Bu Yaşadığımız En Büyük Kriz
Hane Tüketim Paneli Araştırma ve Danışmanlık Hizmetleri AŞ'nin Türkiye genelindeki anketin ortaya koyduğu sonuçlara göre:
"Bu kriz de öncekilerin bir benzeridir. Mesela geçen Kasım'da da, Nisan 94'te de benzeri krizler yaşanmıştı" diye düşünenlerin oranı yüzde yüzde 18
Kurban bayramı tatili içinde "Çarşamba-Perşembe-Cuma" günleri, aileye asıl geliri getiren kişilerle gerçekleştirilen anket, krizin aşılması konusunda kısa vadeli iyimser beklentilerin cılız olduğunu ortaya koyuyor:
"Bu kriz, 3 - 4 ay' da önü alınamayacak kadar derin bir kriz. Ne zaman içinden çıkılacağını tahmin edemem" diyenlerin oranı yüzde 79
"Alınan tedbirlerle bu krizden 3 - 4 ay içinde çıkılacağını düşünüyorum" diyenler yüzde 19
"Fikri olmayanlar" ise yüzde 2.
Beklenti: Daralma
Harcamalar ve tüketimde daralma beklentisinin ise kabullenildiği anlaşılıyor:
"Kriz nedeniyle ailecek aylık harcamalarımızı / tüketimimizi kısıtlayacağımız kesin gözüküyor" diye düşünenlerin oranı yüzde 81
Ailemizde krizin aylık harcama ve tüketimimiz üzerinde ne etki yapacağını henüz bilmiyorum diyenler yüzde 15
Krizin ailemin aylık harcamalarını / tüketimini kısıtlayacağını düşünmüyorum diyenler ise sadece yüzde 4'ü oluşturuyor.
Etkisi ne oldu?
İki hafta içinde krizin elle tutulur, gözle görülür etkilerinin ne olduğu sorusuna ise şu yanıtlar verildi:
Yüzde 37 oranında : "Alım gücü düştü, geçim sıkıntısı arttı"
Yüzde 21 oranında : "Alışveriş ve harcamalar kısıldı."
Yüzde 12 : "Bayram alışverişi yapılamadı"
Yüzde 7: Kurban kesilemedi
Yüzde 4: Tatile çıkılamadı
Etkisi yok : yüzde 12
Henüz etkisi yok , olumsuz etkisi bekleniyor: yüzde 5
Kendi işi durdu / bozuldu, (Kredi faizlerinden olumsuz etkilenme vb.): yüzde 13
Döviz borcunun artması yüzünden sıkıntı: Yüzde 12
İşten çıkarılma : yüzde 5
Maaş alamama ya da eksik alma: yüzde 5
Olumsuz psikolojik etki / moral bozukluğu / ruhi sorunlar :yüzde 8
Ailede huzursuzluk ve sorunlar: yüzde 3
Önce Harcamalar kısıldı
Anket, yüzde 80'i aşan kesimin yarısından biraz çoğunun harcamalarını kısmayı yegane tedbir olarak gördüğünü sergiliyor:
Alışverişler, giderler, harcamalar kısıldı : yüzde 46
Tedbir alma durumu / imkanı yok: yüzde 36
Etkilenmedi - tedbir almadı : yüzde 10
Bekliyor / kararsız: yüzde 3
İdare etmeye çalışıyor / ek iş yapmaya başladı: yüzde 3
Borçlarını kapatmaya çalışıyor: yüzde 2
Döviz - repo vb. yatırıma yöneldi : Yüzde 2
Zamlardan önce alışveriş yapmaya çalıştı: yüzde 1
İş arıyor: yüzde 1
Aile bütçesinin önemi
"Genelde aylık aile bütçesi yapılıyor mu ?" sorusuna paralel olarak , "krizle beraber" ne olduğuna gelince... Anket sonuçlarına göre krizle beraber :
* Göreli iyi durumda olanlar bütçe yapmaya, daha önem veriyorlar.
* Daha orta sınıf olanlar, bütçeye zaten fazlasıyla verdikleri önemi, iyice artırıyorlar.
* Pek bütçeyle uğraşmayan , daha yoksulların ise krizle beraber bütçeye önem vermeye başlamaya, yine pek niyetleri yok!
Tepkiler nasıl dile getirildi?
Anket çalışmasının sonuçlarına göre:
*Belli bir umudu dile getiren ifadeler : Üçte bir oranında
* Tepki, endişe, yakınma ifadeleri : Yarıya yakın,
* Suskunluk : Beşte bir oranında ortayı çıktı.
Anket Nasıl Yapıldı?
Hane Tüketim Paneli Araştırma ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş' yaptıkları anket çalışması ile ilgili olarak şu bilgileri veriyor:
"Yapılan araştırmada bu örneklem içinden, İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana şehir merkezindeki örnek ailelerin yüzde 20'si olan 415 aile seçilmiş ve bunlara anket uygulanmıştır.
"Oransal sonuçlar kabaca kentsel Türkiye'yi temsil eder.
"İstatistiki Güvenilirlik : Yüzde 95 güven aralığında oransal sonuçların azami istatistiki hata payı +/- 2,5 puandır.
"Yöntem : 4'ü açık uçlu soru olmak üzere 17 soru içeren basılı anket formu, bu illerdeki HTP Merkez ve Bölge Müdürlüklerinden telefon görüşmesi ile uygulanmıştır.
"Aileleri temsilen görüşülen kişiler : Haneye asıl geliri getiren kişi - çoğunlukla hane reisi - veya ev idaresinden sorumlu kişiler olmuştur.
"Kurban Bayramı tatili içinde, Çarşamba - Perşembe - Cuma günleri yapılan anketlere aileler ilgiyle yaklaşmışlar, içten bir şekilde cevaplamışlar ve bir çoğu, kendiliklerinden, bu çalışmanın yapılıyor olmasından duydukları memnuniyeti dile getirmişlerdir.
"Bu çerçevede çalışmanın hem istatistik bazına hem de alınan bilgilerin doğruluğuna güvenilmektedir." (NU)