Ferguson Neden Patladı?

Gelir eşitsizliği, ırkçılık, polis şiddeti… Ferguson kentinde Michael Brown’un vurulmasıyla başlayan protestoların ayaklanmaya dönüşmesinin tek nedeni yargısız infaz değil. Bir belediye meclis üyesi: “Gerilim yıllardır yükseliyordu.”

St. Louis

* Fotoğraf: Bilgin S. Şaşmaz / AA

ABD’nin Missouri eyaletinin St. Louis bölgesindeki Ferguson kentinde 18 yaşındaki silahsız Michael Brown’un 9 Ağustos’ta vurulmasıyla başlayan protestolar devam ediyor.

Kentte zaman zaman ilan edilen olağanüstü hal/sokağa çıkma yasakları bile eylemcileri durdurmuyor.

Gösteriler Gezi direnişine benzetiliyor. ABD’den gelen fotoğraflarda polis şiddeti, biber gazı, sokaklarda barikatlar, eylemcilerde gaz maskesi ve gözaltına alınan gazeteciler var.

Peki Ferguson’daki gösterilerin ayaklanma olarak tanımlanmaya başlamasının ardında yatan sebepler ne?

Michael Brown’ın ölümü bardağı taşıran son damla mıydı?

CNN’den Ashley Fantz and Dana Ford, kentin dinamiklerini anlattıkları yazılarında, eylemcilerin “siyah bir genç olan Brown’ın vurulmasının ırkçı motivasyon taşıdığına inandığını” yazdı.

Nüfus

Son nüfus sayımına göre, Ferguson'da yaşayanların yüzde 67’si siyah, yüzde 29’u beyaz, yaklaşık yüzde biri Asya kökenli veya Amerikan yerlisi, yaklaşık yüzde biri de Latin kökenli.

Yaş ortalaması 31.

Kişi başı yıllık gelir ortalama 37 bin dolar.

Kentin sakinlerinin yüzde 2’si yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Irkçılık

St. Louis belediye meclisi üyesi Antonio French CNN’e yaptığı açıklamada, ırkçılığın Ferguson’un banliyöleriyle sınırlı olmadığını, bölgede daha geniş bir alanda yaşandığını ve zamanla kötüleştiğini söyledi.

“Ferguson’da olanlar, bölgenin diğer yerlerinde olanlardan daha farklı değil. Yüksek Afrikalı-Amerikan nüfusa sahip tüm bölgelerin polis merkezlerinde sadece birkaç siyah polis memuru var. Halk ve polisler arasında bir iletişim yok. Gerilim yıllardır yükseliyordu.”

New York Times, nüfusunun üçte ikisi siyah olan kentin Belediye Başkanı’nın ve Kent Konseyi yönetimindeki altı kişiden beşinin beyaz olduğunu yazdı.

Polis, şiddet, hapishane

Nüsufun çoğunluğunun siyah olduğu Ferguson’daki 53 kişilik polis merkezinde de sadece üç siyah polis çalışıyor.

Ferguson Polis Şefi Thomas Jackson ise CNN’e, bu konudaki ayrımcılığın “kesinlikle yasak” olduğunu söylüyor.

Missouri eyaletinde siyahlar çok daha fazla polis şiddetine maruz kalıyor, ceza alıyor, tutuklanıyorlar.

Ferguson’da geçen yıl, trafikte durdurulanların yüzde 86’sı, arananların yüzde 92’si ve tutuklananların yüzde 93’ü siyahtı.

Ferguson, 1894'te William B. Ferguson tarafından bir tren yolu istasyonu olarak kuruldu. Kentin demografisi 1990'larda göçle birlikte değişmeye başladı. 1990'da yüzde 74'ü beyaz, yüzde 25'i siyahtı. Son nüfus sayımına göre kentin yüzde 67'si siyah, yüzde 29'u beyaz.

İşsizlik

Belediye Başkanı James Knowles, kentte ticaretin geliştiğini anlatıyor: Yeni rezidanslar, çiftçi marketleri, kafeler…

Gerçekten de kentteki ipotekli evlerin oranı, çift rakamlardan yüzde 2’ye geriledi ancak gelir eşitsizliği sadece kentteki beyazlar adına bozuldu. Beyazların gelirden aldığı pay artarken, son 15 yılda siyahlar daha da fakirleşti.

Yatırımların büyük oranı beyazlara ait. Beyazların sahip olduğu şirketlerde işe alınanların da beyaz ırktan olması tercih ediliyor. Bu döngü içinde siyahlar arasındaki işsizlik artıyor.

Washington Post, St. Louis bölgesindeki son sayımdaki işsizlik oranlarını şöyle anlattı:

“Yaşları 16-24 arasındaki Afrikalı-Amerikan erkeklerin yüzde 47’si işsiz. Genç beyaz erkeklerde bu oran yüzde 16.” (AS)