Hrant Dink Ödülü Diyarbakır Barosu’nun

Işıklar

Gecede, ‘Işıklar’ adı altında, dünyanın dört bir yanında ve Türkiye’de attıkları önemli adımlarla geleceğe dair umudu artıran kişi ve kurumların selamlandığı bir video gösterildi.

Gazze’de Al-Qattan Çocuk Merkezi, Ukraynalı bale öğretmeni Tamara’nın girişimiyle ilk bale okulunu açtı.

Diyarbakır’da öğretmen Ayşe Çelik, bir TV şovuna canlı bağlanarak ülkenin doğusundaki hak ihlallerine dikkat çekti.

İspanya’da Badalona meclis üyesi Fatima Talep, eşcinsel bir çiftin nikâhını kıydı.

2014’ten beri İzmir’de mülteci haklarını savunmak için çalışan Halkların Köprüsü Derneği

Kadın sünnetini yasaklamak için kampanya başlatan ve bunun sonucunda başarıya ulaşan Gambiya’daki Kadınlar İnisiyatifi

Türkiye’deki saldırılara karşı barışın sesini yükselten #BarışaYürüyorum İnisiyatifi

İngiltere’de oyuncakların cinsiyetçi politikalarla satılmasını engellemeye çalışan Oyuncaklar Oyuncak Kalsın

Amasya’da bir ayı aşkın süredir direniş veren ve direnişleri başarıyla sonuçlanan maden işçileri

Irak’ta IŞİD tarafından kaçırılan Yezidi kadınların kurtarılması için çalışan Ameena Saeed & Khalid Hasan çifti

Saadet Özkan , çalıştığı okul müdürünün 6 kız öğrenciye cinsel istismarda bulunduğunu ortaya çıkardı.

Suriyeli yüzücü Ege Denizi’nde su alan botlarını kardeşiyle yüzerek karaya çekip 20 kişinin hayatını kurtardı.

Mevsimlik sebze yetiştiren ve hasatları Mezitli Belediyesi

Hırvatistan-Slovenya sınırında buluşup tel örgülere karşı çıkmak için teli file yapıp voleybol maçı yapanlar.

Türkiye’nin doğusunda tarafsız haberciliği savunmak için birleşen gazeteciler haber nöbeti.

Farklılıklara rağmen bir arada mücadeleyi şarkılarla gösteren İsrail’den 10 Yahudi ve 10 Arap kadının kurduğu Rana Korosu

Kamboçya’ya taşınıp başkentte aşevi açan ve barakalarda yaşayanlara gıda yardımı yapan Türkiyeli yardımsever @aynebilim

Öğrenci ve öğretmenlerin işaret dilini öğrenmeleri için önayak olan Bosna Hersekli öğretmen Sanela Ljumanovic

Türkiye’nin doğusundaki şiddete son vermek için bildiri yayımlayan ‘Barış İçin Akademisyenler’

Çin’de tüm varlığını harcayarak bir köpek mezbahasını satın alan & burayı köpekleri koruma barınağına dönüştüren Wang Yan

15 Temmuz darbe girişimine karşı eşinin hafriyat kamyonunu alıp komşusu Sema Tutar’la tankların önüne çıkan Şerife Boz

15Temmuz darbe girişiminde siyasi parti, din, dil gözetmeksizin darbe karşıtı ve demokrasiden yana tavır alanlar.

Diyarbakır Barosu

1927 yılında Diyarbakır'da kuruldu; özellikle son 30 yılda, bölgenin en önemli sivil toplum kuruluşlarından biri olarak öne çıktı.

1988 ve 2002 yılları arasında yaşanan köy boşaltma ve yakma, işkence, faili meçhul cinayet ve zorla kaybetme vakalarına ilişkin bilgilerin toparlanıp bir veritabanına aktarılmasına, güvenlik güçlerinin uyguladığı şiddet karşısında mağdur ailelerin ve bu tür dosyalar üzerinde çalışan avukatların desteklenmesine yönelik çalışmalar yürüttü. İhlallerin birçoğunda faillerin ve sorumluların cezasız kaldığına dikkat çekerek bu alanda bir farkındalık yarattı. Kürtlerin temel taleplerinin yerine getirilmesine dönük öneriler hazırladı, projeler geliştirdi. Özellikle bölgede yaşanan hak ihlallerine karşı yürütülen mücadelede hukuksal çerçevenin önemini vurguladı; anadilinde eğitim ve benzer hakların anayasal düzenlemelerle güvence altına alınması gerektiğini savundu.

90’lı yıllarda, faili meçhul cinayetler ve gözaltında kayıplar gibi, yaşam hakkı ihlali oluşturan binlerce suçun aydınlatılması için yoğun çaba sarfetti; davaları üstlenip takip etti. Bölgede yaşayan hemen herkes tarafından bilinse de yalnızca küçük bir kısmı dava konusu olan bu suçları hem yurtiçinde, hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde gündeme getirdi; AİHM davalarının kazanılmasında çok önemli rol oynadı. Sadece Diyarbakır'da değil, bölgede ve ülke genelinde süren insan hakları ihlalleri ve ifade özgürlüğü davalarında da taraf oldu.

