Türkiye’ye Vicdani Ret ve Zorunlu Askerlikte Ölüm Mahkumiyeti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) bugün açıkladığı iki kararla, Türkiye’yi hem zorunlu askerlik sırasındaki intihar iddiasıyla ilgili “yaşam hakkını ihlalden” hem de vicdani retçilerin tutuklanması dolayısıyla mahkum etti.

İntihar iddiası soruşturulmadı

Ferit Aktepe’ye zorunlu askerlik öncesi muayenede herhangi bir problemi olmadığı yönünde rapor verildi. Kendisi de bir psikolojik problemden bahsetmemişti. Ancak zorunlu askerlik sırasında anksiyete belirtileri gösterdi ve ilaç tedavisine başladı. Güvenlik tedbiri olarak silahı alındı. 1 Mart 2005’te başkasının silahıyla ölümcül şekilde yaralanmış olarak bulundu, aynı gün hayatını kaybetti.

Altı yakını, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 2. maddesi uyarınca yaşam hakkının ihlal edildiğini gerekçe göstererek AİHM’e başvurdu. Başvurularında, askeri yetkililerin Aktepe’nin fiziki ve psikolojik sağlığını korumak için gerekli önlemleri almış olması gerektiği belirtildi.

Ayrıca, olayla ilgili etkin soruşturma yapılmadığı da başvurudaki şikayetler arasında yer aldı.

AİHM başvuruyla ilgili kararını bugün açıkladı. Türkiye, “yaşam hakkını ihlalden” mahkum oldu.

Türkiye, Aktepe’nin altı yakınına toplam 1365 Euro, Aktepe’nin annesi ve babasına 9 bin Euro, iki kardeşine 6 bin 500 Euro, büyükannesi ve büyükbabasına 4 bin 500 Euro manevi tazminat ödeyecek. Ayrıca toplam masraflar için de 2 bin Euro ödenecek.

Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü

İstanbul ve İzmir’de yaşayan Yehova Şahitleri Çağlar Buldu, Barış Görmez, Ersin Ölgün ve Nevzat Umdu vicdani retlerini açıklayarak zorunlu askerlik yapmayı reddetti. Bu sebeple askeri üniforma giymediği ve emre itaatsizlik ile suçlanarak hapse konuldular.

AİHM başvurusunda, sorgular sırasında kötü muamele gördüklerini de belirttiler.

Bugün açıklanan kararla Türkiye suçlu bulundu ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Düşünce, vicdan ve din özgürlüğünü” düzenleyen 9. maddesi ile adil yargılanmanın düzenlendiği 6. madde uyarınca mahkum oldu.

Ayrıca, hapsedilme ve sorgu koşulları nedeniyle Türkiye’nin AİHS 3. maddesindeki işkence ve kötü muamele yasağını da ihlal ettiğine karar verildi.

Buldu’ya 12 bin, Görmez’e 15 bin, Ölgün’e 7 bin, Umdu’ya 5 bin Euro manevi tazminat ödenecek. Ayrıca, Görmez, Ölgün ve Buldu’ya 5 bin, Umdu’ya da 3 bin 650 Euro mahkeme masrafı ödenecek.

Yehova Şahidi Barış Görmez, askeri üniforma giymediği ve emre itaatsizlik ettiği gerekçesiyle aralıklarla dört yıl cezaevinde kaldıktan sonra 16 Şubat 2012'de beraat etmişti.

Türkiye Yehova Şahitleri'nden Ahmet Yorulmaz, vicdani retçi Yehova Şahidi Barış Görmez'in dört yıl sonunda serbest bırakılmasıyla ilgili olarak, mahkemenin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Bayatyan kararını dikkate alarak beraat kararı verdiğini açıklamıştı. (AS)

* Click here to read the article in English.