Fotoğraf: Mehmet Ali Özcan / Anadolu Ajansı

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın 

TBMM Genel Kurulu, Libya'ya asker gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresini görüşmek üzere, Meclis Başkanı Mustafa Şentop başkanlığında saat 14.00'da toplandı. Görüşmelerin sonunda tezkere kabul edildi. Tezkere oylamasına 509 milletvekili katıldı. 184 milletvekili hayır oyu kullandı. Libya’ya asker gönderme tezkeresi 325 oyla kabul edildi.

Meclis’te 589 milletvekili bulunuyor. Sandalyelerin dağılımı ise şöyle: AKP: 290, CHP: 139, HDP: 61, MHP: 49, İYİ Parti: 39, Saadet Partisi: 2, Türkiye İşçi Partisi: 2, Demokratik Bölgeler Partisi: 1, Demokrat Parti: 1, Büyük Birlik Partisi: 1, Bağımsız Milletvekili: 4

İçtüzük itirazıyla başladı

TBMM'deki görüşmeler içtüzük tartışmasıyla başladı. Anadolu Ajansı'nın aktardığına göre TBMM Başkanı Şentop, Cumhurbaşkanlığı tezkeresinin görüşmelerinin yapılması amacıyla Genel Kurulun toplanmasına ilişkin çağrı yazısını okuttu.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Genel Kurulun çalışmalarına ara verdiği dönemde, Şentop'un toplanma çağrısının "gündem güvencesinin" ihlali anlamına geldiğini, bunun Anayasa ve İçtüzük'e aykırı olduğunu savundu.

AKP Milletvekili Mehmet Doğan Kubat ise Şentop'un Genel Kurulu toplantıya çağırmasının kurallara ve şartlara uygun olduğunu vurguladı.

TBMM Başkanı Şentop da TBMM'yi değil, Genel Kurulu toplantıya çağırdığına dikkati çekerek, bunun Anayasa ve İçtüzük'e uygun olduğunu vurguladı.

HDP: Değerli yalnızlığın tescili

 HDP grubu adına söz alan Tülay Hatimoğlları Oruç şunları söyledi: "Bu tezkereye net bir biçimde hayır diyoruz. Çünkü bu tezkere, iktidarın dış siyasette muhteşem başarısızlığının ve değerli yalnızlığının bir kez daha tescil edilmesi anlamına geliyor. Bu yayılmacı siyasetin kendisidir. Uluslararası literatürde diğer bir adı işgal etmektir. Bu iktidar, ülkenin tarihine böyle kara sayfalar eklemeye devam ediyor. Uzun zamandan beri BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'ya her iki taraf için de silah ambargosu kararı var. Bunu ilk delen kim? Türkiye. Yıllardan beri Türkiye'nin, ihvancı Trablus hükümetine her anlamda destek sağladığını biliyoruz. Türkiye'de yoksul halk çocuklarından oluşan askerleri oraya gönderecek ve o çöllerde kanlarının akmasının önü açılıyor. Bu rejim kesinlikle tıkanmıştır. Libya'ya savaş seferi düzenlemek ülkeyi ateş çemberine atmaktır." 

İYİ Parti'den Vietnam benzetmesi

İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray ise itirazlarını şöyle dile getirdi: “Mehmetçik, bölgede Vietnam gibi bir iç çatışmanın içerisine sokulabilir. Mehmetçiğimizi milli güvenliğimizle hiçbir ilgisi olmayan bir iç savaşın belirsiz ateşi hattına bırakamayız. Hükümet Libya'da basiretsiz bir göçü teşvik etmektedir. Mehmetçik iç savaşın tarafı haline getiriliyor. Libya ile sınırları olan ve milli güvenlik riski taşıyan Tunus, Cezayir ve Mısır neden asker göndermiyor?”

MHP: Kazanımlar muhafaza edilecek

MHP adına konuşan Grup Başkanvekili Erkan Akçay ise özetle şunları söyledi: “Bu tezkereyle Akdeniz'de mavi vatanımızı koruyor, haklarımızın gasp edilmesini engelliyor, kardeş ülke Libya'nın istikrarına ve bölgesel barışa katkı yapıyoruz. Masada oluşan realite bu tezkereyle sahada da perçinlenecektir.

