Yerel Zanaatlar Yokoluyor...
Torul'da yok olan ipek halıcılık
Gümüşhane'nin Torul İlçesi Yıldız Köyü'nde 10 yıldan fazla bir zamandır süre giden ipek halı dokumacılığı, kamu desteği alamadığı için tarihe karışmak üzere.
Torul Yıldız Köyü İpek Halıcılık Öğretmeni Cemile Üçüncü çabalarının karşılıksız kalmasından kaygılı: "Uzun yıllardır Yıldız Köyü'nde kaliteli yüzlerce ipek ürettik," diyor. "Bu dalda onlarca talebe yetiştirdim. Ama dokunan ipek halılar sahipleri tarafından korsan alıcılara veriliyor , kızlarımızın el emeği ve göz nuru hiçe sayılıyor."
Köyün kadın ve gençlerinin emeklerinin karşılığını göremedikleri için "artık ipek halı dokumak istemediklerini" söyleyen Üçüncü, durumu yetkililere ilettiklerini aktarıyor: "Artık, karar onların! "
Korsanlarla işbirliği yapan aileler
Yıldız Köyü Muhtarı Kamil Balcı da üzüntülü: "İpek halıcılık Yıldız Köyü'nün bir simgesiydi. Ben ve benden önceki muhtar arkadaşlar ellerinden geleni yaptılar. Ama öğrenci kızlarımız el emeği ve göz nurunun karşılığını alamadıkları için kursa gelmiyorlar," diyor.
Muhtar da, Valiliğin durumla ilgilenmesini istiyor: "Yetkililerin de gayret etmesi gerekir, kızlarımız ikna edilip, ellerinden tutulursa zaman geçmesine rağmen yine kursumuzu açabiliriz."
Balcı, öğrencilerin ailelerinin ipek halıları "yok pahasına" korsan alıcılara satmalarından şikayetçi: "Valilik geçen yıl bu halıları Kültür Bakanlığı'nda pazarlama imkanı yarattı. Fakat halılar, kız öğrencilerin velileri tarafından korsan alıcılara yok fiyatına satıldı," diyor.
Gene de, köy sakinleri bu yıl Torul'da İpek Halıcılık kursunun bu zamana kadar açılmamasına tepki gösteriyorlar ve Torul Kaymakamı ve Halk Eğitim Müdürü'nü çaba göstermeye çağırıyorlar.
Beşikdüzü'de yok olan demircilik
Trabzon'un Beşikdüzü İlçesi'nde de yüzyıllardır elden ele geçen demircilik sanatı son ustalarıyla birlikte tarihe karışmak üzere.
El sanatlarının uzak geçmişi bu yörede damgasını köy adlarına bile vurmuş: "Hünerli" köyü demir ustalarının mekanı. Zamanında her evin önünde bir atölyenin bulunduğu köy, yetiştirdiği ustalarla ünlüydü. Oysa, artık sayıları parmakla sayılacak kadar azalmış.
Hüsnü Öztürk mesleğin son ustalarından biri. 10 yaşından bu yana soğuk ve sıcak demircilik yapan Hüsnü Usta, son 10 yıldır yetiştirecek bir çırak bulamadıklarını söylüyor: "İlçemizde bir zamanlar 100'ün üzerinde usta vardı. Aile reisleri çocuklarının ellerinden tutup, 'usta bu çocuk sana emanet. İyi yetiştir, meslek sahibi olsun,' derlerdi.".
Hüsnü Usta, üretime değer vermeyen ekonomik politikaları eleştiriyor bu yok oluşun nedeni olarak: "Devletin de yanlış politikası yüzünden herkes masa başında kravatlı iş istiyor . Hiç bir ustanın yanında çırak yok. Bu mesleklere gençler sahip çıkmıyor."
Usta geleceğe kaygıyla bakıyor: "15-20 yıl sonra yöremizde kullanılan keser, balta, orak, krepi, nacak gibi aletleri yapan usta kalmayacak." (EK)