AİHMnin Soyadı Kararı İç Hukuka Uygulandı

Aydın, evlilik soyadının iptali için dava açtığında "O zaman niye evlendin. Evlenmeseydin" denildiğini anlatıyor.

Aydın: CEDAW'a atıfta bulunulması güzel bir karar

Evlendiğinde, kocasının soyadının otomatik olarak kızlık soyadına eklendiğini belirten Aydın, "Mahkemenin kararının en güzel yanı, hakimin gerekçesinde ilk kez BM Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi'ne (CEDAW) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) kararına atıfta bulunuldu" diyor.

Aydın, Ayten Tekeli Ünal'ın AİHM'ne açtığı davanın bir ilk olduğuna vurgu yaparak, "Böylece uluslararası bir mahkeme kararı, iç hukukla da uyumlu hale geldi" diyor.

Ünal: Anayasa'nın 90. maddesine uygun bir karar

AİHM kararıyla "kızlık" soyadı "Ünal"ı kullanma hakkı elde eden "Soyadında Ayrımcılığın Giderilmesi İnisiyatifi"nden Ünal da aynı kanıda. Kararın, Anayasanın 90. maddesinden esinlenmesi gerektiğini söylüyor.

"2004'te Anayasa'nın 90. maddesine bir cümle eklendi. Burada, Uluslararası anlaşmalar ve kararların Türk hukukuyla çatışması halinde uluslararası sözleşmeler uygulanır, denildi. Aydın'ın davası bu nedenle, AİHM vermiş olduğu kararla iç hukuktaki çelişkisinin giderilmesi anlamına geliyor. "

Kayar: Hükümet AİHM kararına saygılı olmalı

Avukat Habibe Yılmaz Kayar da, AİHM kararının gerçekte, "İç hukukunuzda düzeltme yapın" anlamına geldiği kanısında.

"Bu karar yerinde bir karar. Ünal'ın talebi, Uluslararası sözleşmelerin ruhuna uygun bir talepti. Hükümet AİHM'nin kararına saygılı olmalı. İç hukukta açık bir düzenleme yapılmalı. Uluslararası kararlar ve sözleşmeler iç hukuk normlarına uygulanması gereken kararlardır."

Aydın'ın davası Yargıtay'a gidiyor

Aydın, evlenir evlenmez kızlık soyadını kullanmak için açtığı davanın Yargıtay'a gittiğini söylüyor.

"Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararını savcı Yargıtay'a götürüyor. Benim davam 'soyadı iptal" davasıydı. Evlenince "Göktaş" ismini verdiler. Onun iptali için ve kızlık soyadımı kullanmak için açtım."

Ünal, Kayar ve Aydın, gelişmeyi çok ileri bir adım olarak nitelendiriyor.

Mahkemenin gerekçeli kararı

İzmirli Avukat Ünal Tekeli, kızlık soyadını almak için açtığı tüm davalar reddedilince 2003 yılında AİHM'e başvurmuş ve haklı bulunmuştu. "Tekeli" soyadını çıkartarak, "kızlık" soyadı "Ünal"ı almıştı.

Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi de, Aydın'ın yaptığı başvuruyu değerlendirerek, "Kendi kızlık soyadını eşinin soyadının önünde kullanma hakkının verilmesi, evliliğin oturduğu eşitlik temeline uygun değil. Sadece kendi soyadını kullanabilir" dedi.

Duruşmada, Cumhuriyet Savcısı Arif Ökemen Medeni Kanun'un 187. maddesine göre tek başına kızlık soyadının kullanımı mümkün olmadığı belirterek davanın reddini istedi. Ancak, tüm delillerin toplandığını belirten Mahkeme Hakimi kararı söyle açıkladı:

* Anayasa'nın 41.maddesinde aile Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır hükmü mevcuttur.

*Kızlık soyadının kocasının soyadı ile birlikte kullanılabilme imkanı eşit hak olarak nitelendirilmesi mümkün değildir, zira koca için böyle bir durum söz konusu değildir.

Karar: Toplum katlanmak zorunda. (AD/EZÖ)