Kürt sorunundaki çözümsüzlüğün hukukî sorunları derinleştirdiğine vurgu yaparak, barış sürecine Diyarbakır'daki diğer sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte her türlü desteği vermeye hazır olduğunu bildirdi.

Üyeleri, insan hakları ihlallerinin sorumlularının yargılanması için pek çok dosyayı yargı önüne çıkarmaya çalışırken gözaltına alındı, bombalı saldırıların hedefi oldu, işkence gördü, tehdit edildi, öldürüldü ama cezasızlığa karşı mücadele etmekten yılmadı.

Baro Başkanı Tahir Elçi, kurumu temsilen, 28 Kasım 2015’te, Sur ilçesindeki tarihî Dört Ayaklı Minare'nin önünde, kültürel varlıkların korunması talebiyle yaptığı basın açıklamasında “Zihinlerimizde Diyarbakır ismiyle en çok anılan dört ayaklı minareyi ne yazık ki iki gün önce ayağından vurdular. Kadim bölgede insanların ortak mekânında silah, çatışma, operasyon istemiyoruz” dedi ve açıklamanın ardından çıkan çatışma sırasında başından vurularak öldürüldü.

Tarafsızlığı, insan hakları konusundaki duyarlılığı, kim tarafından ve hangi nedenle kullanılırsa kullanılsın her türlü şiddet yöntemine karşı duruşuyla, bölgede bir rol modeli oluşturuyor. Her fırsatta hukukun üstünlüğüne vurgu yapıyor, tarafsızlık ilkesinin korunmasını talep ediyor. İnsan hakları ihlallerinin etkili bir şekilde soruşturulması için çabalıyor, davaların zaman aşımına uğramaması ve suçların cezasız kalmaması için kararlılıkla mücadele ediyor.

Theresa Kachindamoto

Afrika'nın güneydoğusunda, küçük bir ülke olan Malavi'de, bölgenin geleneksel kabile yapısı içinde yaşayan bir ailede,

12 kardeşin en küçüğü olarak dünyaya geldi. Zomba kentindeki bir okulda 27 yıl boyunca sekreterlik yaptı. 2003 yılında, 900 bin kişilik bir kabile içinde yapılan seçimlerde, ‘insanlarla iyi anlaşan biri’ olduğu için aday gösterildi ve seçimi kazanarak ‘kabile reisi’ oldu.

Şehirden, kabilenin yaşadığı bölgeye taşındığında, 12 yaşlarında kız çocukları, 13 ile 19 yaş arasındaki kocaları ve bebekleriyle gördüğünde büyük bir şok yaşadı. Kız çocukların yarısından çoğunun aileye ekonomik yük oldukları gerekçesiyle evlendirildikleri ülkede, göreve başladığı andan itibaren, bu sorunu çözmek için kararlı bir mücadele yürüttü.

Öncelikle küçük kızların yollandığı evlilik kamplarını gündeme getirdi. Kusasa fumbi (temizleme) olarak adlandırılan bu kamplarda, küçük kızlara geleneksel ayinlerle verilen ve ‘kocalarını nasıl mutlu edeceklerine' odaklanan cinsellik eğitiminin aslında cinsel taciz olduğunu; bazı kızların mezun olabilmek için öğretmenleriyle cinsel ilişkiye girmek zorunda bırakıldığını ve bunun ömür boyu sürecek bir travma yarattığını; her on kişiden birinin AİDS olduğu ve koruma yöntemlerinin neredeyse hiç kullanılmadığı ülkede bu tür ritüellerin erken yaşta ölümlere neden olduğunu anlattı. Ülkenin genelinde kız çocukların geleneksel evlilik kamplarından uzak durup okullarına devam etmeleri gerektiğini savundu. Birçok aile, beş erkek çocuk annesi olan bir kabile reisinin, kendilerine kız çocuğu büyütme konusunda ders veremeyeceğini söylese de, mücadelesine devam etti. Yönetimi altındaki bölgede evlilik kamplarını yasakladı;

50 kabilenin liderlerini, erken yaşta evliliği teşvik eden geleneklerden vazgeçirdi. 2015 yılında, ülkenin bu konudaki yasaları değiştirilmiş olmasına rağmen çocuk evliliklerinin devam ettiği dört bölgenin kabile şefini görevden aldı; bu şeflerin, yasaya uymayı kabul edene kadar görevlerine dönmelerine izin vermedi.

Çalışmasına, çeşitli sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra, kabilesinin üyeleriyle, annelerle, öğretmenlerle, dinî liderlerle bire bir görüşerek devam etti. Ülkenin medeni hukukunda da erken evliliğin yasaklanmasını sağladı. Bugüne dek, erken yaşta yapılmış 850 evliliğin iptal edilmesinin, çocuk gelin ve damatların eğitim hayatına dönmelerinin önünü açtı.

Çocukların insan hakları ve eğitim hakları üzerine çalışan bu kadın kabile reisi, erken yaşta evliliklere neden olarak gösterilen ekonomik sıkıntıları aşmak için de çabalıyor; yoksul ailelerin kız çocuklarının okul masrafları için fon yaratılmasını sağlıyor; çocukların okul hayatıyla bağlarını güçlendirmeye dönük girişimleri teşvik ediyor.