Zemin Sıvılaşması Hasarı Artırdı

Sakarya Üniversitesinin Adapazarı ile ilgili raporu ilginç saptamalara yer veriyor. Örneğin: Yıkılan binalarda görülen yapım kusurlarının çoğu, yıkılmayan veya hasar görmeyen binalarda da görülmektedir. Ona karşın can kaybı göreli olarak daha az.

Sakarya

17 Ağustos 1999 Salı günü saat 03:02 de meydana gelen depremle ilgili Sakarya Üniversitesi www.sakarya.edu.tr tarafından hazırlanan raporda Adapazarı, Erenler, Serdivan ve Arifiye sınırları içindeki hasar ve nedenleri açıklandı.

Sözkonusu rapor ilginç saptamalar yapıyor. Örneğin:

* Bu bölgede yer alan 2 ve 3 katlı yapıların önemli bir bölümü zemin sıvılaşması nedeniyle oturulamaz duruma gelmiştir.

* Yıkılan binalarda görülen yapım kusurlarının çoğu, yıkılmayan veya hasar görmeyen binalarda da görülmektedir.

Ağır Hasara göre can kaybı az

* Genel olarak bakıldığında Sakarya'da oturulamaz durumda olan bina sayısı depremin etki ettiği diğer bölgelere göre, oldukça fazla olmasına karşın, can kaybı daha az olmuştur.

* Resmi kayıtlara göre verilen sonuçlar incelendiğinde ağır hasarlı bina sayısı Adapazarı'nda diğer illere oranla fazla olmasına karşılık ölü sayısı diğer illerin üçte biri oranındadır.

* Adapazarı'ndaki yıkımların ana sebebi, zemin durumunun elverişsiz oluşudur.

* Adapazarı merkezinde yıkılan yapılarla, ayakta kalan yapıların mühendislik hizmetleri açısından aralarında fazla farkı yoktur . Yıkılmayan veya az hasarlı binaların mutlaka gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Sakarya Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Adil Altındal , Doç.Dr. Muzaffer Elmas , Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Kasap 'ın hazırladığı rapor şöyle:

10 bin konut yıkıldı

* 350 bin kişinin yaşadığı ve yaklaşık 80 bin konutun bulunduğu Adapazarı, Erenler, Serdivan ve Arifiye kent bütününde 10 bin dolayında konut tamamen yıkılmış 20 bin dolayında konut da oturulamayacak durumdadır.

En Fazla Tahribatın Olduğu Bölge

* Yapılarda meydana gelen yıkım ve hasarların ön incelemesi şunu gösteriyordu:

Bu depremde en büyük tahribat ve can kaybı, zemin koşullarının elverişsiz olduğu Adapazarı şehir merkezinde, Adnan Menderes Caddesi, Vagon Fabrikası, Şeker Fabrikası, Ankara Caddesi arasında kalan bölgede meydana gelmiştir.

Elverişsiz zeminin sonucu

* Elverişsiz zeminler, gelen deprem dalgalarının periyodunu büyütmüş ayrıca meydana gelen sıvılaşma ile birlikte altyapı ve binalarda büyük tahribat meydana getirmiştir.

5 katlıların yüzde 80'i oturulamaz

* Çoğunluğu bu bölgede yer alan ve son yıllarda yapılan 4, 5 katlı binaların yüzde 80'i oturulamaz durumdadır.

* Sakarya kent bütünündeki hasar dağılımına bakıldığında, zemin durumunun etkisi açıkça görülmektedir.

* Aynı teknik özelliklere sahip yapılardan, Maltepe, Hızırtepe ve Serdivan gibi nispeten iyi zemine sahip bölgelerde bu oran tersine dönmektedir.

Taş taş üstünde kalmadı

* Meydana gelen tahribatın nedeni, depremin Sakarya'ya etkisinin çok özel olmasındandır. Bazı bölgelerde adeta taş taş üstünde kalmamıştır.

* Son yıllarda yaşanan Erzincan, Dinar ve Adana-Ceyhan depremlerinden sonra açıklanan hasar ve can kaybının nedenleriyle ilgili bulguların bu bölge için söylenmesinin doğru olmayacağı kanaatindeyiz.

İlginç tespitler

* Bu durum yapılan incelemelerden açıkça görülmektedir. Adapazarı'nın her köşesini ayrıntılı olarak inceleyen ve bu konuda 500' ü aşkın rapor veren üniversitemiz öğretim üyelerinin tespitlerine göre, yıkılan binalarda görülen yapım kusurlarının çoğu, yıkılmayan veya hasar görmeyen binalarda da görülmektedir.

* Şehir merkezinin kenarlarında, Erenler ve Serdivan'ın yüksek kısımları ile Hızırtepe ve Maltepe'de bulunan yapıların büyük bölümü az hasarlı ve hasarsız durumdadır.

(YÖ/NU)