BTSO'nun sanayici ve işadamları arasında yaptığı yılın üçüncü anketinden, "erken seçim" isteği çıktı. BTSO Başkanı Celal Sönmez, anketin, 12. ayını dolduran krizin etkilerini gözler önüne serdiğini söyledi.
Anketten "seçim" çıktı
BTSO'nun sanayici ve işadamları arasında gerçekleştirdiği yılın üçüncü anketinden, "erken seçim" çıktı. Katılanların yüzde 57,3'ü "2002'de yapılmalı" derken, ekonominin olumlu etkileneceği de vurgulandı.
Ankette yer alan "2002 yılında IMF ve Dünya Bankası önerileri
doğrultusunda mevcut tedbirler uygulanmaya devam edilmeli mi?" sorusuna yanıt veren katılımcılardan yüzde 47,1'i "yeni tedbirler gerekli" dedi.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Celal Sönmez geçtiğimiz günlerde oda üyesi sanayiciler ve işadamları arasında gerçekleştirilen "Genel Ekonomik Durum Anketi" nin sonuçlarını açıklarken, "Bu anket, ülkemizde 12. ayını dolduran ve geçtiğimiz mart ayından bu yana etkisini daha da artıran ekonomik krizin etkisini net bir şekilde ortaya koymuştur" dedi.
Ülkenin en ağır ekonomik bunalımlardan birisini yaşamakta olduğunu dile getiren Sönmez, "Ankete cevap veren işadamları ve sanayiciler bunun sorumlusunun siyasiler olduğunu çok net bir şekilde ifade etmişler, Hükümetin almış olduğu kararların yetersizliğini dile getirmişlerdir" diye konuştu.
Reel sektör zorda
"Reel sektörün zor durumda olduğunu defalarca ifade etmiştik." diyen Sönmez açıklamasını şöyle sürdürdü; "İşadamları ve sanayicilerin büyük bölümü işlerin kötü hatta çok kötü olduğunu söylemişlerdir. Yüzde 65'lik kısmı gelirlerinin azaldığını dile getirmiştir. Satışlar gerilemiştir. İş dünyasının büyük bir kısmı borçludur, borcunu ödeyememektedir. Öte yandan kriz nedeniyle yine büyük bir bölümü de alacaklıdır, alacağını tahsil edememektedir. Bu arada istihdam sürekli olarak gerilemektedir. Bunlar çok ciddi sıkıntıların göstergeleridir."
Sönmez, "Genel Ekonomik Durum Anketi" nin sonuçlarını açıklarken son olarak, "Şartlar böyle devam ederse önümüzdeki dönemde büyüme bir yana reel sektörün daha da küçüleceği ifade edilmektedir. Bu da daha fazla işsizlik, piyasalarda durgunluk, yeni krizler anlamına gelmektedir" dedi.
Anket sonuçları
10 Kasım 2001 Cumartesi günü Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Ödül Töreni esnasında gerçekleştirilen yılın üçüncü anketini yanıtlayan 157 işadamı ve sanayiciden 51'i ticaret, 79'u sanayi ve 27'si de hizmet sektöründe faaliyet gösteriyor.
"Krizin sebebi siyasi"
Ankete katılan işadamı ve sanayiciler, "2001 yılına damgasını vuran ekonomik krizin sorumlusu sizce kim?" başlıklı soruya, yüzde 82,8 oranında "siyasiler" yanıtını verdi.
"Hükümetin aldığı kararlar yetersiz"
Anketin "2001 yılında ekonominin iyileştirilmesi için hükümetin almış olduğu kararları yeterli buluyor musunuz?" sorusuna yanıt veren sanayici ve işadamları, yüzde 94,3 oranında "yetersiz" dediler.
"İşler kötü"
Ankette yer alan "2001 yılını firmanız açısından nasıl değerlendirirsiniz?" sorusuna yanıt veren işadamı ve sanayicilerden yüzde 8,9'u, 2001 yılını firmaları açısından "çok kötü", yüzde 49,7'si "Kötü", yüzde 36,9'u "iyi" ve yüzde 3,2'si de "çok iyi" olarak değerlendirdiler.
2001 yılında işlerini "çok kötü" ve "kötü" olarak değerlendirenlerin toplamı yüzde 58,6 düzeyinde.
"Gelirler azaldı"
Ankete katılan sanayici ve işadamları "2001 yılındaki gelir düzeyiniz bir önceki yıla göre nasıl değişti?" sorusuna yanıt verirken, yüzde 65'i 2001 yılında gelirlerinin 2000 yılına göre "azaldığını", yüzde 15,3'ü "arttığını" ve yüzde 19,1'i de "değişmediğini" belirttiler.
