyla ilgili mevzuata buradan ulaşabilirsiniz.