Fotoğraf: AA
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün cevaplaması talebiyle verdiği soru önergesinde cezaevlerinde yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınının yayılma olasılığını gündeme getirdi.
Kemalbay, Türkiye genelinde bulunan 355 cezaevinin toplam kapasitesinin 220 bin olmasına karşın bu cezaevlerinde 282 bin 703 mahpusun tutulduğunu belirterek, özellikle hasta mahpusların durumuna dikkat çekti.
İnsan Hakları Derneği (İHD) verilerine göre cezaevlerinde 457’si ağır olmak üzere 1334 hasta mahpusun bulunduğunu ifade eden Kemalbay, uzmanların hastalığın bulaşması durumunda ölümle sonuçlanacak vakaların en fazla kronik hastalığı olan kişilerde, yaşlılarda ve bağışıklık sistemini zayıf olan kişilerde ölüme sebebiyet verdiğini açıkladığını vurguladı.
Kemalbay, soru önergesinde özetle şunları dedi:
Alınması gereken tedbirler ve koşullar
“Cezaevlerinde bulunan ve yüksek risk altında bulunan mahpuslara ilişkin etkili ve kesin sonuç yaratacak tedbirlerin alınması zorunlu olmaktadır.
“Devletin yaşatma yükümlülüğünü yerine getirme adına; tutuklu bulunan hasta mahpuslar ile 60 yaş üstü mahpuslar ve hamile ya da çocuklarıyla birlikte cezaevlerinde kalan tutuklu/hükümlülerin duruşma günü veya tutukluluk değerlendirme gününü beklenmeksizin derhal tahliye edilmesi, hükümlü olanların infazının durdurularak serbest bırakılması, diğer mahpuslar için ise genel sağlık muayenelerinin ve koronavirüs ile ilgili sağlık taramalarının cezaevlerinde sıklıkla ve uluslararası standartlara uygun bir şekilde gerçekleştirmesi gibi tedbirleri alması elzem görünmektedir.
“Cezaevlerinde 280 binin üzerinde tutuklu/hükümlünün bulunması ile koğuşlardaki kişi sayısının kapasitenin üzerinde olması, sağlık haklarından rahat faydalanamayan, yetersiz beslenme nedeniyle bağışıklık sistemi güçsüzleşen, gün ışığından ve havalandırmalardan yeterince faydalanamayan, aşırı kalabalık koğuşlar ve yetersiz yatak kapasitesi, hijyen ve dezenfektan olanaklarının paralı ve yetersiz olduğu cezaevi koşulları tutuklu ve hükümlülerin yaşam hakkının tehdit altında olduğunu göstermekte olup beraberinde salgının daha hızla yayılma ihtimali ile birlikte toplu ölümlerin yaşanmasının yükselmesinde de risk oluşturmaktadır.
“Çalışanlar, yöneticiler ve tedarikçiler bulaştırabilir”
“Açık ve kapalı görüş yasağının salgından korunmak için tek başına yeterli olmayacağı ortadadır.
“İnfaz ve koruma memurları, cezaevi yöneticileri ve çalışanlar tedarikçiler üstünden mahpuslara hastalığı bulaştırma ihtimali bulunmaktadır. Ayrıca risk grubunda bulunan gebe ve bebekli kadınlar içinde ciddi riskler mevcuttur.
“Bütün bunlar gözönüne alındığında bakanlığınızca 60 yaş üstü risk grubundaki hakim ve savcıların izinli sayılmaları, haftasonu noterlik uygulamasının durdurulması dışında da cezaevlerinde bulunan ve yüksek risk altında bulunan mahpuslara ilişkin etkili ve kesin sonuç yaratacak tedbirlerin alınması zorunlu olmaktadır.”
Sorular
Serpil Kemalbay, Adalet Bakanı Gül’e şu soruları sordu:
- Cezaevlerinde 60 yaş üstü, hasta, hamile ve bebekli vb. üzere riskli grupta olan tutuklu/hükümlü sayısı kaçtır? Bu tutuklu/hükümlülerin Covid-19 virüsü salgınına karşı korunmasına yönelik hangi tedbirler alınmıştır?
- Yaşam hakkını ve yaşam yükümlülüğünü yerine getirmek adına tutuklu, hamile, bebekli ve hasta mahkumların acil tahliyelerini planlamak üzere hukuki bir çalışma var mıdır?
- Cezaevi revirlerinde, kampüs hastanelerinde kaç adet koronavirüs tanı kiti mevcuttur? Mevcut değilse neden?
