Savaşa Karşı Tek Ses: Barbara Lee
Karar Senato'dan 98'e karşı 0, Temsilciler Meclisi'nden de 420'ye karşı 1 oyla , Barbara Lee'nin tek karşı oyuyla geçmişti.
Savaş terörizmi önlemez
Lee oyunu gerekçelendirirken şöyle diyordu: "11 Eylül dünyayı değiştirdi. Şimdi en derin korkuların pençesindeyiz. Ama ben askeri harekatın ABD'ye yönelik uluslararası terörizmi önlemeye yetmeyeceği kanısındayım.
"Başkan'ın bu karar geçse de geçmese de savaş açabileceğini hepimiz biliyoruz. Bu oyu kullanmak ne denli zor olursa olsun aramızdan bazılarının durup düşünmek konusunda ısrar etmesi gerekiyor. Ülkemiz yas içinde. Aramızdan bazılarının bir an durup bugün nasıl davranacağımızı düşünelim ki, sonunda bir sarmal halinde denetim elimizden kaçmasın demesi gerekiyor.
"Bu oylamada nasıl davranacağım konusunda azap içindeydim ama, bugünkü anma ayini sırasında bir din adamının derin anlamlı sözlerini dinlerken bu karar tasarısına karşı oy kullanmam gerektiği sonucuna vardım. O diyordu ki: " Eyleme geçtiğimizde lanetlediğimiz fenalık haline gelmeyelim."
Yurtsever kim?
Lee, muhafızıyla birlikte hızla odasına girip kapısını kapatıyor. İçeride telefon hatları, ülkenin dört bir yanından arayanlar yüzünden kilitlenmiş. Arayanların çoğu öfke kusuyor, bir bölümüyse küfür ve hakaret ediyor. Tele- sekreteri mesajlarla dolduğundan kayıt alamaz halde.
"Binlerce telefon edildi ve binlerce e-posta gönderildi," diyor Lee. İnsanlar çok heyecanlı... Şaşkın ve öfkeli.
55 yaşındaki Lee kısa siyah saçlı minyon bir kadın. Genel olarak gülümseyen yüzü, şu günlerde üzgün, kaygılı ve asık. Güç kullanılmasına karşı oy kullanmakla birlikte, saldırıların kınanmasına ve terörizmle savaşa 40 milyar dolar ayrılmasına olumlu oy kullandığını söylüyor. "Ben de herkes kadar Amerikalıyım ve yurtseverim," diyor.
Lee askeri harekatı olanak dışı görmüyor ama, güç kullanımına karşı oy kullanmasının asıl gerekçesinin başkana nerede ve ne zaman dilerse savaş açma yetkisi verilmesi olduğunu ısrarla vurguluyor. "Kongre'nin sorumluluklarına sahip çıkması ve denetimi elden bırakmaması gerektiği kanısındayım," diyor. "Bizimki temsili bir demokrasi ,ve bu biz, Kongre üyelerine verilmiş bir sorumluluk. "
Çok boyutlu bir soruna verilmiş tek boyutlu bir yanıt
Lee, savaşın terörizme karşı mücadele etmenin en etkili yolu olmadığı kanısında.
"Askeri müdahale, çok boyutlu bir soruna verilmiş tek boyutlu bir yanıttır" diye düşünüyor. "Ne yaparsak yapalım enine boyuna düşünmek ve sonuçlarını hesaba katmak zorundayız."
Bu Lee'nin savaşa karşı oy kullandığı tek oylama değil. Lee 1999'da Başkan Clinton'a tek başına Sırbistan'ı bombalamaya karar verme yetkisi tanındığında da karşı oy kullanmıştı.
Lee aslında seçmenlerinin düşüncelerine uygun hareket ediyor. O, Berkeley ve Oakland gibi liberal bir seçmen kitlesine sahip bölgeleri kapsayan California'nın 9. Bölgesinden seçilmişti. Bu seçim bölgesi 28 yıla yakın bir süre boyunca savaş karşıtlığıyla ünlü Ronald Dellum tarafından temsil edilirken, Lee de Dellum'un baş yardımcısı olarak çalışmıştı. 1998'de Dellum'un siyasetten çekilmesi üzerine onun yerine seçilmiş, son seçimde de seçmenlerinin yüzde 85'inin oyunu alarak Temsilciler Meclisi'ne girmişti.
Şimdi Washington'daki Uluslararası Sağlık Yönetimi başkanlığını yürüten Dellum, "onun yerinde olsam, ben de onun gibi davranırdım," diyor. "Enine boyuna düşünüp şu soruya yanıt vermemiz gerek: Bunun daha iyi bir yolu yok mu?"
Barbara Lee, "Hafta boyunca bu oylama konusunda ıstırap çektim" diyor. "Vicdanımın sesini dinledim, çok sayıda insana danıştım. Kimi oylamalarda eninde sonunda vicdanınızın sesini dinlemeniz gerekir ."
Bell'in ıstırabını artıran bir başka neden de baş yardımcısı Sandre Swanson'ın Pennsylvania'da düşen uçaktaki yolcular arasında hayatını kaybeden kuzeni Wanda Green'in yasını tutuyor olmasıydı.
Ama Swanson, "verdiği kararı destekliyorum," diyor. "Oyunu dayandırdığı ilke şuydu: Birisinin kalkıp savaş ilanı yetkisi yalnızca Kongre'nindir demesi gerekiyordu. Bunun vatanseverce olmadığını söyleyenlere yanıtım bu tutumun çok vatanseverce olduğudur."
Cesaret
Cumhuriyetçi Georgia senatörü John Lewis de "Barbara Lee'nin cesaretine hayranım," diyor. 1960ların aktif insan hakları savunucularından olan Lewis, "Lee bu şekilde oy kullanmakla büyük cesaret gösterdi. 420 kişiye karşı tek başınaydı. Onun gibi davranmak isteyen ben başta olmak üzere başkaları da vardı ama terörizme karşı yumuşak davranıyor görünmek istemedik" diyor.
Lee'nin oyu, akıllara bugüne kadar Kongre'ye seçilmiş tek kadın olan Montanalı Jeannette Rankin'in ABD'nin Birinci ve İkinci Dünya Savaşları'na girmesine karşı oy kullanmasını getiriyor. Onunla birlikte 1964'te Başkan Lyndon Johnson'a Vietnam'a savaş açma yetkisi veren Tonkin Körfezi kararına karşı oy kullanan senatörler Wayne Morse ve Ernest Gruening'i de anımsıyoruz.
Geçen Cuma gecesi Temsilciler Meclisi kürsüsünde konuşurken Lee, Morse'un 1964'teki konuşmasına atıfta bulunuyordu: "İnanıyorum ki, tarih ABD Anayasası'nı ihlal etmek ve yasaya karşı hile yoluna gitmekle ağır bir hata işlediğimizi kaydedecektir." Lee konuşmasını bitirirken şunları söylüyordu:
"Senatör Morse haklıydı ve korkarım bugün de aynı hatayı işliyoruz." (NU)
