Haberin Kürtçesi için tıklayın
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) hazırladığı ve Anayasa Komisyonu’nda kabul edilen Cumhurbaşkanına yürütme yetkileri veren Anayasa değişiklik teklifine ilişkin muhalefet şerhini hazırladı.
CHP’nin, komisyon raporunda yer almak üzere hazırladığı muhalefet şerhi, 24 sayfadan oluşuyor.
Türkiye’de demokratik anlamda yaşanan sorunların nedeninin parlamenter sistem değil, siyasi iktidarın uygulamaları olduğu savunulan şerhte, teklifle getirilen sistemin ancak otoriter sistemler içinde özgün bir yaklaşım olarak tanımlanabileceği ifade edildi.
Neler olmalı?
Teklifle Meclis ve halk tarafından seçilmiş milli iradenin temsilcilerinin tamamen yok sayıldığı, denge-denetim mekanizmalarının olmadığı bir sistemin öngörüldüğü, cumhurbaşkanına TBMM’nin çoğunluğunu da kontrol yetkisi verildiği belirtilen şerhte, yargıda da tamamen cumhurbaşkanının şekillendirebileceği bir yapının kurulmak istendiği savunuldu.
Anayasada olması gerekli özellikler şöyle sıralandı: Kurucu değerlere bağlı, özgürlükçü, güçlü sosyal devleti öngören, parlamenter sistemi esas alan, güçler ayrılığına dayalı, denge ve denetleme mekanizmaları olan ve iyi çalışan, güçlü ve bağımsız yargıyı kuran, özerk kuruluşları güvence altına alan.
"Rejim değişikliği"
Şerhin sonuç bölümünde şöyle dendi:
"Teklif edilen metin Anayasa Komisyonunda bir kısım değişikliklere uğramışsa da getirilen sistemin özü ve esası değişmemiştir. Bu teklif bir hükümet sistemi değişikliği teklifi değildir. Bir rejim değişikliği getirilmektedir. Anayasanın ilk dört maddesinde güvence altına alınan demokratik cumhuriyet ve hukuk devleti yok edilmektedir. Egemenliğin fiilen milletten alınıp tek kişiye aktarılması söz konusudur. Aksak topal devam eden ve iyileştirmek için çaba harcamamız gereken demokratik düzen tamamen terk edilmekte, otoriter bir tek adam rejimi kurulmaktadır.
"Diktatörlük anayasası"
"Bu diktatörlük anayasasıdır. Dolaysıyla Anayasanın dördüncü maddesinde ifade edilen teklif yasağı kapsamındadır. Teklif edilebilmesi ve görüşülmesi mümkün değildir. Anayasaya aykırıdır. Osmanlıdan bu yana devam eden ve Türkiye Cumhuriyeti ile kurumsal temelleri gittikçe güçlenen demokratikleşme sürecini kesintiye uğratan bu teklif, cumhuriyet devrimiyle kazanılan tüm değerleri tersine çevirmeye dönük bir karşı devrim hareketinin anayasal zeminini yaratma arayışıdır. Bu düzenleme ülkemizin yeni ve derin krizlere sürüklenmesinin yolunu açacaktır. Yol yanlıştır ve derhal dönülmesi gerekir. Bu teklifin Gazi Meclis çatısı altında görüşülmesi dahi tarihi bir ayıptır. Bu nedenle teklife karşıyız."
Teklif pazartesi Mecliste
Meclis Genel Kurulu'nda anayasa değişikliği görüşmeleri pazartesi günü başlayacak. Anayasa değişikliğinin yapılabilmesi için iki tur oylama yapılacak. Referandum sürecinin aralanabilmesi için oylamalarda teklifin 330 oy ve üzeri oyla kabul edilmesi gerekecek. (NV)
