Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi'nin (KEİG) hazırladığı rapora göre Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) 18 yaşın üstünde olup gelir getiren bir işte kayıtlı olarak çalışmayan ve evli olmayan kadınları dışlıyor.
Serap Güre "Prim ödeyen ve SSGSS kapsamına alınan nüfusun önemli bir bölümünün sadece kağıt üzerinde sigortalı olacağını, bu kişilerin katılım paylarını ödemeye gücü yetmediği için birçok alanda sosyal güvenlik korumasından yoksun kalacağını" söyledi.
Güre "Türkiye gerçeğinde bu kadar prim ödemeyi karşılayacak iş olmadığını, özellikle kadınların işsiz oldukları ortamda bu primleri ödeyemeyeceklerini" vurguladı.
"15 yaş ve üstü 25 milyon civarında kadın var. 3 milyon kadın kayıtlı çalışıyor görünüyor. Bunun dışında kadınların bir kısmı eğitimde, bir kısım emekli. 17 milyon kadınsa sigorta sisteminde bağımlı olarak yer alıyor, eğer evlilerse eşlerinden sağlık sigortası kapsamına giriyorlar... Evli değillerse, babalarından ölüm aylığı alıyorlarsa yeni tasarida sağlık hakkından faydalanmak için ek prim ödemek zorundalar. Her ay 72 YTL ödeyecekler."
Kadınlar eş üzerinden kabul görüyor
"Kadınlar evlenip çocuk doğururlarsa işe alınmıyor. İş hayatında sürekli kesintisi olan bir kadının dokuz bin gün prim ödeyebilmesi mümkün değil. Kadınların daha erken emekli olması daha az sayıda prim ödemesi gerek. Ta ki kadınların üzerindeki bakım hizmetleri toplum tarafından paylaşılıncaya kadar."
Güre "Yasaya göre evli kadın eğer çalışmıyorsa, isteğe bağlı sigortalı olabileceğini ancak ödemesi gereken sosyal sigorta priminin 194 YTL, sağlık priminin 72 YTL olduğunu, eşin artan bu parayı ödemekten vazgeçeceğini" belirtti:
"Gündelikçilerle ev eksenli çalışanların gelirleri çok az. Bu az gelirle isteğe bağlı sigortalı kapsamına basvurmaları onlar için cezbedici değil. Kadınlar evleninceye kadar babalarının sağlık hakkından faydalanıyorlardı. Yeni yasada bu yok."
"Kadınlar eş üzerinden kabul görüyor"
"Kadınların belli bir yaşa geldiklerinde evlenmelerini ve evlikik içinde kalmalarını öngörüyor. Evlenirsen, eşin çalışansa onun sağlık hakkından faydalanıyorsun. Eşin çalışan değilse o da zorunlu olarak sağlık primi ödeyecek. O sağlık primi ödediğinde onun hakkından yine faydalanıyorsun. Öldüğünde ise ondan ölüm maaşını alıyorsun. Ancak sistem bu rolünü çok uzun süre devam ettirmiyor, kadınları tekrar evlendikleri durumda evlenme ödeneği vererek tekrar bir erkeğin himayesine geçmeye teşvik ediyor. Kadınlar eş üzerinden kabul görüyorlar."
Genel Sağlık Sigortası
Güre "Genel Sağlık Sigortası'nda farklı bir yapılanma var. Eskiden toplum sağlığı anlayışıyla sağlık ocaklarından çocuklar ve kadınlar yararlanıyordu. Bütün bunlar artık prime dayalı sisteme giriyor. Bu hizmeti ancak primi ödeyerek satın alabilirsiniz. "
Yeşil kart
"Yeşil kart da prime dayalı sistemin içine çekiliyor. İnsanların geliri ve aldıkları sosyal yardımların toplamı asgari ücretin üçte birinin altında kalırsa yeşil kart veriyor. Bu 145 YTL gibi bir para, Geliri 145 YTL'nin altına düşen yeşil kart alacak. Bu durumda yeşil kartı olanların bir kısmını kartlarını iade edecek." (NZ/GG)
