Yüzde 10 Seçim Barajı Tartışması

Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç’ın yüzde 10 seçim barajının kaldırılması ile ilgili açıklamaları tartışma yarattı.

Pazar günü Habertürk gazetesinden Muharrem Sarıkaya'ya konuşan Kılıç, barajın kaldırılmasını 'bireysel'de değil de 'genel kurul'da görüşüp 2-3 hafta içinde karara bağlayacaklarını söylemişti.

Kılıç, AYM'nin seçim barajının kaldırılması yönünde karar alması halinde bu kararın “anında uygulanacağını” belirtmişti.

Bu açıklama 2015 seçimlerinde de barajın olmayacağı anlamına geliyordu. Bu sözlerinin tartışma yaratması üzerine Kılıç, yine Sarıkaya'ya yaptığı açıklamada, yüzde 10 barajının 2015 seçimlerinde uygulanıp uygulanmayacağı konusunda şunları söyledi;

"Tabii ki Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlaline ilişkin kararları hemen uygulanır. Ancak genel kurulumuzun böyle bir durumda yasama organına bunu düzeltmesi için süre vermesi de söz konusu olabilir. Yasa eğer iptal edilirse, yasa koyucuya bir süre verilir ve ‘Şu kadar sürede yeni düzenleme yapılmalı’ da diyebilir.”

Kılıç, Genel Kurul'un bu yönde bir karar alması halinde yüzde 10 barajı uygulamasının Haziran 2015’te devam edebileceğini de belirtti ve “Çünkü usulü sorunlar çok fazla, seçime de az bir süre kaldı. Bundan dolayı yetişemeyebilir” dedi.

Mahkemeden açıklama

Konuyla ilgili son açıklama ise Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'ndan geldi

"Gazeteci arkadaşımızın teknik bilgi kapsamında sorduğu bazı sorulara anayasa kuralları çerçevesinde verilen cevaplardan yorumlar yapılarak bir sonuç çıkarılması tamamen gazetecimizin kendi görüşü ve değerlendirmesinden ibaretti. Görüşülmekte olan bir konu hakkında değerlendirme yapmak ne başkanın ne de üyelerimizin bugüne kadar başvurduğu bir yol olmadığı gibi, böyle bir açıklamanın olumsuz sonuçlarını öngörebilecek yeterli bilgi ve tecrübe sahibi oldukları da izahtan varestedir."  

Hukukçular ne diyor?

Taraf gazetesine konuşan hukukçular şöyle dedi:

Erdoğan Teziç: 2015 seçiminde uygulanır. AYM hak ihlali olduğuna karar verirse, hukuka bağlı bir devlette parlamento bunu değiştirmeli. Anayasa'da 'seçim kanununda yapılan değişiklikler, bir yıl içinde yapılacak seçimde uygulanamaz' hükmü var ama. Burada hak ihlali olduğu için uygulanır.

Ergun Özbudun: AYM barajı kaldıramaz. AYM'nin ihlal tespit yetkisi var ama kanun iptal yetkisi yok. Seçim kanunu ortada olduğu sürece ihlal tespiti yapılsa bile bu, uygulamada sonuç doğurmaz. Seçim barajı kendiliğinden ortadan kalkmaz, seçim barajı ile ilgili meseleyi çözmesi gereken, Anayasa Mahkemesi değil, siyaset kurumu, yani Meclis'tir.

Zafer Üskül: Meclis yasa çıkarmalı. AYM bir hak ihlali kararı verirse, bu ihlalin giderilmesi için yüzde 10 barajının düşürülmesi gerekir. Yasama organı barajı ya düşürür ya ya da kaldırır. Ancak muhtemelen hükümet bu seçimde uygulama yönünde yorum yapmayacaktır.

Radikal gazetesi yazarı Tarhan Erdem de yazısında şöyle dedi:

"2001 yılında yürürlüğe giren, Anayasa değişikliği kanunuyla  67. maddeye eklenen fıkra şudur: Seçim kanununda yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılan seçimlerde uygulanmaz.

"Benim hukuksal kanım, AYM'nin hak ihlali kararıyla birlikte  67. madde hükmünün uygulanmaması gerektiğini belirtip formülü Anayasa yapma yetkisi olan Meclis'e bırakmasıdır.

"Bu durumda Meclis'in 67. maddenin 7. fıkrasını kaldıran bir kanun yürürlüğe koyarak seçimlere gidilmesini sağlayacak bir formülü uygulamaya koymasının beklenmesinin doğru ve uygun olacağı düşüncesindeyim." (NV)