81 İlin Toplumsal Cinsiyet Karnesi: Hangi Şehir Daha Eşit?
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 81 ili kadınlara sundukları belirli hizmetler açısından karşılaştırarak Türkiye’nin toplumsal cinsiyet eşitliği karnesini çıkardı.
Çalışmaya göre kadın erkek arasındaki eşitsizliğin en az olduğu iller İstanbul, Dersim, Bolu, Düzce ve Eskişehir. Eşitsizliğin en fazla olduğu iller Ağrı, Bitlis, Kilis, Antep ve Siirt.
Toplumsal cinsiyet eşitliği endeksinde Ankara 15, İzmir ise 22. sırada yer alıyor.
Kadınların güçlenme düzeyinin incelendiği Yereller için Toplumsal Cinsiyet Güçlendirme Endeksi’ne göre de kadınların en güçlü olduğu il İstanbul. Ardından sırasıyla Dersim, Tekirdağ, Ankara ve Eskişehir geliyor. İzmir ise 19. Sırada yer alıyor.
Karnede en kötü durumda olan iller aynı zamanda yoksulluğun da en yoğun olduğu iller.
Eğitim batıda, siyasi katılım doğuda yüksek
TEPAV Araştırmacısı Ülker Şener ve Dr. Hülya Demirdirek tarafından yapılan “81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi”nden satırbaşları şöyle:
* İstanbul, hem toplumsal cinsiyet eşitliğinin en fazla olduğu hem de kadınların en güçlü olduğu il olmasına karşın, en zayıf olduğu konu kadınların siyasi yaşamda temsili.
* Dersim hem eğitim hem de siyasi yaşama katılım göstergeleriyle öne çıkıyor.
* Ankara ve İzmir, kadınların eğitimi konusunda öne çıkarken, Diyarbakır kadınların karar mekanizmalarına katılımı ve kadınlara sunulan hizmetler açısından en iyi durumdaki iller arasında yer alıyor.
* Kadınların siyasi katılımına bakıldığında Doğu ve Güneydoğu bölge illeri daha aktif ve katılımcı bir tablo sergilerken, Ege ve Akdeniz bölge illerinde ise düşük bir katılım göze çarpıyor.
* Belediyelerde kadın çalışan oranının en fazla olduğu il yüzde 30 ile Mersin.
* Kız çocuklarında okullaşma oranının en yüksek olduğu il Bilecik (yüzde 91,08), en düşük olduğu il ise Ağrı (yüzde 30.59). Büyükşehirler arasında en yüksek oran yüzde 85,63 ile Eskişehir'de.
* Üniversite mezunu kadın oranının en düşük olduğu il Ağrı (yüzde 3.69), en yüksek olduğu il ise Ankara (yüzde 18,45), İzmir (yüzde 13,64) ve İstanbul (yüzde 13,42).
* Türkiye’de 13 baroda kadınlara destek veren bir mekanizma tanımlanıyor. 15 ilde ise var olduğu halde etkin değil.
* 29 ilde Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı olarak hizmet veren Toplum Merkezi bulunuyor. Artvin, Bayburt, Bilecik, Gümüşhane, Kastamonu, Şanlıurfa ve Tokat’ta ise toplum merkezi olmadığı gibi, aile danışma merkezi ve kadın danışma merkezi de bulunmuyor. Bu illerden kadınların danışmanlık alabileceği herhangi bir merkez yok.
* 42 ilde büyükşehir/merkez belediyeleri tarafından işletilen kadın danışma merkezleri bulunurken 39 ilde böylesi merkezler açılmamış.
* Türkiye’de toplam sığınmaevi sayısı 116. Adıyaman, Ardahan, Bartın, Bitlis, Isparta, Karaman, Muş, Niğde, Rize, Sinop, Urfa’da sığınmaevi bulunmuyor. Bu 11 şehrin dokuzunun nüfusu 100 binin üzerinde. 5393 sayılı Belediye yasasına göre nüfusu 100 binin üzerindeki yerleşim yerlerinde sığınmaevi açılması öngörülüyor. (ÇT)