Danıştay Munzur Vadisi Milli Parkı sınırları içerisinde yapımı planlanan baraj ve HES projelerine karşı Bakanlığın verdiği “üstün kamu yararı” kararının iptal edilmesi gerektiğini söyledi. İdare mahkemesi kararı iptal ederse tüm projeler iptal olacak.
Milli Park olan Dersim’deki Munzur Vadisi'nde halk uzun yıllardır Hidro elektrik santralleri (HES) ve barajlara karşı mücadele ediyor.
Çevre ve Orman Bakanlığı 10 ayrı üniversite tarafından hazırlanmış 9 ayrı rapora dayalı olarak, Munzur Vadisi içinde 4 Baraj ve 5 HES projesi ile kaçak olduğu iddia edilen Mercan Reg. ve HES’e Milli Parklar Kanunu’nun 14. maddesi çerçevesinde Nisan 2011’de üstün kamu yararı kararı alarak izin vermişti.
4 baraj 6 HES
İzin kararı sonrası Bozkaya Barajı ve HES, Kaletepe Barajı ve HES, Konaktepe Barajı ve HES I- Konaktepe HES II, Akyayık Barajı ve HES, Mercan Reg. ve HES Munzur Vadisi Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı’na işlenmişti.
Avukat Barış Yıldırım’ın öncülüğünde Munzur Vadisi Milli Parkı sınırları içerisinde toplam 4 Baraj ve 6 HES projesine izin veren bakanlık kararının iptali amacıyla dava açılmıştı.Dava Ankara 3. İdare Mahkemesi’nce red edilmişti.
Danıştay 10. Dairesi, kararı inceleyerek şu sözlerle iptal etti:
"Davaya konu projelerle ile ilgili olarak hazırlanan fizibilite raporları çerçevesinde, projelerin, ‘çevreye uyumlu’ olup olmadığının tespiti bakımından, çevre mevzuatı açısından zorunlu olan “ÇED” sürecinin tamamlanması gerekmektedir. Aksi taktirde 2872 sayılı Yasanın 10. maddesinde belirtildiği üzere, Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça projelerle ilgili onay ve izin verilemez. Bu durumda, İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken, aksi yönde verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.”
Proje bazında ÇED gerekli
Kararda ayrıca Milli Parklar ve Planlama Mevzuatı bakımından emsal niteliğinde iki gerekçe sunuldu.
Danıştay ilk defa bir kararında Milli Parklar Kanunu’nun 14. maddesi çerçevesinde bir milli parkta kamu yararı açısından tesis inşasına izin verilebilmesi için öncelikle Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci işletilmesi gerektiğini belirtti.
Ayrıca Munzur Vadisi Milli Parkı’na projelendirilmiş baraj ve HES’lere izin verilebilmesi için ayrı ayrı proje bazında değil tüm projeler için toptan bir ÇED süreci işletilmesi gerekliliğini belirtti. Karar bu yönüyle ilk.
Önce ÇED sonra plan
Kararda Milli Park Uzun Devreli Gelişme Planı ve ÇED ilişkisi yönünden de önemli bir gerekçe sunuldu. Milli Park gibi doğa koruma statülerine sahip alanlara dair Uzun Devreli Gelişme Planları oluşturulmadan önce mutlaka ÇED sürecinin tamamlanması ve sonucuna göre planlama yapılması gerektiği belirtildi.
bianet’e kanuşan Dersim Kültürel ve Doğal Miras Koruma Girişimi’nden avukat Barış Yıldırım, 3. İdare Mahkemesi’nin kararı iptal etmesi durumunda tüm HES ve baraj projelerinin iptal edileceğini kaçak HES’in ise kapatılması gerektiğini belirtti. (NV)
