40 Yıllık Savaşa "Özerklik" Anlaşmasıyla Son Verildi
Filipinler Hükümeti ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) arasında, güneydeki Mindanao'da Müslüman azınlık tarafından idare edilecek yeni bir özerk bölge kurulmasını öngören çerçeve anlaşma imzalandı.
40 yılda 120 binden fazla kişi ölmüş, iki milyon kişi yerinden edilmişti.
Malezya'nın arabuluculuğu ile 10 yıldan fazladır süren görüşmeler ardından hazırlanan anlaşmanın imza töreni, dün başkent Manila'daki Malacanang Başkanlık Sarayı'nda yapıldı.
Müzakereciler, Cumhurbaşkanı III. Benigno Aquino ile MILF lideri Murad İbrahim'in huzurunda anlaşmayı imzaladı. Dün yapılan bu törenle, Malacanang da ilk kez bir MILF liderini ağırlamış oldu.
BBC'nin haberine göre, Malezya'da uzun süredir müzakereler yürüten taraflar Ekim ayı başında anlaşmaya varmıştı. Anlaşma Filipinler'in güneyinde, Müslümanların çoğunlukta bulunduğu topraklarda yeni bir özerk bölge oluşturulmasını öngörüyor. Filipinler nüfusunun çoğunluğunu Katolikler oluşturuyor.
2016'da tamamlanacak
Aquino törende yaptığı konuşmada şunları söyledi: "Bangsamoro Müslümanlarını çok iyi anlıyorum. Ben bu acıları en derinden yaşadım. Baskıcı yönetim nedeniyle babamı kaybettim. Adalete diktatörlük nedeniyle hasret kaldım. Bu anlaşma sadece tarihi bir dönüm noktası değil. Aynı zamanda Filipinliler ile Bangsamoro Müslümanlarının kimliğini kucaklayan bir neslin yetişmesine olanak sağlayacak."
İbrahim ise "Buraya barış ortaklığı oluşturmaya geldim. Filipin lideri ve halkına, dostluk ve ortaklık elimizi uzatıyoruz. Anlaşmanın düşmanca duyguları bitireceğine inanıyorum" dedi.
Son 15 yılda birçok kez görüşen ancak imza aşamasına gelemeyen tarafların bu ön anlaşmasıyla, 120 bin üyeli MILF silah bırakırken Manila da, bölgeye daha fazla yetki tanıyacak.
Bölgeye, eski sömürgeci güç İspanyolların Müslümanlar için kullandığı "Moro" adından esinle "Moro ülkesi" anlamına gelen Bangsamoro adı verilecek.
Güvenlik aşamalı olarak ordudan yerel polise devredilirken dışişleri, savunma ve posta hizmetleri Manila kontrolünde kalacak.
Yeni yapının yasal zeminini oluşturacak taslağı hazırlamakla görevli 15 üyeli Geçiş Komisyonu'nun 2015'e dek kurulması öngörülüyor.
Aquino'nun görev süresinin biteceği 2016'ya kadar da nihai barış anlaşmasının hayata geçirilecek.
BBC'nin Filipinler muhabiri Kate McGeown iki tarafın da bu anlaşma taslağının sadece bir çerçeve oluşturduğunun ve çok sayıda ayrıntının eklenmesi gerektiğinin farkında olduğunu söyledi.
1977'de başka bir isyancı gruptan ayrılan militanlar tarafından kurulan MILF, daha önce bağımsızlık talebinden vazgeçmişti. 1989'da bölgede bir özerk yönetim kurulmuş, ancak özerklik yürümemişti. Malezya, 2001'den beri arabuluculuk yapıyor.
Katoliklerin çoğunlukta olduğu 95 milyon nüfuslu Filipinler 7 binden fazla adadan oluşuyor.
Ordu, MILF'in üslendiği Mindanao'nun yanı sıra, Jolo'da El Kaide ile bağlantısı olduğu belirtilen radikal İslamcı Ebu Seyyaf militanlarıyla çarpışıyor. 1969'dan beri komünist gerillalar da yönetime karşı savaşıyor. (AS)