Çocuk Evliliklerine İzin Veren Madde Anayasa Mahkemesi’nde

Ankara 10. Aile Mahkemesi’nin erken yaşta evliliğe izin veren Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 124. maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine yaptığı başvuru dün görüşüldü.

Avukat Şahin Antakyalıoğlu Anayasa Mahkemesi’ni inceleme yaptığını, usule dair bir eksiklik olmadığından esasa geçilmesine karar verdiğini söyledi. Buna göre şimdi toplantı günü belirlenecek.

TIKLAYIN - MAHKEME ÇOCUK EVLİLİKLERİNE İZİN VEREN MADDEYİ AYM'YE YOLLADI

Çocuk evliliklerine karşı

Gündem Çocuk Derneği Çocuk Alanında Çalışan Avukatlar Ağı’yla (ÇAÇAv) işbirliği yaparak bir topluluk davası açtı.

ÇAÇAv’dan Avukat Sezgi Korkmaz 124. maddenin “Olağanüstü hallerde hakimin 18 yaşından küçük, 16’dan büyük çocukların evlenmesine izin vermesine hükmettiğini” söyledi.

“Mahkemeler de bu ‘olağanüstü’ hali olağanüstü olmasını beklemeden, çeşitli bahanelerle öyleymiş gibi gösterip kabulüne karar veriyordu. Çocuklar bu şekilde evleniyordu.”

TIKLAYIN - STK'LARDAN ÇAĞRI: ÇOCUK EVLİLİKLERİNE İZİN VERME!

Korkmaz açtıkları davada da bu durumun olduğunu belirtti.

“Ortada bir çocuk var ve evlenme izni istendi. Kendisinden 10 yaş büyük biriyle birliktelikleri olmuş, halen de beraber yaşıyorlar.

“Gündem Çocuk Derneği bununla ilgili öncelikle bir topluluk davası açtı. Erken evliliklerin çocukların hak ihlaline neden olduğunu ve bu dava bazında da çocuğa evlenme izni verilmemesi talebinde bulunduk.

“124. ve 128. maddelerin anayasaya aykırılığını ifade ettik. Ankara 10. Aile Mahkemesi dosyamızda 124’e uygunluk bulduğu için onunla ilgili olarak iptal için Anayasa Mahkemesi’ne gitti.”

TIKLAYIN - KADINLARIN YÜZDE 26'SI ÇOCUK YAŞTA GELİN OLDU

Uluslararası mevzuata aykırı

Avukat Antakyalıoğlu da beklentilerinin maddenin iptali yönünde olduğunu, uluslararası mevzuatın bu iptali gerektiren bir düzenlemeye sahip olduğunu ifade etti.

“Türkiye’nin onaylamış olduğu İstanbul Sözleşmesi, BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve Çocuk Hakları Komitesi’nin yorumları var.

“Komite çocuk evliliklerinin zararlı uygulamalar olduğunu söylüyor, İstanbul Sözleşmesi de zorla ve çocuk evliliklerinin yasaklanması gerektiğinin altını çiziyor. Bu mevzuat yönüyle zaten Anayasa Madde 90 gereğince bu normun uygulanması gerekir.

“Medeni Kanun bu norma aykırılık teşkil ediyor, 124. maddenin uygulanmaması gerekir.”

TIKLAYIN - ERKEN YAŞTA EVLİLİK SUÇ AMA HANGİ YASAYA GÖRE?

Tıbbi gerekçeler

Antakyalıoğlu konunun tıbbi ve psikolojik yönlerine de vurgu yaptı.

”Bu evliliklerin çocukların gelişimini olumsuz etkilediği, fizyolojik yapılarının evliliğe müsait olmadığı, ruh sağlığının bozulduğuna dair birçok araştırma ve çalışma var.

“Devlet Anayasa Madde 41 gereğince çocukların her türlü ihmal ve istismardan korunması gerekliliğini ortaya koymuştur. Sonuçta bu da çocuklara zararlı bir uygulama ise Anayasa Mahkemesi’nin iptal etmesi gerekir.

Çocuğun üstün yararı

Ayrıca çocuğun üstün yararı ilkesine de aykırı 124. Madde; Aile Mahkemesi’nin gerekçesinde bunun altı çizilmiştir. Hem Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde hem de Çocuk Koruma Kanunu’nun 4. maddesinde çocuğun üstün yararı açıkça mevzuatta da ortaya koyulmuştur.

“Dünyada, üçüncü dünya ülkelerinde bile artık bu tür düzenlemeler iptal ediliyor. Türkiye’deki Anayasa Mahkemesi’nden de erken evliliklerin önüne geçilmesi adına böyle bir karar bekliyoruz. (YY)

* UNFPA'nın erken yaşta evliliklere karşı hazırladığı videolara buradan ulaşablirsiniz.