AYM’den Bayram Otel Kararı: Yetkililer Sorumlu Değil

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın 

Anayasa Mahkemesi, Van'da meydana gelen ikinci depremde yıkılan Bayram Otel’de yakınlarını kaybedenlerin başvurusunu sonuçlandırdı.

Mahkemenin bugün açıkladığı kararında, Anayasa’nın 17. maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının usule ilişkin boyutunun ihlal edilmediğine hükmedildi.

Bayram Otel’de yakınlarını kaybedenler Burhan Arslan, Erdal Muhammet Arslan, Hanife Özmen, İrfan Arslan, Mahmut Arslan, Mustafa Serdar Arslan, Orhan Arslan, Turan Arslan, Zuhal Arslan bireysel başvuru yapmıştı.

Başvurularında, ilk depremden sonra hasar tespit çalışmalarını gereği gibi yerine getirmediği iddia edilen kamu görevlileri hakkında soruşturma izni verilmemesi nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiğini ifade etmişlerdi.

AYM ilk kararında “yetkililer sorumlu” dedi

23 Ekim 2011’de Van'da 7,2 şiddetinde bir deprem meydana geldi, 604 kişi yaşamını yitirdi. Depremden sonra artçı sarsıntılar devam etti ve 9 Kasım 2011’de 5,6 şiddetinde ikinci bir deprem oldu.

İkinci depremde Van il merkezindeki Bayram Otel yıkıldı ve otelde kalan 24 kişi hayatını kaybetti. Aralarında gazeteciler Cem Emir ile Selahattin Yılmaz da vardı.

Bu olayla ilgili açılan dava sonucunda Van 2. Ağır Ceza Mahkemesi, otelin sahibi Tevfik Bayram'a 15 yıl 6 ay 20 gün hapis cezası verdi.

Ancak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Van Valisi, Erciş Kaymakamı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Başkanı, Van Afet Acil Durum İl Müdürü ve diğer AFAD yöneticileri hakkında görevi kötüye kullanmaya ilişkin başvurunun işleme konulmamasına karar verdi.

Buna dair itiraz da Danıştayca reddedilince yakınlarını kaybedenler AYM’ye başvurdu.

AYM, 17 Eylül 2013 tarihli kararıyla, yaşam hakkının usul boyutu olan etkili soruşturma yükümlülüğünün ihlal edildiği sonucuna vardı ve Van Valisi ve AFAD yetkililerinin gereken tedbirlerin alınması hususunda sorumluluklarının bulunduğunu ifade etti.

Bakanlık soruşturma izni vermedi

Anayasa Mahkemesinin ihlal kararı üzerine, kamu görevlileri hakkında İçişleri Bakanlığından soruşturma izni istendi.

Dönemin Van Valisi, Erciş Kaymakamı, Van İl Afet ve Acil Durum Müdürü hakkında İçişleri Bakanlığınca ön inceleme başlatıldı.

Bakanlık, AYM kararına rağmen “Ortada cezai sorumluluğu gerektiren herhangi bir eylem yoktur” diyerek yetkililer hakkında soruşturma izni vermedi.

Danıştay da “ilgililere isnat edilen eylemin haklarında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı” gerekçesiyle itirazın reddine karar verdi.

Bunun üzerine yakınlarını kaybedenler AYM’ye başvurdu.

Başvurularında, “ikinci depremde yıkılarak yakınlarının ölümüne sebebiyet veren otel binasında ilk depremden sonra hasar tespiti yapılmaması ve kamu makamları tarafından bu binaya yönelik bir önlem alınmaması nedenleriyle ilgili birimlerin ölümlerden sorumlu olduğunu” ifade ettiler.

AYM kendi kararını yanlışladı

AYM’nin kararı bugünkü Resmi Gazete’de açıklandı.

Mahkeme, verdiği ilk ihlal kararına dair, “bu kararların uygulanmasının ilgililer hakkında soruşturma izni verilmesini ya da doğrudan soruşturma açılmasını zorunlu hale getirdiği söylenemez” dedi.

AYM kararında, Bakanlığın neden soruşturma izni vermediğine değinildi:

“Kamu görevlileri hakkında ileri sürülen ihmal iddialarına ilişkin detaylı bir tetkik yapılarak Vali ve AFAD İl Müdürünün olayda hareketsiz kalmadıkları, yetkileri ve görevleri çerçevesinde derhal harekete geçerek alınabilecek tedbirleri aldıkları ancak ilk depremden sonra meydana gelen hasarları tespit etmek bakımından çok kısa bir süre olan on altı gün sonra henüz hasar tespit çalışmaları tamamlanamadan ikinci depremin meydana gelmiş olduğu tespit edilmiştir. Bu tespitler doğrultusunda ise soruşturma izni verilmemesi yönünde kararlar verilmiştir.”

“Tebligatın tamamlanması ve itirazın karara bağlanması bakımından kamu makamlarının daha özenli davranmaları gerektiği açık olmakla birlikte gecikmenin tek başına etkili soruşturma yükümlülüğünü ihlal eder nitelikte olmadığı anlaşılmaktadır.”

AYM, bu gerekçelerle kamu görevlilerinin soruşturulmaması yönünden, yaşam hakkının ihlal edilmediğine hükmetti. (AS)