“Tezkerenin kabulüyle Libya'yla akdedilen mutabakat muhtıralarıyla elde edilen kritik kazanımlar muhafaza edilecek, Türkiye için kritik öneme sahip Libya'yla ilişkiler güçlendirilecek, AB dahil çeşitli aktörlerin etkin olmaya çalıştığı Libya'da ve Afrika'da her bakımdan etkinliğimiz artacak, Doğu Akdeniz'deki ve Suriye'deki varlık ve politikaları nedeniyle Türkiye'ye karşı faaliyetler yürüten ülkelere karşı durum üstünlüğü elde edilecek ve mücadele yeni bir boyut kazanacak. Akdeniz'de merkezi bir konumda konuşlanma imkanı elde edilecek, Yunanistan'a yönelik çevreleme politikasını yürütme fırsatı daha da bir inisiyatif kazanacaktır."

CHP: Bu bir savaş tezkeresi

CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Ünal Çeviköz de “ Türk askerini, Libya'da savaşmak üzere gönderecek olan bir savaş tezkeresidir” diyerek, hayır oyu vereceklerini belirtti.

Çeviköz, özetle şunları söyledi: “Kim tarif ediyor milli çıkarları; savaşa davetiye çıkaran ve asker göndermek için sipariş verenler mi?

“ Libya'ya askeri kuvvet gönderiyorsunuz, askerlerinizi bir iç savaşın hüküm sürdüğü yabancı bir ülkenin topraklarında can güvenliği tehdidinin tam ortasına atıyorsunuz. Yani bir askeri harekata kalkışıyorsunuz fakat siyasi hedefiniz belli değil.

“Her askeri harekatın bir siyasi hedefi vardır, o siyasi hedef de ulusal çıkarlara göre belirlenir. Gönderilecek askeri gücün büyüklüğü, tipi, hedefleri bu ulusal çıkarların korunmasını garanti altına alacak şekilde belirlenir. Ulusal çıkarların ne olduğu belli olmadığı gibi gönderilecek askeri unsurlarımızın şümul, miktar ve zamanı da Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak şekilde ifadesiyle ucu açık, muğlak, belirsiz bırakılmıştır. Yani sipariş listesi sarayın elindedir.

“'Libya'da ne işimiz var?' sözü dar bir bakış açısı değil, bizzat dış politikamızın temelini oluşturan yurtta sulh, cihanda sulh ilkesinin bir gereğidir. Dar bir bakış açısı varsa o da Türkiye'yi dış politikada dar bir alana sıkıştırarak ülkemizi derin bir yalnızlığa hapseden iktidarın bakış açısıdır. Dar bir bakış açısı varsa Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne BM nezdinde bir meşruiyet sağlanırken yine BM Güvenlik Konseyi kararının, 1970 sayılı Kararı'nın hiçe sayılmasıdır, dar bakış açısı bizzat bu tezkere metnidir.”

CHP, HDP, İYİ Parti, TİP karşı

 CHP, HDP, TİP ve İYİ Parti tezkereye “hayır” oyu vereceklerini açıklamıştı.

İki milletvekili bulunan Saadet Partisi ise özetle şu açıklamayı yapmıştı: “Süreç doğru kurgulanırsa; askerimizin oradaki varlığı bile başlı başına birçok yanlış adımın atılmasını engelleyebilecektir. Türkiye diplomasi kanallarını sonuna kadar açmalı ve ana gayenin Libya’nın, batısıyla-doğusuyla ortak bir geleceğe taşınması olduğunu belirtmelidir.”

Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Cihangir İslam, “Libya'ya asker gönderme konusunun görüşüleceği bugünkü TBMM oturumuna katılmama kararı aldım. Oturuma girmeyecek ve oy kullanmayacağım” tweet’i attı.

Türkiye-Libya anlaşmaları 

*Harita: Türkiye Dışişleri Bakanlığı. 

• Türkiye ve Libya'nın uluslararası alanda tanınan hükümeti, Akdeniz'de deniz yetki alanlarının sınırlandırılması ile güvenlik ve askeri işbirliğinin genişletilmesine yönelik anlaşmalar imzaladı.
• Anlaşma Türkiye'yle Yunanistan ve Mısır arasındaki enerji kaynakları gerilimini artırdı.
• Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'nin Libya ile imzaladığı Doğu Akdeniz'de iki ülke arasındaki deniz sınırlarını belirleyen haritayı paylaştı.
• Haritaya göre Yunanistan'ın Girit Adası'nın güneydoğusunda Türkiye ile Libya arasında 18.6 mil (29.9 km) uzunluğunda bir deniz sınırı öngörülüyor.
• Anlaşma sonrası Yunanistan Libya'ya nota vermiş, Avrupa Birliği ise acil belge isteyerek Ankara'dan konuyu açıklamasını istedi. 

(DB)