- Cezaevlerinde mahpuslara yönelik olarak koranavirüs taraması yapılmış mıdır? Tarama yapılmış ise tespit edilmiş herhangi bir vaka var mıdır?
- Cezaevlerinde görev yapan yönetici, doktor, sağlık çalışanı ve mahpuslarla devamlı iletişim içinde bulunan ceza infaz koruma memurlarına yönelik olarak sürekli koronavirüsü taraması yapılmakta mıdır?
- Cezaevi personeli ya da cezaevi tedarikçileri arasında toplu ulaşım kullanan var mıdır? Toplu taşıma kullanılması durumunda cezaevlerinin salgına karşı korunması nasıl sağlanacaktır?
- Cezaevi revirleri, kampüs hastaneleri salgına karşı yeterli donanıma sahip midir? Kampüs hastanelerinde yoğun bakım ünitesi, ventilatör ekipmanı, tanı kiti var mıdır? Var ise sayısı kaçtır? Bulunmuyor ise süratle yeterli donanıma kavuşturulmasına yönelik ne tür çalışmalarınız olacaktır?
- Koronavirüs salgınına karşı dünyada tedavi ediciliği kanıtlanmış etkili ilaçlara Türkiye cezaevlerinde erişim var mıdır? Tutuklu ve hükümlülerin gerektiğinde bu ilaç tedavilerine erişimi nasıl sağlanacaktır?
- Bakanlığınız; hem koronavirüse karşı geliştirilen bu ilaçları hem de hastalığın ilerlemesinde hayati öneme sahip yeterli yoğun bakım ünitelerine önümüzdeki dönemde artan talep göz önüne alındığında, hazırlık yapmış mıdır? İlaçlar ve yoğun bakım ünitelerinde sayısı artan ihtiyaçları karşılamak üzere hazırlık yapılmış mıdır?
- Cezaevlerinin bulunduğu illerde olası başvurular için hastanelerde yeterli sayıda yoğun bakım ünitesi, ventiletör ekipmanı, tanı kitleri olup olmadığına dair bir araştırma yapılmış mıdır? İllerdeki hastanelerde mevcut donanım ve ekipmanların sayıları cezaevlerinden gelebilecek başvuruları karşılamaya yeterli olacak mıdır? Değilse cezaevlerine hizmet sunabilmek üzere oda, ünite ayırma, kapasite artırımı talebiniz olmuş mudur?
- Covid-19 riskine karşı süratli bir şekilde hastaneye ulaştırılması gerektiği göz önüne alındığında cezaevlerinde bu koşulların nasıl sağlanacağına, olası acil bir müdahalenin nasıl yapılacağına dair Bakanlığınızca bir planlama yapılmış mıdır?
- Basında yer alan Van Yüksek Güvenlikli Cezaevinde mahpusların kurum idaresinden talep etmelerine rağmen kolonya, dezenfektan ve eldiven verilmediği, bazı koğuşların kapısına dezenfektan bırakıldığı, kolonyanın yasak denilerek verilmediği ve bir maskenin cezaevi kantininde fahiş fiyatlarla satıldığı iddialarına yönelik olarak Bakanlığınızca herhangi bir araştırma ve soruşturma yapılmış mıdır?
- Ana dili Kürtçe, Arapça vd. olan mahpuslara anadillerinde bilgilendirme yapılmakta mıdır?
- Bakanlığınızca Yaşatma Yükümlülüğü çerçevesinde; ülke çapında meydana gelen tehlikeli salgın hastalık veya hastalıklar kapsamında en büyük risk grubunu oluşturan başta hasta ve yaşlı tutuklu/hükümlüler, gebe hükümlüler ile çocuğu ile birlikte cezaevinde kalmakta olan tutuklu/hükümlülerin salıverilmesi ve denetimli serbestlik hükümlerinin uygulanmasına yönelik acil harekete geçmeyi sağlayacak bir çalışma yapılacak mıdır?
- Tutuklu ve hükümlülere bağışıklık sistemini güçlendirici besin değeri yüksek ücretsiz gıda tedariki ve hijyen malzemelerinin süratli bir şekilde ücretsiz sağlanması konusunda çalışmanız var mıdır?
- Karantina koşulları insan hakları ilkelerine ve evrensel hukuk kriterlerine göre düzenlenmiş midir?
- Koronavirüs salgını döneminde cezaevindeki yurttaşlarımızla aile, avukat görüşmesi gibi ihtiyaçlarını karşılamaları için telefon görüşmelerinin artırılması ve SEGBİS vb. modern yöntemlerin kullanılması gibi alternatif iletişim yöntemleri üstünde bir çalışmanız var mıdır?
|
(EKN)
