23. İstanbul Tiyatro Festivali Şahika Tekand’ın Oyunuyla Açılıyor

Şahika Tekand’ın yazıp yönettiği ve oynadığı, Studio Oyuncuları ve İKSV ortak yapımı olan İO”, dünya prömiyerini 13 Kasım 2019’da Uniq İstanbul’da 23. İstanbul Tiyatro Festivali’nin açılış oyunu olarak yapacak. 

“İO”, Tiyatro Festivali kapsamında ikinci gösterimini 30 Kasım 2019’da gerçekleştirdikten sonra sezon boyunca Uniq İstanbul’da sahnelenmeye devam edecek.

Kurulduğu tarihten beri özgün duruşu ve sahneleme yaklaşımıyla Dünya ve Türk Tiyatrosu’nda önemli yeri olan Studio Oyuncuları, tüm oyunlarıyla kapsamında yer aldığı İstanbul Tiyatro Festivali’nin daha önce de birçok kez açılış veya kapanış gösterimlerini gerçekleştirmişti.

Bugünün insanının tragedyası

Topluluğun yeni oyunu “İO”, Şahika Tekand’ın mitolojik bilgiden yola çıkarak yazdığı tamamen özgün bir metne dayanıyor. Oyun, aynı zamanda Aeskhylos’un Zincire Vurulmuş Prometheus tragedyasında geçen kısa bir sahnede karşımıza çıkan ve üzerine bir tragedya inşa edilmemiş bir mitolojik karakter olan Nehir Tanrı Inakhos’un kızı İo hakkında yazılmış ilk metin olma özelliğini taşıyor.

Performatif sahneleme yöntemiyle performansa aktardığı bu özgün çağdaş tragedya aracılığıyla Tekand, Olympos ve Zeus’la hesaplaşarak ve mitolojiyi başka bir ele alışla yeniden okuyarak, bugün de hükmünü sürdüren ataerkil dünya düzenini, hafızasını ve sorgulama yetisini gittikçe daha çok terk eden bugünün insanının tragedyasını şiirsel bir aksiyon düzeni ile seyirci karşısına getiriyor.

Tekand, topluluğu Studio Oyuncuları ile birlikte en son 2019 yazında Japonya Toga’da gerçekleştirilen 9. Tiyatro Olimpiyatları’nda Türkiye’yi ‘Godot’yu Beklerken’ adlı oyunuyla temsil etmişti ve Japon seyircisinin yanı sıra dünya çapında önemli tiyatro sanatçılarının ve akademisyenlerin beğenisini kazanmıştı.

İO hakkında

Mitolojide İo, Nehir Tanrı Inakhos’un kızıdır. Zeus kendisine aşık olunca Hera tarafından cezalandırılmıştır. Zeus onu beyaz bir ineğe dönüştürerek Hera’dan korumaya çalışır ancak Hera ona bir kene musallat ederek cezalandırmaya devam eder. Hera’nın öfkesini dindiremeyen Zeus, İo’yu yaşadığı Argos şehrinden sürdürerek bütün dünyayı dolaşmak zorunda bırakır. 

Şahika Tekand’ın yazdığı metinde İo, Zeus ve Hera tarafından topraklarından atılarak dünyayı dolaşmak zorunda bırakılmış, Prometheus’un kehanetlerinin gerçekleşeceği ve Zeus’un    bir gün hesap vereceği   umuduyla zorlu bir yaşam sürdürmüştür. Kehanetler bir türlü gerçekleşmemiştir. İo, zorlu hayatının sonunda hiç değilse kendi topraklarında ölebilmek için şehrine geri döner.  Burada önce şehrinin insanlarıyla karşılaşır.

İo, kendi hikayesinin bu insanlar tarafından tamamen yanlış bilindiğini, insanların gerçeği bilmek yerine, kendilerine anlatılanlarla ve verilen kadarı ile huzurlu bir hayata kavuşacaklarına inandıklarını görür. Bunun üzerine kendisi ile ilgili doğruları anlatmak ve ölmeden önce adının önüne eklenmiş sıfatları temizlemek üzere orada kalmak ister. Ancak Zeus, İo’nun bu isteğinin gerçekleşmesine, insanlığın unuttuğu geçmişin hatırlanmasına ve sorgulanmasına neden olacağı için izin vermeyecektir. Zeus’un temsilcileri ve İo arasında giderek tansiyonu yükselen bir tartışma yaşanır. İnsanlar bu tartışmaya tanıklık ederken karar vermek zorunda bırakılır.

İo’nun, kendisi suçlu olduğu halde bütün suçu ve cezayı İo’ya yükleyen Zeus’la hesaplaşmasını konu alan bu çağdaş tragedyada, günümüz dünyası ve çağdaş insanının hafızasızlığı sorgulanır. İo ve Zeus’un temsilcileri olarak karşımıza çıkan mitolojik karakterler arasında geçen zorlu tartışma ve koronun buna verdiği tepki, oyun metnindeki gerilimi var ederken, sahne üzerinde ve şimdiki zamanda fiilen görünürlük ve işitilebilirlik mücadelesine dönüşen sahne performansı da bu gerilimi ‘şimdiki zaman’ gerçekliğine dönüştürür.  

Işık, ses ve hareketin dinamik ve gerilimli birlikteliği ile yürüyen oyunda, hareket düzeni hareketin müziğini görünür kılarken, konuşma düzeni de dilin müziğini esas alarak müzikal bir dinleti niteliği kazanır.

* Şahika Tekand

İO

Yazan ve Yöneten: Şahika Tekand

Sahne ve Kostüm Tasarımı: Esat Tekand

Işık Tasarımı: Şahika Tekand

Dramaturji: Verda Habif

Kratos Ve Bia Hareket Düzeni: Gizem Bilgen

Koro Lideri: Nilgün Kurtar

Prodüksiyon Amiri: Murat Ersan

Yönetmen Yardımcıları (Alfabetik Sirayla): Verda Habif, Nilgün Kurtar

Yönetmen 2. Yardımcıları (Alfabetik Sirayla): Hilal Altıntaş, Emre Denizoğlu, Betül İngin, Gözde Nur Kesgin

Oynayanlar (Alfabetik Sırayla): Gizem Bilgen (Bia), Deniz Karaoğlu (Kratos), Gökhan Küçük (Hermes), Yiğit Özşener (Prometheus), Şahika Tekand (İo)

Koro (Alfabetik Sirayla): Anıl Doğan Albayrak, Huriye AliefendİOğlu, Selinay Duman, Aren Fındık, Mehmet Bahattin Genç, Verda Habif, Altay İcimsoy, Bilal Yiğit İnal, Betül İngin, Seda Kandemir, Buket Koyuncu, Nilgün Kurtar, Gökhan Özcan, Can Özmen, Cihat Parıltı, Bulut B. Sezer, Burcu Bacanak Şahin, Onur Tanyeri, Gizem TileylİOğlu, Nazlı Deniz Mercan, Burak Zafer

Işık Masası Oyuncusu: Melike Durukan

(TP)