12 Eylül "Adaleti" Tanıklarıyla Beyaz Perdede
Dostluk Yardımlaşma Vakfı tarafından hazırlanan "12 Eylül Adaleti" belgeseli İzmir'de gösterildi. Gösterim öncesinde bir konuşma yapan Dostluk Yardımlaşma Vakfı başkanı Cahit Akçam, "12 Eylül zulmünün yarattığı unutma ve unutturma üzerine kurulu olan tarihsel gerçekliklerin çarpıtılmasına karşın, Dostluk Yardımlaşma Vakfı olarak, alternatif sözlü sivil tarih çalışması yapmayı hedefledik" dedi.
Fatsa Gerçeği, Yer altı Maden İş, Yeni Çeltek, Tariş-Gültepe-Çimentepe direnişleri ve Maraş Katliamı isimli belgeselleri tamamlayıp, 30 bin adet DVD'yle binlerce insana ulaşmasını sağladıklarını dile getiren Akçam, yaklaşık bir buçuk yıl önce çalışmalarına başlanan ve 80 dakikalık filmin, 2010'da çıkartılacak üç ayrı belgeselin bir özeti olduğunu belirterek, söz konusu belgeselin, İzmir'den sonra İstanbul, Adana ve Bursa'da gösterileceğini söyledi.
Cumartesi günkü gösterimde, çoğunluğu 12 Eylül darbesinin işkencelerini yaşamış olan izleyicilerin sessiz ve hüzünle izledikleri belgeselde; Diyarbakır, Metris ve Mamak cezaevlerindeki insanlık dışı uygulamalar, o koşullarda yaşayıp sağ kalanların, asılarak öldürülen gençlerin yakınlarının, darbe dönemindeki savcı, yargıç ve avukatların tanıklıklarıyla anlatılıyor.
Tanıklıklardan bir kısmı şöyle;
Devrimci Yol davası duruşma yargıcı Ekrem Çelenk: "12 Eylül dönemindeki sıkıyönetim yargılamaları tarihin yüz karasıdır."
İzmit 3.Yol davası avukatı Sadık Akıncılar: "O dönemde sıkıyönetim komutanları, kim daha çok adam asacak diye yarışıyorlardı."
Metris Cezaevinde tutuklu kalan İbrahim Yirik. "13 yıl cezaevinde tutuklu kaldım. Üç kez idam cezasına çarptırıldım. Bu süre zarfında üç kez mahkemeye çıkmamışımdır."
O dönem çocuk olmasına rağmen idam edilen Erdal Eren'in avukatı Nihat Toktay: "Delil toplama zahmetine katlanmadılar. Ortaçağdaki Engizisyon mahkemeleri gibi; basarsın işkenceyi, alırsın itirafı, verirsin cezayı. 12 Eylül'ün adaleti buydu."
Mamak Cezaevinde tutuklu kalan Sırrı Süreyya Önder: "Zaman yeniden üretilemeyen, taklidi yapılamayan, yerine konulamayan tek şeydir. Bu ülkenin zamanını çaldılar, en büyük cinayetleri budur. Bu ülkenin yarım yüzyılına maloldular."
Belgeselin sona ermesinden sonra izleyicilerin çoğu kendi aralarında; 12 Eylülde işlenen insanlık suçlarının, belgesellere sığamayacak denli büyük olduğunu ve darbecilerin bir gün mutlaka yargılanacağını konuşuyordu.
Daha önce 'Unutturulanlar' başlığı altında 12 Eylül öncesi döneme ilişkin dört belgesel üreten Dostluk Yardımlaşma Vakfı'nın hazırladığı, "12 Eylül Adaleti" belgeseli 22 Kasım Pazar günü İstanbul'da gösterilecek.Gösterim İstanbul Bilgi Üniversitesi dolapdere kampüsünde, saat 14.00'da.
Gösterimlere belgesele konuşan mağdurlar ile dönemin tanıklarının yanı sıra, 12 Eylül mahkemelerinin izleyen gazeteciler, aydın ve sanatçılar da katılıyor. (Gİ/EÜ)