Adalet Atlası'nda "Sosyal medya mimarisi ve ifşa"

Anadolu Kültür'ün "Adalet Atlası" podcastinin ikinci sezonunun yeni bölümü yayınlandı.

Adalet Atlası, farklı alanlarda yaşanan güncel hak ihlallerinden yola çıkan ama adaleti hukukla sınırlamayan bir podcast serisi.

Adalet Atlası'nın bu bölümünde siyaset bilimci Alev Özkazanç, teknoloji felsefecisi Melis Baş ve dijital alanda insan hakları çalışan Şebnem Keniş ile sosyal medyada adalet arayışları konuşuluyor.

Uluslararası şirketlerin ürettikleri platformları hangi prensipler üzerine inşa edildiğinin tartışıldığı bu bölümde yorumcular, kullanıcıların kendilerine sunulan bu alanlarda adaleti nasıl aradıklarını ifşa yöntemi üzerinden ele alıyor. 

"Sosyal medya mimarisi ve ifşa" isimli bu bölümde yanıtı aranan sorular: 

Instagram, Twitter, YouTube, TikTok ve Facebook arasında adalet ekseninde ne tür farklar var? Kullanıcıların karşılarına çıkan paylaşımlar, algoritmalar aracılığıyla nasıl modere ediliyor? Hangi içerikler, neden eleniyor? Adalet arayışlarının bu alana taşınması nasıl bir adalet krizine işaret ediyor? Feminist bir yöntem olan ifşa, sosyal medya içinde nasıl şekilleniyor? Bu platformlar, ortak aklı nasıl dönüştürüyor?

Alev Özkazanç hakkında

Siyaset bilimi ve toplumsal cinsiyet çalışmaları profesörü. Lisans, yüksek lisans ve doktorasını sırasıyla ODTÜ, Essex ve Ankara Üniversitesi'nde siyaset bilimi alanında yaptı. 1992-2016 yılları arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde çalıştı, Siyaset Bilimi Anabilimdalı'nın yanı sıra Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Anabilimdalı'nda dersler verdi. 1994'te kuruluşundan itibaren KASAUM (Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi) ekibinin üyesi oldu. 2012'de AÜ Cinsel Saldırı ve Tacize Karşı Destek Birimi'nin (CTS) kuruluşunda görev aldı. 2008-2016 arasında Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı Başkanlığı görevini yürüttü.  2016'da Barış için Akademisyenler Bildirisini imzaladığı için zorunlu emekli oldu. 2018'de kurulan Aramızda Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Derneği'nin kurucu üyelerinden. 2018-2020 arasında Oxford Üniversitesi'nde misafir akademisyen olarak bulundu. Çağdaş siyaset kuramı, yakın dönem Türkiye siyaseti, feminizm, psikanaliz, toplumsal cinsiyet ve queer kuram, neo-liberalizm, suç ve ceza temel ilgi alanları arasında. Daha önce Mürekkep ve Toplum ve Bilim dergilerinin yayın kurulu üyeliğinde bulundu. Halen Fe Dergi, Vira Verita ve Feminist Tahayyül dergilerinin danışma kurullarında yer alıyor. 

Melis Baş hakkında

İzmir Ekonomi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi bölümünden 2008'de mezun oldu. İstanbul Teknik Üniversitesi'nde Siyaset Çalışmaları yüksek lisansından sonra, Hollanda'da Twente Üniversitesi Teknoloji, Toplum ve Bilim yüksek lisans programını tamamladı. 2013 yılında Twente Üniversitesi Teknoloji Felsefesi doktora programına kabul edildi. 2019 yılından itibaren Amsterdam Üniversitesi Medya Çalışmaları programında öğretim görevlisi olarak yer alıyor. 

Şebnem Keniş hakkında

2021'de Edinburgh Üniversitesi'inde Chevening bursiyeri olarak Teknoloji Hukuku alanında yüksek lisansını tamamladı. Yüksek lisans tezinde sosyal medya şirketlerinin sebep olduğu insan hakları ihlallerinin telafisi konusunu, Birleşmiş Milletler İş Dünyası ve İnsan Haklarına Dair Rehber İlkeler çerçevesinde ele aldı ve "Facebook'un Gözetim Kurulu, (Oversight Board) Facebook'un içerik moderasyonundan doğan insan hakları ihlallerine yönelik etkin bir şikâyet mekanizması mıdır?" sorusunu tartıştı. 2020'de İtalya'da European University Institute'te Policy Leader Fellow olarak bulundu ve yapay zekâ uygulamalarının insan haklarına etkileri üzerine araştırma yürüttü. Teknoloji, dijital politika ve bunların insan hakları ve cinsiyet eşitliği ile ilişkileri üzerine çalışan Keniş, halen Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü'nde Kıdemli Politika Danışmanı görevini yürütüyor. 

Okuma Önerileri:

Alev Özkazanç, "Biyo-Politik Çağda Suç ve Cezalandırma", Neo-Liberal Tezahürler: Vatandaşlık, Suç, Eğitim içinde, Dipnot Yayınları, 2011.
Jodi Dean, "Why the Net is Not a Public Sphere", Constellations, Cilt 1, Sayı 10, s. 95-112, 2003.
Melis Baş, Olya Kudina, "The End of Privacy as We Know it": Reconsidering Public Space in the Age of Google Glass, Routledge, 2018.
Şebnem Keniş, Human Rights and AI-Powered Content Moderation and Curation in Social Media, Raoul Wallenberg Institute, 2021.
Tim Wu, Dikkat Tacirleri (çev. Başak Karal), The Kitap, 2017.
Zeynep Tüfekçi, How Recommendation Algorithms Run the World, Wired, Nisan 2022. (https://www.wired.com/story/how-recommendation-algorithms-run-the-world/)

İzleme Önerileri:

Jeff Orwloski (yön.), The Social Dilemma, Argent Pictures, 2020.

Zeynep Tüfekçi, İnsanların reklamlara tıklaması için bir distopya yaratıyoruz, TED Global, 2017.

Dinleme Önerileri:

Can Öz, Ümit Alan, #3 Algoritmalar, Yeni Medya 451, Socrates Dergi Podcast, Temmuz 2020. 

(AÖ)