Arjantinin Lanetlilerileri Ayağa Kalkıyor
Marcela Valente'nin ilgili haberlerini özetleyerek veriyoruz.
"Arjantin Malı" dergisi
Arjantin'in başkenti Buenos Aires sokaklarında yaşayan ya da çalışanlar, evsizler, çöp toplayıcıları, gecekondu sakinleri ve seks işçilerinden 400 kadarı dört gün için yaşadıkları sorunlarıyla, ortak bir eylemliliğin önceliklerini tartışmak üzere bir araya geldiler.
Bu buluşma, gönüllülerin çıkardığı ve evsizlerin dağıttığı Hecho en Buenos Aires (Buenos Aires Malı) dergisinin davetiyle , Birleşmiş Milletler Kalkınma Örgütü'nün (UNDP) desteklediği bir projenin parçası olarak gerçekleşti.
Konferans, yok sayılan bu gruplar arasında diyalog sağlama, yanı sıra ekonomik, sosyal ve politik krizi aşmak için alternatifler önermeyi amaçlıyordu.
Halkın yüzde 51'i yoksulluk sınırının altında
Arjantin'in iki hükümeti, 2001 Aralık ayaklanmaları, yağmalamaları ve protestolarıyla düşürüldü. 36 milyon nüfuslu ülke ekonomisi dış borçları ve 4 yıldır süren ekonomik durgunluk (resesyon) sonucu çöktü. İşsizlik yüzde 21.4 oldu. Ülke nüfusunun yüzde 51'i yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Sonuç olarak, tren yollarında, köprü altlarında yaşayanların sayısı gün be gün artıyor.
Hechoen Buenos Aires dergisi direktörü Patricia Merkin konferansa katılanların son oturumda bir araya gelmeden önce atölyelerde sorunları tartıştıklarını açıkladı: Adeta, hakları için mücadele edecek ve tartışacak araçları olmayan sessizlerin parlamentosu idi.
Sokaktaki insan için diyalog
"Sokaktaki İnsan İçin Diyalog" başlıklı sonuç bildirgesi UNDP, Dışişleri Bakanlığı İnsan Hakları Bölümü temsilcileri ve Buenos Aires Sosyal Kalkınma Şehir Sekretaryası temsilcilerine dağıtıldı.
Fahişeler, sokaklarda çalışan ve giderek sayıları artan travestiler ve transseksüeller de konferansta yer aldılar. Konferansa katılanlardan, 59 yaşındaki evsiz Julio Andrada, "insanlar korkuyorlar ama, bir kere konuşmaya başladılar mı artık onları susturamazsın" diyor.
Elektrikçilikten evsizliğe
Andrada 1985'e kadar elektrikçilikle geçiniyordu, her gelen yılda durumu daha kötüleşti ve sonunda kendini sokakta buldu.
Hayatı Hecho en Buenos Aires dergisiyle tanıştıktan sonra değişti, artık dergi satıyor. Bir dergi ocak ayına kadar 1 dolardı, şimdi 35 sent.
250 evsiz sokaklarda dergi satıyor
Andrada gibi 250 evsiz dergiyi Buenos Aires sokaklarında satıyorlar. Andrada, "Şimdi otel parası verebiliyoruz, çamaşırlarımı çamaşırhanede yıkatabiliyorum ve yiyebiliyorum" diyor.
Atölyelerde toplumdaki ağır ayırımlar vurgulandı, sefillikler aktarıldı, insanın onurunu yitirmesi üzerinde duruldu. İşsizliğin yalnızlıkla birlikte fiziksel ve ruhsal sağlığı nasıl etkilediği, oryantasyon bozukluğu, iktidarsızlığa, depresyona ve alkolizme kadar varan durumların altı çizildi.
Devletin kooperatiflerin organize ettiği küçük işletmeleri desteklemesini, işsizlerin piyasada yer alabilmesi için Hecho Dergisi gibi inisiyatifler aracılığıyla eğitim ve oryantasyon programları düzenlenmesini istediler.
Devlet ihlali bizatihi yapıyor
Sonuç bildirgesinde, devletin insan haklarını garanti etmek bir yana zaman zaman bizatihi polis karakollarında, evsiz sığınakları ve hastanelerde politikalarıyla ihlal ettiği vurgulandı.
Sonuç bildirgesinde, yurttaş haklarına sahip çıkılması istendi ve "biz refah istemiyoruz, bize el uzatılsın istemiyoruz. Bizler insanca yaşamak istiyoruz" dendi.
