Halkların Demokratik Partisi (HDP) barajı geçerse, meclisteki kadın temsilinin yüzde 20 artacağı tahmin ediliyor.
Türkiye, Küresel Toplumsal Cinsiyet Uçurum Endeksi’ne göre 142 ülke arasında 125’inci sırada yer alıyor. Parlamento temsil oranında ise yüzde 14.4 ile dünya sıralamasında 90’ıncı sırada. |
Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden (Research Institute on Turkey, RIT), Bert M. Azizoğlu ve Onur Altındağ, yüzde 10’luk seçim barajının yeni meclisteki erkek egemen yapıyı ne oranda etkileyebileceğini araştırdı.
Eşitlik karnesi en kötü parti MHP
MHP, yüzde 12,4 ile en düşük kadın aday oranına sahip parti. 81 ilin sadece 30’unda kadın adayları var.
Adayların seçilme ihtimalleri hesaplandığında MHP’nin yeni meclisteki kadın milletvekili oranının yüzde 3.1 ile 5.3 arasında olacağı öngörülüyor.
Bu oran 24. dönem TBMM’nin bile çok gerisinde.
AKP ve CHP: Stratejiler farklı, eşitsizlik benzer
AKP’nin kadın aday oranı yüzde 18.4. Bu adaylar Ege ve Akdeniz kıyıları, İç Anadolu’nun batısı ve Güneydoğu Anadolu’daki 44 ilden gösterdi.
CHP’nin kadın aday oranı ise yüzde 19,6 ve AKP ile benzer bölgelerden 41 ilden aday oldular.
Tüm adayların meclise girebilme ihtimalleri ışığında yapılan hesaplamalar iki partinin de kadın milletvekili oranının yüzde 15-16 aralığında kalacağını gösteriyor.
Azizoğlu ve Altındağ, CHP’nin birçok ilde kadın adayları ilk sıradan göstermesinin toplumsal cinsiyet eşitsizliğini nesnel bir şekilde bertaraf etmekten çok seçim propagandası işlevi gördüğünü söylüyor.
HDP: Seçim barajı, kadın temsilini de engelliyor
HDP, Türkiye’nin demokrasi tarihinde, meclise girme ihtimali olan partiler arasında en yüksek kadın aday oranına sahip. 81 ilin 76’sından gösterilen kadın adaylar, toplam adayların yüzde 46’sına tekabül ediyor.
Araştırmaya göre, barajı aştığı takdirde HDP milletvekillerinin yüzde 38 ila 41’i kadın olacak.
Ayrıca HDP barajı geçerse, meclis genelindeki toplam kadın milletvekili sayısı da 12 ila 16 arasında artacak. Bu, meclisteki kadın temsil oranını yüzde 13’lerden yüzde 17’lere çıkacak. Başka bir deyişle yüzde 19 ila 21 oranında artış yaşanacak.
Kadın temsili Orta Anadolu’da gündemde değil
Araştırmacılar, AKP, CHP, ve MHP’nin önemli bir ortak yanının birçok ilde seçilme ihtimali olmayan sıralarda dahi erkek adayları tercih etmesi olduğunu söylüyor ve özellikle Orta Anadolu’da kadın temsilinin sembolik de olsa partilerin siyasi ajandasında yer almadığına dikkat çekiyor.
Marmara, Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinde daha yoğun olarak kadın aday gösteren AKP’nin bilinçli bir şekilde kadın temsilinin oya daha fazla yansıyacağını düşündüğü yerlerde kadın adaylara daha fazla şans tanıdığını da belirtiliyor.
Araştırma nasıl yapıldı?Yüksek Seçim Kurulu’nun Kesin Aday Listesini taranarak meclise girme ihtimali bulunan dört partinin 2200 adayının bir listesi çıkarıldı. HDP’nin barajı geçtiği ve geçemediği iki senaryo kullanılarak bu adayların bölgelerindeki seçilebilirlik oranları hesaplandı. |
1935'ten bu yana mecliste kadın oranları
* Araştırmayla ilgili detaylı bilgi için tıklayın: Kadın Temsilinin Önündeki Çifte Baraj: Yüzde 10 ve Erkekler – Bert M. Azizoğlu ve Onur Altındağ (ÇT)
.jpg)
