AIDS Tedavisinde Gelişme: HIV Hücresi İnsan Hücresi Üzerinden Çıkarıldı

Amerika Birleşik Devletleri Philadelphia'da Temple Üniversitesi'nden Prof. Dr. Kamel Khalili ve Dr. Wenhui Hu tarafından yönetilen araştırma ekibinin çalışmaları sonucu ilk kez insan hücresinden HIV temizlenebildi.

21 Temmuz'da yapılan açıklamada konuşan Khalili'ye göre buluş “henüz tedavi olarak kullanılamaz" fakat araştırmanın sonucu AIDS tedavisi çalışmalarında doğru yönde ilerlendiğinin göstergesi.

Khalili'nin internet üzerinden yaptığı açıklamada, araştırma ekibinin çalışmaları virüsü tedavi etmek değil virüsü dokudan çıkarabilmek olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Şimdiye kadar yapılan çalışmalar AIDS'i kronik bir hastalık olarak kontrol altında tedavi etmek üzerine yapıldı. Virüs, bağışıklık sistemi tarafından vücuttan temizlenemediği için hastalık yok edilemiyor, sadece bastırılabiliyordu. Ben ve ekibim ise HIV'i vücuttan silmeyi hedefliyoruz; çalışma sonucunda hedefimiz virüsü vücuttan atmakla kalmayıp bulaşabilmesini ve bünyeye tekrar girebilmesini önlemek."

Bu amaç doğrultusunda geliştirilen moleküler teknolojik "aletler" 20 nükleotidli bir RNA dizini ve bir koparıcı enzim.

Nasıl temizlendi?

Ekibin geliştirdiği moleküler teknoloji ürünü 20 nükleotidli gRNA (kılavuz RNA) dizini, virüsün bulunduğu DNA'ya giriyor. Bu noktada devreye giren yine ekip tarafından geliştirilmiş koparıcı enzim, HIV-1 virüsünü DNA'dan ayırıyor, kopan DNA genomu da kendi kendini onarıyor. Böylece insan hücresi virüsten temizlenmiş oluyor.

Bilimler Ulusal Akademisi (National Academy of Sciences) tarafından yayınlanan 21 Temmuz tarihli rapora göre laboratuvarda üretilmiş enzim, 9079 nükleotidli HIV-1 virüsünü DNA'dan ayırarak işlemi gerçekleştiriyor. Üretilen Kılavuz RNA dizininde ise sağlıklı insan RNA dizinlerine saldırma ihtimalini önlemek amacıyla insan DNA'sında görülmeyen nükleotidler kullanılmadığından Kılavuz RNA dizini insan hücresinde hasara yol açmıyor.

Buluşun üzerinde ekibinin çalışmalarının devam edeceğini söyleyen Dr. Khalili, virüsü temizleme yolunda ilerlenerek hastalığa "kalıcı" çözüm bulunabileceğini belirtti. Bu tür bir tedavinin HIV ve AIDS'e karşı bir korunma yöntemi olarak da kullanılabileceğini söyledi.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) verilerine göre 2014 yıl sonu itibariyle dünya üzerinde 36.9 milyon insan HIV ile yaşıyor.   

HIV virüsü vücutta bağışıklık sistemini devre dışı bırakıyor. Tedavi görmeyen bir HİV+ bireyde iki ile 15 yıl arasında AIDS ortaya çıkabiliyor.

Türkiye'de HIV

Türkiye'de ilk HIV vakası 1985'de açıklandı. Bilgisizlik, önyargılar, HIV'i baskılayan tedavilerin olmaması , tecrit ve yalnızlık bu konudaki ilerlemelerin önüne engel oldu. 1996'da Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ölümcül hastalıklar listesinden çıkarıldı ve ilaçlarla kontrol altına alınabilir hale geldi.

Öncelikli olarak Kuzey Amerika, Asya Güney Amerika'da görülen HIV oradan Afrika'ya ve dünyanın çeşitli bölgelerine yayıldı. Uzun zaman ahlaki ölçütlerle yargılandı. konuşulması tabu oldu. Günümüzde ise AIDS'le ilgili farkındalık daha yüksek.

AIDS/HIV; öpüşmek,tokalaşmak aynı ortamda bulunmak aynı şeylere temas etmekle değil, korunmasız cinsel ilişki, kan ve kan ürünleri ve anneden bebeğe şeklinde bulaşıyor.

HIV: "İnsan Bağışık Yetmezlik Virüsü" olarak tanımlanıyor. insan bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve tedavi altına alınmadığı takdirde etkisiz hale gelmesine neden oluyor. HIV öldürmüyor hastalıklara karşı direnci düşürüyor.

AIDS: HIV vücuda girdikten sonra tedavi edilmediği zaman ortaya çıkan hastalıklar bütünüdür. Bu nedenle AIDS hastası söylemleri doğru değil. (İK/EA)

Bu haberi Eurokalert ve Medicaldaily'den bianet için İdil KafescioğluTürkçeleştirdi.