Asgari Ücret Kadınları Kayıtdışına İtiyor

Kadın Emeği Platformu bugün TMMOB Makine Mühendisleri Odası'nda düzenledikleri basın açıklamasında asgari ücretin kadınlar üzerindeki etkisi ve kadınların taleplerine ilişkin raporlarını paylaştı.

Toplantıya Platform’un bileşenlerinden DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nden Tuğçe Şentürk, TMMOB Kadın Çalışmaları Grubu’ndan Asiye Ülkü Karaalioğlu, Sendikal Güç Birliği Platformu Kadın Koordinasyonu’ndan Neslihan Taşoluk Nakaş katıldı.

Platform asgari ücretin düşük olmasının kadınları kayıtdışı çalışmaya ittiğini, esnek ve güvencesiz çalışan kadınların asgari ücrete erişemediği gibi sorunlara dikkat çekti. Ücretsiz kreşlerden, işçi sağlığı ve işçi güvenliğine ve kadın temsiliyetine ilişkin taleplerini dile getirdi.

Asgari ücretin kadınlara etkileri

Neslihan Taşoluk Nakaş rapordan hareketle asgari ücretin kadınlar üzerindeki etkilerini anlattı.

* Asgari ücret kadınları kayıtdışına itiyor

2013 yılında toplam kadın istihdamı içinde kayıtdışı kadın istihdam oranı yüzde 52. Bu oran erkekler de ise yüzde 30. Kadınlarda tarımda kayıtdışı istihdam oranı yüzde 96.6. Tarım dışında ise yüzde 26.

Asgari ücretin açlık sınırının dahi altında olması kadınları daha yüksek ücret alabilmek için kayıtdışı çalışmaya itiyor. Başta geçici tarım işçileri ve ev işçileri olmak üzere sürekliliği olmayan işlerde çalışan kadınlar sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcı prim uygulaması nedeniyle yeşil kartlarını veya baba/koca üzerinden sahip oldukları sosyal güvenlik haklarını kaybetmemek için sigortasız çalışmak zorunda kalıyor.

* Esnek ve güvencesiz çalışan kadınlar asgari ücrete erişemiyor

Türkiye’de 2014 yılında kadınların tam zamanlı çalışan işçiler içindeki sayısı 112 bin geriledi. Bu durum kadınların birçoğunun asgari ücret zorunluluğunun olmadığı esnek işlerde çalıştığını gösterir. Başta yarı zamanlı çalışma olmak üzere geçici çalışma biçimlerinde asgari ücret bir taban ücret değil aksine bir tavan ücrete dönüşüyor.

* Görünmeyen emek görünmeyen işsiz

Türkiye'de 2014 Ağustos verilerine göre işsizlik oranı yüzde 17.1 iken kadınlar için yüzde 25.46. TÜİK 2012 verilerine göre çalışma çağındaki nüfusun yüzde 11.6'sı "ev kadını". Ev kadını tanımı kadınların ev içerisindeki karşılıksız emeğini görünmezleştiriyor. Ev içi işlerde sarf ettikleri emeğin karşılığını alamayan kadınlar da “görünmeyen emek” kategorisini oluşturuyor.

* Hizmet tam ücret yarım

“Ev kadını” statüsündeki milyonlarca kadın ise bakım hizmeti karşılığında devlet tarafından asgari ücret altında çalıştırılıyor. Devlet kendi üzerine düşen sosyal hizmet görevini erkek egemenliğinden güç alarak hanedeki kadınların omzuna yıkıyor. Evde engelli çocuğuna veya hanenin yaşlılarına bakan kadınlara devlet tarafından bağlanan maaş 461 TL.

* Asgari ücretliye yoksulluk nafakası yok

Asgari ücretli çalışan kadınlar boşanma durumunda 350 TL’lik yoksulluk nafakasından mahrum kalıyor. Yoksulluk nafakasından mahrum kalmak istemeyen birçok kadın kayıtdışı çalışmaya itiliyor.

Talepler

* Kadın erkek olmasına bakılmaksızın 50 işçi çalıştıran kamu özel tüm işyerlerinde ücretsiz kreş ve bakımevleri açılmalı. Kreş şartını yerine getirmeyen işyerleri için denetimler şıklaştırılmalı, yaptırımlar ağırlaştırılmalı.

* Hizmetin kamusal olarak sunulmadığı ya da işveren tarafından sağlanmadığı her durumda asgari ücret hesaplanırken kreş masrafı kalemi de hesaplama içine dahil edilmeli.

* Yaşlı, hasta ve engelli bakımı, kamusal bir hizmet olarak sunulmalı ve sosyal refah uygulamaları bu yükü kadınların üzerinden alacak biçimde yeniden düzenlenmeli.

* Tüm iş kazalarının, kayıtdışı olsun olmasın, bilgileri tutulmalı, bu bilgiler kamuoyu ile paylaşılmalı ve hukuki yaptırım uygulanmalı.

* Devlet tüm kadınlara bir an çalışma süresine ve prime bağlı olmayan işsizlik maaşı ve prim ödemesiz sağlık güvencesi sağlamalı.

* Kadınların çifte mesaisi göz önüne alınarak erken emeklilik ve yıpranma payı uygulamaları sosyal güvenlik sistemine dahil edilmeli.

* Asgari Ücret Tespit Komisyonu işçi, işveren ve devlet kesimini temsilen 5'er kişiden oluşan 15 kişilik üçlü bir yapıya sahip. Bu kurulda asgari ücretli işçilerin temsili sağlanmalı ve birisi işçi olmak üzere en az üç kadın temsilci bulunmalı. (BK)

KADIN EMEĞİ PLATFORMU