RTÜK Üyesi Bildirici: Dizilerdeki Şiddet Raporları Gizleniyor

Medya Ombudsmanı ve Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) üyesi Faruk Bildirici, televizyon kanallarında şiddeti özendiren yapımların kurul toplantısında gündeme geldiğini ancak bazı televizyon kanallarının RTÜK tarafından korunduğunu savundu.

"Bazı kuruluşlar kayırılıyor"

Sosyal medya hesabından açıklama yapan Bildirici, şunları söyledi: 

"Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) başkanı Ebubekir Şahin, uzmanların hazırladığı ve aylardır bekletilen ihlal raporları içinden Fox TV'de yayınlanan "Yasak Elma" dizisiyle ilgili bir raporu seçerek Üst Kurul'un dünkü toplantısına getirdi. 

"Garip olan bu yayının 1 Nisan'da yapılmış, raporun da 19 Nisan'da hazırlanmış olmasıydı. Görüntüyü kurtarmak için seçilip getirilen bu rapor, tam beş aydır bekletilmişti!

"Oysa Şahin, yılbaşından beri cinsiyet eşitsizliği ve kadına karşı şiddet içeren dizi ve programlarla ilgili hiçbir ihlal raporunu gündeme getirmiyordu. Emine Bulut cinayetinin ardından toplumdaki tepkilerin yükselmesi üzerine siyasi iktidar sözcülerinin suçlamalarına maruz kalan Şahin'in, beş aydır beklettiği bir raporu gündeme alması, hakkında raporlar düzenlenen diğer kuruluşları kayırdığının ve tarafsızlığını yitirdiğinin yeni bir kanıtıdır.

"Elbette bu dizide 'toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve istismar eden' görüntüler nedeniyle Fox TV'ye yaptırım uygulanması yönünde oy kullandım ve karar oy birliğiyle çıktı."

'Diğer raporlar nerede?'

"Ama Şahin, diğer televizyon kanallarıyla ilgili raporları Üst Kurul gündemine getirmemekte ve kurula bilgi vermemekte ısrar ediyor. Halbuki RTÜK, geçen yıl toplam 1.183 cezalandırma kararı almıştı. Bu kararların 19'u 'toplumsal cinsiyet eşitliğine ters', 'kadınlara yönelik baskıları teşvik eden' ve 'şiddeti özendiren veya kanıksatan' programlarla ilgiliydi.

"Şahin'in başkanlığındaki 2019 yılının sekiz aylık döneminde ise kadına yönelik şiddet nedeniyle verilmiş bir tek yaptırım kararı bulunmuyor. Çünkü bu raporlar, Üst Kurul'dan gizleniyor.

"6112 Sayılı Kanunun 36/3 maddesine göre, Üst Kurul Başkanı, hizmet birimlerinden gelen önerilere son şeklini vererek Üst Kurula sunmak ve gündeme alınmayan başvurular hakkında Üst Kurula bilgi vermek zorundadır. Şahin, çeşitli kanallarda cinsiyet eşitsizliği ve kadına karşı şiddet içeren dizi ve programlarla ilgili raporları işleme koymayarak yasaya aykırı davranıyor."

'Üç diziye dair şikâyet geldi'

"Başkan Şahin, izleme raporlarını gündeme getirmeyerek bazı kanalları korumakla kalmıyor, RTÜK'te keyfi bir yönetim sergiliyor. Kamuoyu Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Başkanlığı, vatandaş şikâyetlerine ilişkin raporları kurul üyelerine günlük raporlarla iletiyordu.

"Ama bu raporların üyelere gönderilmesi Şahin'in talimatıyla 23 Ağustos'tan itibaren durduruldu. Çünkü 'Sen Anlat Karadeniz' (ATV), 'Aşk Ağlatır' (Show TV), 'Hercai' (ATV) dizilerinin fragmanlarıyla ilgili olarak vatandaşlardan gelen şikâyetler çığ gibi artmıştı. Şahin, bu dizilerle ilgili olarak 15 bini aşan şikâyet gelmesine rağmen hiçbir işlem yapmadı, kurul gündemine getirmedi.

"2016-2020 ve 2019-2023 Stratejik planlarında 'Görsel-İşitsel yayıncılık alanında şiddet içerikli yayınların önlenmesi ve toplumun bu yayınların zararlı içeriğinden korunmasına yönelik çalışmalar yapılması' hedeflenmesine rağmen, kadın cinayetlerinin bu kadar yayılmasına, dizilerdeki şiddet ile ilgili tepkilerin bu kadar yükselmesine rağmen RTÜK'ün bu konularda gözle görünür bir çalışması bulunmuyor."

"Üç yıldır aynı rapor aynı cümleler"

"Ne acıdır ki, Üst Kurul'un 2016, 2017 ve 2018 yılı faaliyet raporlarının üçünde de şiddetin önlenmesiyle ilgili faaliyetler bölümü birebir aynı, hiçbir değişiklik yok. RTÜK yönetiminin, şiddete karşı faaliyetlere ne kadar gayri ciddi yaklaştığını üç yıl üst üste hep aynı paragrafın, hiç değiştirilmeden tekrarlanmasından daha iyi kanıtı olabilir mi?" diye soran Bildirici, sözlerini şöyle sürdürdü: 

"2015 yılında Özgecan Aslan adlı genç kızın vahşice öldürülmesi sonrasında da tıpkı bugün Emine Bulut'un öldürülmesi sonrasında olduğu gibi toplumsal duyarlılık harekete geçmişti. O dönemde de yayınlardaki şiddetle ilgili eleştiriler gelmesi üzerine RTÜK, 'Televizyon Yayınlarında Şiddetin Ölçülmesi ve Önlenmesi Projesi' başlatmıştı. Ancak bu projenin de akıbeti belirsizdir."

Başkan Şahin'e çağrı

"Üst Kurul'un bir an önce siyasi propaganda niteliğindeki zorunlu yayınlar ve kamu spotları ile cinsel güç artırıcı ürün vb. reklamı yapan uydu yayınlarıyla oyalanmayı bırakıp şiddet içerikli dizi ve programlara yönelmesi gerekir. Bütün bu olumsuzlukları aşabilmek, görsel ve işitsel medyada şiddetin önlenmesi için hep birlikte, yapıcı bir tutumla ciddi ve gerçekçi adımlar atabilmek için bütün tv kanallarına karşı tarafsız ve adil davranılması zorunludur.

"RTÜK Başkanı Şahin'i şiddet ve kadın cinayetleri konusunda özel gündemli olaganüstü bir toplantı düzenlemeye, 1 Ocak 2019'dan bu yana hazırlanmış olan şiddet, cinsiyet ayrımcılığı ve kadına yönelik şiddet içeren ihlal raporlarını hangi TV kanalı olduğuna bakmaksızın derhal Üst Kurul gündemine getirmeye davet ediyorum." (EMK)