Kişi başına düşen tahıl üretiminde dünyada ilk sırada olmasına karşın artık Arjantinliler yeterince yiyecek bulamıyorlar.
Aş evleri önünde kuyruklar
Sosyal hizmet uzmanları insanları aş evlerinin önünde beklememeleri için zorlarken inanılmaz bir çaresizlik yaşıyorlar.
İşçi sınıfı mahallelerinden Quilmes'deki Casa del Nino toplum merkezi yöneticisi Merselo Cresta, "kendimi çok kötü hissediyorum. Kendimi iktidarsız hissediyorum. Bana düşen sorumluluk sadece hayır demek şimdi" diyor.
"Casa del Niño esasında çocuk bakım merkeziydi, şimdiyse aşevi ve sağlık merkezi. Her ne kadar rafları boşsa da aynı zamanda eczane."
Dünyada kişi başına en çok tahıl üretimi
Bu merkez ülkenin dört bir yanındaki sayısız merkezden bir tanesi. Ziraat Fakültesi Dekanı Fernando Vilela, yiyecek sıkıntısı için "hayal edilemez, hayret verici boyutlarda" diyor.
"Arjantin yılda 70 milyon ton tahıl üretiyor, bu da bizi kişi başına en çok hububat üretenlerin en tepesine çıkartıyor. "
Vilela'ya göre Arjantin 200 milyon insanı besleyecek kadar üretim yapıyor fakat 36 milyonun temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Arjantin'de yoksulluk sınırında yaşayanlar Mayıs 2001'de 12.2 milyondu, bir yıl sonra 18.5 milyon oldu.
20 milyon yoksul
Böylece temel ihtiyaçları karşılanmayanların oranı bir yılda yüzde 35.9'dan yüzde 53'e çıktı. Resmi açıklamalarda, Mayıs ayından Ağustos'a yoksulların sayısının 20 milyona ulaştığı tahmin ediliyor.
14 yaşın altındaki her on çocuktan yedisinin ailesi yoksul. Bu oranlar Kuzey'deki Formasa gibi vilayetlerde on çocukta dokuza yükseliyor.
"Geçen yıl biz 300 çocuğa bakıyorduk, bu yıl her gün 40 çocuk geliyor. Öte yandan bağışlar da kurudu" diyor Cresta.
Sadece üç yaşın altındakilere süt
Artık bazı merkezlerde sadece üç yaşın altındaki çocuklara süt verilebiliyor. Bazı durumlarda, aşevleri insanlar kapı önünde kuyruklarda beklerken, yeterli yemek olmadığı açıklanarak kapılarını kapamak zorunda kalıyorlar.
Genel Kurmay da "model adaletsiz" diyor
Başkan Eduardo Duhalde'nin genel kurmay başkanı Alfredo Atanasof son günlerde açıklanan ekonomik duruma ilişkin göstergelerin "adaletsiz ekonomik model"in sonucu olduğunu kabul etmek zorunda kaldı.
General, "Muhtemelen önceki hükümetler bu istatistikleri inkar ettiler" ya da "daha kötüsü bu durumun etkilerini ortadan kaldırmak için hiçbir şey yapmadılar" dedi.
Tematik Sosyal Forum Arjantin'de toplandı
Küreselleşme Karşıtları Arjantin toplantıları organizatörleri ülkenin neo-liberal politikalarının içine düştüğü krizi tartışmak üzere bir araya geldiler. Arjantin Tematik Sosyal Forumu için 500 kuruluşun binlerce üyesi geçen Perşembe gününden Pazar gününe kadar sorunları tartıştı.
Bu buluşmada 300 seminer, panel, atölye ve kültürel olay gerçekleşti.
İsviçre'deki Dünya Ekonomik Forumu, Davos toplantılarının karşıtı olan Dünya Sosyal Forumu'nun (WSF) toplantıları 2001 ve 2002'de Güney Brezilya kenti Porto Alegre'de yapılmıştı.
Neo-liberal modele küresel meydan okuyuş
WSF'nin Arjantin Mobilizasyon Komitesi'nden Clara Algranati, "Bu kez beklediğimizden daha zengin tartışmalar yaptık. Aynı alanlarda çalışan kuruluşlarla ilişkilerimiz gelişti" diyor.