"2001'i ticaret borçlu, sanayi alacaklı kapatıyor"
Anketin "2001 yılını borçlu mu kapatıyorsunuz, alacaklı mı?" sorusuna, yüzde 49,7 oranında "borçlu kapatıyorum", yüzde 42,7 oranında da "alacaklı kapatıyorum" yanıtı geldi.
Bu soruya Ticaret ve Sanayi kesimleri açısından ayrı ayrı bakıldığında, ticaret kesiminin 2001 yılını yüzde 60,8 oranında "borçlu" ve yüzde 33,3 oranında "alacaklı" kapatacağı gözlenirken, bu durum sanayi kesimi cevaplarında değişmekte ve sanayi kesiminin 2001 yılını yüzde 41,8 oranında "borçlu" yüzde 48,1 oranında da "alacaklı" kapatacağı gözlendi.
"Cirolar da azaldı"
Ankette yer alan "2001 yılında firmanız satışları arttı mı azaldı mı?" sorusuna, ankete katılan işadamı ve sanayicilerden yüzde 52,2'si, 2001 yılında "cirosunun azaldığını", yüzde 27,4'ü "cirosunun arttığını" ve yüzde 17,8'i de "cirosunun değişmediğini" belirtti.
"Sorunların kaynağı dövizdeki artış"
Ankete katılan işadamı ve sanayiciler, "2001 yılında firmanızın karşılaştığı sorunların kaynağı nelerdir?" sorusuna, yüzde 34,4 oranında "talep yetersizliği, yüzde 12,1 oranında "finansman sıkıntısı" ve yüzde 37,6 oranında da "dövizdeki aşırı artış" şeklinde yanıt verdi.
"Finansman sorunu birikimlerle giderildi"
Sanayici ve işadamları anketteki, "2001 yılında işyerinizle ilgili eğer olduysa finansman sorununu nasıl aşmaya çalıştınız?" sorusuna, yüzde 52,9 oranında "birikimlerimi harcayarak" yanıtı verirken, yüzde 9,6'sı "gayrimenkul satarak", yüzde 9,6'sı "dövizle borçlanarak" ve yüzde 4,5'i de "bankalara TL olarak borçlanarak" bölümünü işaretledi.
Bu soru yüzde 19 oranında yanıtlanmadı.
"İstihdamda düşüş"
Ankette yer alan "2001 yılında çalıştırdığınız personel sayısında azaltma yaptınız mı?" sorusuna yüzde 52,2 oranında "evet", yüzde 45,2 oranında da "hayır" yanıtı verildi.
"2002'den ümit yok"
Ankete katılan sanayici ve işadamları, "2002 yılından beklentileriniz?" başlıklı soruya yanıt verilirken, yüzde 58 oranında 2002 yılından "ümitsiz"lik çıktı.
"2002'de krizden çıkabiliriz miyiz?"
İşadamları ve sanayiciler anketteki "2002 yılında krizden çıkabilir miyiz?" sorusuna, yüzde 43,9 oranında "krizden çıkılacağı", yüzde 40,1 oranında da "krizin artarak devam edeceği" şeklinde yanıt verdi.
"Yeni tedbirler gerekli"
Ankette yer alan "2002 yılında IMF ve Dünya Bankası önerileri doğrultusunda mevcut tedbirler uygulanmaya devam edilmeli mi?" sorusuna yanıt veren katılımcılardan yüzde 47,1'i "yeni tedbirler gerekli" derken yüzde 43,3'ü "mevcut tedbirlerin uygulanmasına devam edilmesinden yana" olduğunu vurguladı.
"Erken seçim yapılmalı"
Ankete katılanlardan yüzde 57,3'ü "2002 yılında erken seçim yapılmalı" derken, yüzde 41,4'ü "erken seçim yapılmamalı" diye yanıtladı.
"Ekonomi seçimden olumlu etkilenir"
Bir önceki soruyla bağlantılı olarak, erken seçimden ekonominin nasıl etkileneceği yönündeki soruya ise, katılımcılardan yüzde 51,6 oranında ekonominin "olumlu etkileneceği", yüzde 42,7 oranında ise "olumsuz etkileneceği" yönünde tercih bildirdi.
"KDV oranlarını düşürmek tek başına yeterli değil"
Ankette son olarak geçtiğimiz günlerde bazı sektörlerde düşürülen KDV oranları ile ilgili "KDV oranlarının 1,5 ay için aşağıya çekilmesinin yararları ne olacaktır?" şeklindeki soruya, yüzde 65'i "tek başına yeterli değil", yüzde 17,2'si "hiçbir faydası olmayacaktır" ve yüzde 16,6'sı da "geçici ferahlık yaratır" yanıtı verdi.