Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri UNESCO'ya Girdi

Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) “Dünya Kültür Mirası” listesine alındı. UNESCO toplatılarında Efes dosyası da görüşülecek.

39. BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Miras Komite toplantısı, Almanya'nın ev sahipliğinde Bonn kentinde gerçekleşti. 

Toplantıda Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi’nin (ICOMOS) Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri’ne ilişkin hazırladığı sekiz dakikalık slayt gösterisi yapıldı. 

Kentin simgesi olan, üzerindeki yazıtlar, kitabeler ve kabartma figürlerle bir açık hava müzesini andıran 5 bin 700 metre uzunluğunda 12 metre yüksekliğindeki tarihi surlar ile özgün işlevini binlerce yıldır koruyan 700 hektarlık alanı kapsayan Hevsel Bahçeleri oy birliğiyle ''Dünya Kültür Mirası'' listesine girdi. 

Toplantıya katılan Diyarbakır Belediye Eş Başkanları Gültan Kışanak ve Fırat Anlı UNESCO yetkililerine ve adaylık sürecinde emeği geçen tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür etti.

BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, "20 üyenin tamamı Diyarbakır'ın lehine söz alarak hem koruma planının hem mirasın insanlık için çok önemli olduğunu vurguladılar. Büyük bir uzlaşma ve alkışlar arasında Diyarbakır, Dünya Miras Listesi'ne kabul edildi" dedi.

Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik de kararla ilgili twitter'daki hesabından şu açıklamayı yaptı:

"Haber, Almanya'da Dünya Miras Komitesi 39. Dönem Toplantısı'ndan az önce geldi. Böylece Türkiye'nin listedeki varlık sayısı 14'e yükseldi.  Diyarbakır Surları dünyanın en eski yapılarından. Hevsel Bahçeleri de Dicle'nin kıyısında kurulan verimli, bereketli topraklar. Aynı toplantıda Efes dosyamız da görüşülecek. Yüzleri güldürmek için şimdi sıra Efes'te. Adaylık süreci boyunca emeği geçen herkese bir kez daha teşekkür ediyorum.”

28 Haziran'da başlayan UNESCO toplantıları 8 Temmuz'a kadar devam edecek. 

Hevsel bahçeleri ve surlar 

Hevsel bahçeleri Diyarbakır’ın güneybatısında yer alır. Dicle Nehri’nin debisinin azalmasıyla oluşan delta, zamanla verimli bostan ve bahçelere dönüştü. 1960’lı yıllara kadar Kürtçe’de adına “Hoser” denen sık ağaçlıklı bu alan, süreç içinde Hewsel, Esfel gibi adlar aldı.
Uzun yıllar şehrin bütün sebze ve meyve ihtiyacı bu bahçelerden sağlandı. Dicle Nehri kıyılarındaki bahçelerde güvercin gübresinden yararlanılarak ünlü Diyarbakır karpuzları yetiştirildi. Kent halkı eskiden Hevsel’in nehre yakın yerlerinde yazları kamıştan ve tahtadan yapılan hüllelerde serinlerdi. 

Çin Seddi'nden sonra en uzun sur olması ile ünlenen Diyarbakır Surları, 5. 700 metre uzunluğunda 12 metre yükseliğindedir. 16 kalesi ve 5 çıkış kapısı olan siyah bazalt surlar, kentin en ilgi çekici yeridir. Ortaçağ askeri mimarisinin örneğini oluşturan bu surlar yazıtlar ve kabartmalarla dekore edilmiştir. (NV)