FİSKOBİRLİKte Kazananlar, Kaybedenler

Listelerden biri; FİSKOBİRLİK'in eski Yönetim Kurulu Başkanı Salih Erdem'in listesi, diğeri ise; FİSKOBİRLİK'in büyük iştirakçisi olduğu Ordu Yağ Sanayi AŞ. Genel Müdürü Yaşar Pamuk'un listesi.

Fındıkta üç yıldır büyük dram yaşayan üreticilerin Olağanüstü Kongre'ye ilgisi yoğundu, ama delegelerin dışında hiçbir üreticinin izlemesine olanak ve ortam hazırlanmadan kongre başladı ve bitti.

Kongreye 442 delege katıldı. 401 delege oy kullandı. Seçimde 399 oy geçerli 2 oy geçersiz sayıldı. Seçimde Yaşar Pamuk 227 oyla FİSKOBİRLİK başkanı seçildi.

Buraya kadar her şey normal, denilebilir. Ama...

IMF ve DB istekleri ile hükümetlerin düzenlemeleri

Bir süreden bu yana Türkiye tarımını çokuluslu tarım ve gıda şirketleri çıkarına düzenlemeye çalışan Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası (DB) tarımda desteklemelerin azaltılmasını istemiş, hükümetler de destekleri IMF ve DB'nin istediğinden bile daha aza indirmiştir.

IMF ve DB tarımsal kredi faizlerinin yükseltilmesini istemiş, hükümetler bu isteği de hemen yerine getirmişlerdir.

Yine IMF ve DB tarımsal KİT'lerin özelleştirilmesini istemiş; EBK, YEM SANAYİ, SEK, TZDK, TÜGSAŞ, İGSAŞ, TEKEL'in içki bölümü özelleştirilmiş, özelleştirilmeyen ÇAYKUR'un çaydaki, TEKEL'in de tütün ve sigaradaki tekelliğini kaldırılmış, şekerpancarı ve tütün üretimine de kotalar getirilmiştir.

IMF ve DB'nin isteği ile hükümetlerin yaptığı bu çokuluslu tarım ve gıda şirketlerinin yararına düzenlemeler, Türkiye tarım ve hayvancılığını tahrip etmiş ama çokuluslu tarım ve gıda şirketlerinin Türkiye tarımına egemen kılmaya yine de yetmemiştir.

Çokuluslu şirketlerin silahşörleri IMF ve Dünya Bankası, Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri tasfiye olmazsa çokuluslu tarım ve gıda şirketleri Türkiye tarımına tam egemen olamayacağını bildiğinden Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri'nin (TSKB) tasfiyesini de istemişlerdir.

IMF ve Dünya Bankası'nın bu isteğini 57. Hükümet (DSP-MHP-ANAP), FİSKOBİRLİK'in de içinde olduğu 17 adet Tarım Satış Kooperatifi ve Birliği'ni çiftçilerden koparacak olan 4572 sayılı TSKB yasasını çıkararak yerine getirmiştir.

Ama uygulamaya hükümetlik ömürleri yetmemiştir. Dünya Bankası'nın isteğiyle 57. Hükümetin çıkardığı 4572 sayılı yasanın bazı maddeleri çiftçilerin elinden birliklerini almayı kolaylaştırıcı nitelikteydi. Yasadaki çiftçilerin aleyhine olan maddeler şöyle:

* Geçici 1 maddesi; Yeniden Yapılandırma Kurullarının oluşturulması,

* Geçici 1-f maddesi; bağlı fabrikaların üç yıl içerisinde A:AŞ'ye dönüştürülmesi,

* Geçici 1-d maddesi; özelleştirme, planlama, denetim konularında uzman Yürütme Biriminin oluşturulması ve madde 1-e 3; devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinden herhangi bir mali destek sağlanamaz içerikliydi.

"Üreticisiz FİSKOBİRLİK"

Yapılan bu olağanüstü kongrede FİSKOBİRLİK yönetimine aday olan her iki listenin konuşmacıları yasadaki Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) aleyhine olan bu maddelerin değiştirilmesi için bir çaba göstereceklerine dair en ufak bir söz söylememişlerdir.

Üreticiye fındık vermemeleri halinde üyeliklerinin silineceği tehdidinde bulunan eski yönetime karşı aday olarak liste çıkaranlar Birliğe fındık teslim edemediklerinde üyelikten çıkarılanların yeniden üye olabilmeleri için kolaylık sağlayacak bir karar alınması için çabaları da olmamıştır.

Her iki liste de adeta üreticisiz bir FİSKOBİRLİK ister bir görüntü vermişlerdir.

AKP'yle MHP'nin gölgesindeki kongrenin sonucu

Dünya Bankası baskısı ile çıkarılan 4572 sayılı yasayı çıkaran 57. Hükümetin koalisyon ortaklarından birisi de bilindiği gibi Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) idi. Çiftçi karşıtı olan bu kanunu uygulamakta zorlanan da halen hükümet olan Adalet ve Kalkınma Partisi'dir (AKP).

Söz konusu Kanunu çıkaran ile bugün uygulamak zorunda olan düşüncenin ittifakı FİSKOBİRLİK yönetimini ele geçirmek için aynı listede yer almış/alabilmiş ve seçilmişlerdir. Dolayısıyla Kongreye bugün Dünya Bankası'na hayır diyemeyen AKP ile geçmişte evet diyen MHP'nin gölgesi düşmüştür.

Bu nedenle Kongre sonucuna bakıldığında fındıkçılar bir adım daha geriye atmış; bir adımlık kaybı var. Çokuluslu gıda ve tarım şirketleri ise bir adım ileri atmış; iki adımlık kazançları var. (AA/EZÖ)