"Tematik" toplantı, "Arjantin'deki neo liberal modelin krizi ve küresel hareket için meydan okuma" başlığıyla özellikle Arjantin'in şu andaki sosyal, ekonomik ve politik çöküşünün tahlil edilmesine hasredildi.
Buluşmaya katılan aktivistler, akademisyenler, siyasi liderler Arjantin'de yaşananların IMF gibi kuruluşların dikte ettiği neo liberal politikaların sonuçları olduğunda görüş birliğine vardılar. Sosyal Forum'un sloganı, "Başka bir dünya mümkün" idi.
Örgütlenilmezse...
Fakat Arjantinli sosyolog Atilio Borón, Aralık ayında Fernando de la Rúa (1999-2001) hükümetini düşüren potansiyelin organize olmadığı, örgütlenmediği takdirde heba olma riski taşıdığı yolunda bir uyarı yapıyor.
Latin Amerka Sosyal Bilimler Konseyi (CLASCO) yönetici sejreteri Boron, "hükümet değişti ama politikalar aynı kaldı" diyor.
"Örgütlenme acil sorunumuz. Eğer bunu başaramazsak mücadeleyi kaybederiz. Çünkü, düşman güçlü ve örgütlü."
İyi pratik yoksa devrim teorisi
Aynı görülü paylaşan Meksika Özerk Ulusal Üniversitesi'nden Profesor Ana Ceceña da, "iyi bir pratik olmadıkça devrim teorisinin bir faydası yok" diyor.
Buenos Aires Üniversitesi kampusundaki dört günlük toplantının katılımcıları buluşmayı Pazar günü bir dizi kültürel ve sanatsal aktivitelerle genel bir toplantıyla kapattılar.
Cuma gösterilerine destek
Katılımcılar Cuma günü 30 Mart'taki erken başkanlık seçimlerinin milletvekili, vali gibi bütün pozisyonları da kapsayan bir seçim olması talebiyle yapılacak gösteriyi de destekleme kararı aldılar.
Yerli kuruluşları da WSF'nin 12 Ekim'de Kristof Kolomb'un Amerika'ya gelişi kutlamalarına da katılması kararı alınmasına öncülük ettiler.
Genel Kurul ayrıca, Quito'da ekonomi bakanlarının katılacağı Amerika Serbest Ticaret Alanları (FTAA) toplantısını protesto eylemlerine katılmaya da karar verdiler.
Brezilya
Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Meksika, Peru, Uruguay ve Birleşik Devletler'den temsilcilerin de katıldığı buluşmada, başkanlık yarışında adayları Luiz Inacio Lula da Silva önde koşan Brezilya Solcu İşçi Partisi lideri Paulo Ferreira "Porto Alegre'deki gelecek WSF için momentum yaratalım" dedi.
Katılımcılar artan "gayri meşru" dış borçları ve neo liberal modelin yarattığı krizlerin insanların haklarını ayaklar altına aldığını tartıştılar.
Katılımcıların çoğu politik partilerdense sosyal hareketleri güçlendirmenin daha önemli olduğu görüşünde birleştiler.
Forumda İki milletvekili
Arjantin politikacılarından sadece sosyalist milletvekili Luis Zamora ve merkez sol milletvekili Elisa Carrió toplantıya davetliydi. Her ikisi de Mart'ta herkes için seçim gerekliliği talebini tekrarladılar.
Sosyolog Alcira Argumedo umutlu: "Kısa dönemde kaygılarla yaşayacağız,fakat orta vadede Arjantin için bir çıkış bulunacak."
Argumedo, katıldığı panelde, özelleştirilmiş enerji şirketlerinin yeniden eski sağlığına kavuşması, iş yaratılması ve ülkeyi sefalete sürükleyen açlık ve yoksulluğa son verecek bir öneri sundu.
Kapitalizmle demokrasinin uyumu ve Mafyokrasi
Kapitalizm sorunuyla bağlantılı olarak, Argumedo, Avrupa'daki sanayileşmiş ülkeleri örnekleyerek, "Oralarda demokrasiyle kapitalizm birlikte hayli uyumlu yaşıyorlar" dedi.
"Arjantin yıllarca demokrasinin taklidini tecrübe etti. Fakat gerçekte, mafya yönetimi vardı, mafyokrasi... Yönetimler, ekonomik grupların çıkarlarına hizmet etti, kurumları, yargıyı, medyayı ve güvenlik güçlerini kontrolünde tuttu".(NM)