AİHM’den Türkiye’ye “Sessiz Kalma Hakkı” Cezası
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), sorgu sırasında avukat bulundurmasına izin verilmeyen Hakan Soytemiz’in başvurusunu sonuçlandırdı.
Mahkeme, Türkiye’yi, “adil yargılanma hakkını” ihlal etmekten suçlu buldu. Soytemiz’e maddi tazminat ödenecek.
Soytemiz, kendisine sorgu sırasında sessiz kalma hakkı bulunduğunu hatırlatan avukatının dışarı çıkarılmasıyla ilgili mahkemeye başvurmuştu.
Avukatını çıkarıp başka avukat istediler
Çorum’da yaşayan Soytemiz, 17 Mart 2004’te, Türkiye Devrim Partisi’ne (TDP) “yardım ve yataklık” suçlamasıyla gözaltına alındı. Ertesi gün avukatını çağırdı.
Polis, sorgu sırasında, avukat A.E.D’nin Soytemiz’e “sessiz kalma hakkını hatırlattığı” ve “Soytemiz’in söylemediği ifadelerin tutanağa geçmesine itiraz ettiği” gerekçesiyle sorgu odasından çıkardı ve A.E.D’nin Soytemiz’i temsil etmesine izin verilmedi.
Hakan Soytemiz, avukatının odadan dışarı çıkarılmasının ardından polislerce baskı altında bırakıldığını, kendisine yönelik suçlayıcı ifadeler içeren bir tutanağı imzalamak zorunda bırakıldığını söyledi.
20 Mart 2004’te polisin isteğiyle, Soytemiz’e barodan avukat atandı ve ikinci kez ifadesi alındı. Bu sorgusunda da yasadışı örgüte üye olduğu suçlamasını reddetti.
Avukatsız duruşmada 3 yıl hapse mahkum oldu
Hakan Soytemiz hakkında, halen gözaltındayken, “yasadışı örgüte yardım ve yataklık etmek” suçlamasıyla iddianame hazırlandı.
Ardından açılan davada da ifade veren Soytemiz, polis sorgusunda kendisine imzalatılan tutanaktaki ifadesini reddetti, “söylemediği ifadeleri tutanağa geçirdiklerini, bunun hakkında polisleri uyaran avukatının da dışarı çıkarıldığını” belirtti.
Erzurum Ağır Ceza Mahkemesi, 16 Mart 2006’da Soytemiz’in “delil yetersizliğinden” beraatına karar verdi. Ancak Yargıtay beraat kararını bozdu, dosya mahkemeye geri gönderildi.
Yeniden görülen davanın 27 Aralık 2007 tarihli duruşmasında Soytemiz, 3 yıl hapse mahkum edildi. Karar duruşmasına ne kendisi ne avukatı katılmıştı. Karara gerekçe olarak da polis ifadesi gösterildi.
Hakan Soytemiz, itirazları reddedilince, AİHM’e başvurdu.
“Avukat bulundurma hakkı ihlal edildi”
Soytemiz başvurusunda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “adil yargılanma hakkı ile avukat bulundurma hakkının” düzenlendiği 6/3-c. maddesinin ihlal edildiğini öne sürdü.
Başvuru dilekçesinde, kendi avukatının polis tarafından haksız şekilde kendisini temsilden men edildiğini ve daha sonrasında mahkumiyetine gerekçe olacak, gerçek olmayan ifadeler içeren bir tutanağı imzalamak zorunda bırakıldığını belirtti.
AİHM, 27 Kasım 2018’de açıkladığı kararla, Soytemiz’i haklı buldu. Türkiye Soytemiz’e 1670 Euro maddi tazminat ödeyecek. (AS)