Munzur Vadisi'nin Dünya Kültür Mirası'na Alınması Talebi

Tunceli Barosu, ilginç özellik ve güzellikleri ile istisnai evrensel değere sahip olan Munzur Vadisi Milli Parkı’nın Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvurdu. 

Bir alanın Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme hükümleri gereğince "Dünya Kültür Mirası Listesi"ne alınması için Bakanlık tarafından "Dünya Kültür Mirası Komitesi"ne sunulması gerekiyor.

Başvuru Tunceli Barosu'nda Baro Başkanı Barış Yıldırım'ın okuduğu basın açıklamasıyla duyuruldu. 

Baro başvurusunda Munzur Vadisi Milli Parkı’nın Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’nin 2. maddesinde belirlenmiş ‘doğal miras’ niteliklerine uygun olduğunu ve Dünya Miras Komitesi tarafından belirlenen 10 kriterden altısını karşıladığını ifade etti. 

Endemik türlere sahip

Başvuruda Munzur Vadisi Milli Parkı'nın flora ve fauna açısından eşsiz endemik türlere sahip bir alan, tabiat özellikleri ve güzellikleri ile  önemli bir saha olduğu belirtildi.

Ayrıca Vadi'nin bilim veya muhafaza açısından istisnaî evrensel değeri olan jeolojik ve fizyografik oluşumları barındırdığı gibi tükenme tehdidi altındaki hayvan ve bitki türlerinin yetiştiği kesinlikle belirlenmiş bir alan olduğu ifade edildi. 

Dağ Keçisi, Ur kekliği

Munzur Vadisi Milli Parkı’nın doğal miras özellikleri şöyle sıralandı: 

* Dersim Ovacık İlçesi sınırları dahilinde uzanan Munzur Vadisi’nde 42.000 hektarlık bir alan Bakanlar Kurulu tarafından 1971 yılında Milli Park olarak ilan edilmişti. 

* Bu bölgenin Milli Park olarak ilan edilmesinde akarsu kaynakları, endemik bitki türleri, yöreye özgü hayvan türleri, yaban hayvan varlığı, tabiat özellikleri, tabiat güzellikleri gibi etkenler rol oynadı.

* Munzur Milli Parkı florasında hali hazırda 1.600 adet bitki türü saptandı, bunlardan %18’i Munzur’a endemik türlerden oluşuyor. 

* Munzur Milli Parkı faunasında bulunan Çengel Boynuzlu Keçi, Bezuvar İsimli Dağ Keçisi, Ur Kekliği, Kırmızı Benekli Alabalık Munzur’a endemik türlerden. Belirtmek gerekir ki yakın zamana kadar neslinin tükendiği değerlendirilen Anadolu Parsı’nın Munzur Havzası’nda yaşadığına dair işaretler ve akademik tespitler bulunuyor. 

10 kriter nedir?

Bir alanın Dünya Miras Listesi'ne dahil edilebilmesi için Dünya Miras Komitesi tarafından belirlenen olağanüstü evrensel değerini ölçen 6 kültürel ve 4 doğal kriterden en az birini karşılaması gerekiyor. 

1. İnsanın yaratıcı dehasını üst düzeyde bir temsilcisi olması, 

2. Dünyanın bir kültür bölgesinde veya bir dönemde mimarlık veya teknoloji, anıtsal sanatlar, kent planlama veya peyzaj tasarımı alanlarında önemli gelişmelere, insani değer alışverişine tanıklık etmesi, 

3. Yaşayan veya yok olan bir kültür geleneğinin veya uygarlığın ünik veya olağanüstü ender rastlanan bir temsilcisi olması, 

4. Bir yapı tipinin seçkin bir örneği, ya da insanlık tarihinin önemli bir aşamasını veya aşamalarını gösteren bir mimari veya teknoloji bütünün veya peyzaj örneği olması, 

5. Geri dönülmez bir değişim karşısında hassaslaşmış olan bir kültürün veya kültürlerin temsilcisi olan, geleneksel insan yerleşimi veya arazi kullanımının seçkin bir örneği olması, 

6. Uluslararası önem taşıyan sanatsal veya edebi eserler, inançlar, yaşayan gelenekler ve olaylarla doğrudan veya dolaylı olarak ilgili olması (Komite bu kriterlerin özel durumlarda ve diğer kriterlerle birlikte değerlendirilerek Liste’ye alınma için kullanılabileceğini belirtmiştir.) 

7. Mükemmellik derecesinde eşsiz doğal oluşum veya olaylarla veya nadir doğal güzelliğe ve estetik değere sahip olması, 

8. Yaşamla ilgili kanıtlar, önemli jeomorfik veya fizyografik özellikler, kıtaların oluşumu süresince halen de devam eden jeolojik hareketler dahil olmak üzere Dünya tarihinin önemli aşamalarını veya dönemlerin temsil eden olağanüstü olması, 

9. Karasal, tatlı su, kıyısal ve denizsel ekosistemlerin ve hayvan ve bitki topluluklarının evrim ve gelişiminde süregelen önemli ekolojik ve biyolojik süreçlerin olağanüstü örneklerini temsil etmesi, 

10. Bilim veya korumacılık açısından olağanüstü evrensel değere sahip soyu tehlikede olan türleri barındıran yerler de dahil olmak üzere, biyolojik çeşitliliğin yerinde korunması için en önemli ve değerli doğal habitata sahip olmasıdır. (NV)