Dünya Tabipler Birliği: Herkesin Kendi Toplumsal Cinsiyetini Belirleme Hakkı Vardır

Dünya Tabipler Birliği (WMA), hekimlerin translara ve transların karşılaştığı özgün sağlık meselelerine dair daha duyarlı olmalarını sağlamak için bir bildirge yayınladı.

WMA bu bildirgede, herkesin kendi toplumsal cinsiyetini belirleme hakkı olduğunun altını çizdi ve transeksüalitenin bir ruhsal bozukluk olmadığını belirtti.

WMA, tıbbi müdahalelerin hastanın rızasını ve özgür şekilde bilgilendirilmesini gerekli kıldığını ve baskıcı tedavi yöntemleri veya zorla davranışsal değişim yöntemlerini reddettiğini belirtirken ulusal tabip birliklerine de bu hizmetlere dair engelleri belirlemek ve bunlarla mücadele etmek için eyleme geçmeleri için çağrı yaptı.

Rusya Moskova’da gerçekleşen Dünya Tabipler Birliği  66. Genel Kurulu’nda kabul edilen translara dair bir bildirgeyi Pembe Hayat Derneği’nden Ali Can Kalan Türkçeleştirdi.

Bildirgeden satırbaşları şöyle:

* Trans şemsiyesi altında, anatomik olarak tanımlanabilen bir cinsiyetleri olmasına rağmen, karşı cinsiyete mensup bir kişi olarak yaşayabilmek için birincil ve ikincil cinsiyet özelliklerini ve toplumsal cinsiyet rollerini değiştirmeyi amaçlayan kişiler (transseksüel) vardır. Diğerleri ise kendi toplumsal cinsiyetlerini erkek veya kadın ikicil cinsiyet/toplumsal cinsiyet kutusunun dışına düşen bir toplumsal cinsiyetle tanımlarlar (genderqueer/kuir cinsiyet).

* Genel terim “transgender” tüm bu grupları yaftalama veya patolojik (hastalık) nitelemesi olmaksızın tanımlama çabasını temsil eder. Aynı zamanda olumlu bir kendinden tanımlama olarak da kullanılır.

* Travesti veya interseks olmak bir kişinin transgender olmasına mani değildir. Transgender cinsiyet kimliği ile alakalıdır ve kişinin cinsel yöneliminden bağımsız olarak değerlendirilmelidir.

* Amerikan Psikiyatri Derneği’nin Tanısal ve İstatistiki Kılavuzu (DSM-5), toplumsal cinsiyet uyuşmazlığından kaynaklı klinik olarak belirgin bir sıkıntı deneyimleyen kişileri sınıflandırmak için “cinsiyet hoşnutsuzluğu” terimini kullanır.

* Bulgular gösteriyor ki cinsiyet hormonları veya cerrahi müdahaleler içeren uygulama, cinsiyet geçişi amaçlayan, uzun süreli ve belirgin cinsiyet hoşnutsuzluğu olan kişiler için faydalı olabiliyor. Ancak birçok şeyin yanı sıra, sağlık sigortası sağlayanların politikaları ve ulusal sosyal güvenlikten faydalanma planlamaları veya sağlık hizmeti sunanlar arasında ilgili klinik ve kültürel becerinin eksikliği nedenleriyle translar sıklıkla uygun ve mali güçleri yetebilecek trans sağlık hizmetlerine erişememektedirler. Translar ayrımcılığa uğrama kaygısı nedeniyle çoğu zaman sağlık hizmetlerinden vazgeçebilmektedirler.

* Dünya Tabipler Birliği cinsiyet uyuşmazlığının kendi içinde bir akıl bozukluğu olmadığını savunur; ancak bu durum cinsiyet hoşnutsuzluğu (DSM-5) olarak bahsedilen huzursuzluk ve sıkıntıya yol açabilir. (ÇT)

Dünya Tabipler Birliği’nin (WMA) Translara Dair Bildirgesi Türkçe tam metni için tıklayın.