Neden İş Cinayeti, Kaza Değil?

Bir Umut Derneği'nden, "Adalet Arayan İşçi Aileleri"nin gönüllü hukukçularından Erbay Yucak, esas sorumluların yargılanmadığı için ölümlerin devam ettiğini belirterek Soma için acilen bağımsız bir komisyon kurulması gerektiğini söyledi.

Manisa'nın Soma ilçesinde Soma Holding Soma Kömür İşletmeleri A.Ş'nin Eynez Karanlıkdere linyit kömür ocağında çıkan yangının ardından 26 saat geçti.

Birçok iş cinayetinin gönüllü avukatlığını yapan Erbay Yucak, neden iş kazası değil iş cinayeti dediklerini şöyle anlatıyor.

"Bir şeyin kaza olabilmesi için öngörülemez ve önlenemez bir karakterinin olması lazım. Burada iş kazası denen durum için yasal mevzuat var. Denetim sorumluluğu dahil çalışma ortamın nasıl güvenli hale getirileceği belli Bu sorumluluk yerine getirilirse kazanın olma ihtimali yok. O yüzden de bu bir iş cinayetidir. Yani işveren güvenlik tedbirleri maliyetli olduğu için bunu yapmayarak kazancını arttırıyor."

"Dört sorumlu yargılanmıyor"

Erbay, bundan önceki madende yaşanan iş cinayetleri davalarında dört esas sorumlunun Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve işverenin tanık olarak yargılanmadığı için ölümlerin devam ettiğini söyledi.  

"Madenlerde özelleştirme ve ucuz emek nedeniyle işçi sağlığı ve iş güvenliği ihmal ediliyor. Kanunlarda herkesin görev tanımı belli. Bunlar yerine getirilirse bu tablo ortaya çıkmayacak. 2013'te Kozlu'da geçen seneki iş cinayetinde bilirkişi asıl işini taşerona verdiği için TKK'yı sorumlu tuttu. Ancak Çalışma Bakanlığı TKK'ya soruşturma açılması için izin vermedi. Danıştay'da bekliyor.  2010'daki Karadom davasında altıncı bilirkişi incelemesi yapıldı. 2010'da Balıkesir Dursunbey davasında ceza para cezasına çevrildi."

"Meslek odaları sendikalar da duyarsız"

Yalnızca ölümler olduğunda bu meselenin tartışıldığına dikkat çeken Erbay, barolar, meslek odaları, sendikalar, siyasi partiler ve akademiyi de eleştirdi.

"Olay anıyla ilgili herkes beyanat veriyor. Ancak kimse sorumluların yargılanması için takipte olmuyor. Tüm iş cinayetlerinde herkes sayıyı konuşuyor, peki ceza davaları ne durumda? Neden hiçbir meslek odası, sendika, baro davalara müdahil olmuyor. Bilirkişi raporlarının yüzde 80'i işverene ve kamusal denetimi sorumsuz kılıyor. Oysa hiçbir meslek odası ya da üniversite bunların düzgün takibini yapıp görüş vermiyor."

"Örgütler davaya müdahil olmalı"

Yarbay, ilk iş olarak Soma özelinde bağımsız bir komisyon kurulması gerektiğini söyledi.

"Cumhuriyet savcılığının atadığı bilirkişi heyeti ile yetinilmemeli. Bağımsız bir komisyon kurulmalı. Bu komisyon kalıcı hale getirilerek tüm iş cinayetlerinde rapor hazırlamalı. Örgütler bu davalara müdahil olmalı. Ve ailelerin yanında yer almalı." (NV)