Çocuk İşçi Sayısı Karmaşası

Türkiye’de resmi rakamlara göre, 6-17 yaş arasında 1 milyona yakın çocuk işçi var. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) çocuk işçiliğine ilişkin açıkladığı sayılar değişiyor ama oran değişmiyor. 2006’dan beri Türkiye’de istihdam edilen çocuk oranı yüzde 5,9. Oysa bakanlık bu sonuçların açıklandığı 2007'de "2014'te çocuk işçiliğinin 'en kötü biçimlerinin' sona erdirilmesini amaçlandığı" duyurmuştu.

Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'in, CHP’li Sezgin Tanrıkulu’nun çocuk işçilerin sayısına ilişkin soru önergesini yanıtladı. Bakanlık yıllardır aynı sayıyı veriyor.

Çelik, TÜK’in 2006 verilerine göre Türkiye’de 6-17 yaş grubunda bulunan 16 milyon 264 bin çocuktan yüzde 5,9'u (958 bin kişi) istihdam edildiğini açıkladı. Bu oranın Nisan 2013 itibarıyla da yüzde 5,9 olduğunu söyledi.

Çelik ayrıca yedi pilot ilde gerçekleştirilen araştırmaya göre, çocuk işçi oranının Çankırı'da yüzde 4,6, Elazığ'da yüzde 6,8, Erzurum'da yüzde 10,7, Kastamonu'da yüzde 18,2, Ordu'da yüzde 4,6. Sinop'ta yüzde 12,8, Van'da yüzde 6,3 olduğunu belirtti.

2000’li yıllarda yapılan haberlere bakıldığında, çocuk işçi sayısına ilişkin resmi verilerde ufak sayı farkları olsa da, nüfus değişiklikleri nedeniyle oran aynı kalıyor.

Çocuk işçiliğine dair açıklanan resmi veriler şöyle:

* Nisan 2013: TÜİK 2012 Çocuk İşgücü Anketi’ne göre, nüfusun yüzde 20,6'sını oluşturan 6-17 yaş grubundaki 15 milyon 247 bin çocuktan 893 bini çalışıyor.

* Nisan 2007: Uluslararası Çalışma Örgütü 'nün (ILO) 1992'de başlattığı Çocuk İşçiliğinin Sona Erdirilmesi Uluslararası Programı 'nın (IPEC) desteğiyle TÜİK’in yaptığı araştırmaya göre, 10- 17 yaş grubunda 16 milyon 264 bin çocuktan 958 bini çalışıyor. 6-14 yaş grubunda ise 12 milyon 478 bin çocuk nüfusunun 320 bini çalışıyor. Çocukların iş kollarına dağılımı tarımda yüzde 41, sanayide yüzde 28, ticarette yüzde 22 ve hizmet sektöründe ise yüzde 9 şeklinde.

* 1999: Devlet İstatistik Enstitüsü'nün (DİE) araştırmasına göre, Türkiye'de 6-17 yaş grubunda yer alan 16 milyondan fazla çocuğun yaklaşık 6,5 milyonu çalışıyor. Tarım, sanayi ve hizmet sektöründe çalışanların sayısı yaklaşık 1 milyon 700 bin. 4 milyon 800 bin çocuk ise ev işlerinde çalışıyor.

Sokakta çalışan çocuklar

Bunlar, “ekonomik bir işte çalışan”, yani istihdam edilen çocukların sayısı. Kayıtsız şekilde çalıştırılan çocuk sayısının daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.

Dönemin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin Nisan 2013’te MHP Ankara Milletvekili Özcan Yeniçeri'nin soru önergesine verdiği cevapta, sokakta çalıştırıldığı tespit edilerek bakanlığın hizmetlerinden yararlandırılan çocuk sayısını 2012 için 5851 olarak açıklamıştı.

Şahin’in verdiği bilgilere göre bu rakam 2007'de 6784, 2008'de 7124, 2009'da 7560, 2010'da 5178, 2011'de 6402 idi.

Çalışma Bakanlığı: Çocuk işçiliği 2014’te bitecek

2007’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın hazırladığı Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimlerinin Sona Erdirilmesi İçin Zamana Bağlı Politika ve Program çerçevesinde, 2014'te çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinin sona erdirilmesini amaçlandığı duyurulmuştu.

Uluslararası Kölelik Karşıtı Örgüt’ün (Anti-Slavery International) araştırmasına göre, Türkiye en çok çocuk işçinin olduğu ilk 25 ülke arasında yer alıyor. Çocuk işçiliğinin yaygın olduğu sekiz ürün bulunuyor: turunçgiller, pamuklu dokuma, kimyon, ev eşyası, fındık, fıstık, bakliyat, şeker pancarı. (ÇT)