Fotoğraf: Anadolu Ajansı
31 Mart seçimlerinin ardından 24 belediyesine kayyım atanan Halkların Demokratik Partisi (HDP) çarşamba günü Ankara’da gerçekleştirdiği toplantıda erken seçim çağrısı yaptı.
HDP’nin erken seçim çağrısına, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Erken seçim olacakmış gibi çalışıyoruz. Erken seçim olması için bir kişinin karar vermesi gerekiyor. Erken seçim talebi gelirse, 'Hay hay' deriz" sözleriyle yeşil ışık yaktı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan ise, parlamenter sisteme dönüldüğü ve 5-6 bakanlık verildiği takdirde erken seçimde fedakarlık yapabileceklerini ifade etti. Türkkan'ın, İYİ Parti'nin, AKP ile ittifak içerisine girebileceği yönündeki sözleri partisinden tepki toplasa da erken seçime karşı tutum sergileyen bir açıklama da yapılmadı.
“HDP’nin erken seçim çağrısına muhalefetin yeşil ışık yakması bir erken seçim getirir mi? Erken seçim karşısında seçmenin tutumu ne olur?” "Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AKP, ekonomik krizin etkilerinin böylesine hissedildiği bir süreçte erken seçim ister mi?"
İstanbul Ekonomi Araştırma Genel Müdürü Can Selçuki, Avrasya Araştırma Başkanı Kemal Özkiraz, Metropoll Araştırma Başkanı Özer Sencar ve SONAR Araştırma Başkanı Hakan Bayrakçı, erken seçim tartışmalarını bianet’e değerlendirdiler.
Selçuki, Özkiraz ve Sencar'ın ortak görüşü, şu an da bir erken seçim olmayacağı yönünde. Bayrakçı ise iktidarın dış politikadaki gelişmelerden kaynaklı bir puan artışına gittiğini ve bunu değerlendirmek için erken seçim tercih edebileceğini söyledi.
Can Selçuki: Erken seçimin toplumda karşılığı yok
Erken seçimin vatandaşın gündemi olmadığını vurgulayan Can Selçuki, siyasette tartışılan birçok konunun vatandaşın gündeminde olmadığını söyledi ve ekledi: "Erken seçimin toplumda kesinlikle karşılığı yok. HDP de bu durum farklı, giderek daraltılan bir siyaset alanı var. Daraltılan bu siyaset alanında birkaç opsiyonları vardı. Bunlardan biri; sine-i milletti, değerlendirdiler ve yapmamaya karar verdiler. Erken seçim de aslında bir nevi sine-i millet anlamına geliyor; 'tekrar millete gidelim ve onlara soralım' demek oluyor.
"Millet ittifakı bozulsaydı erken seçim olabilirdi"
"Bu HDP tarafından haklı bir talep. Fakat siyasi olarak erken seçimin koşullarını iki sebepten ötürü göremiyorum. Bunlardan birincisi; iki ay önce millet ittifakının beraberliğini bozabilecek, bir takım gelişmeler yaşanıyordu. Üç büyük ile kayyım atanması üzerinden başlayan tartışmalarda CHP ile İYİ Parti farklı açıklamalar yaptı. Ardından Barış Pınarı Harekatı'nda Kürt meselesi üzerinden gelişen ulusal güvenlik tartışmasının yaratacağı fay hatlarının millet ittifakını bozabileceği düşünülüyordu. Eğer millet ittifakı bölünebiliyor olsaydı o zaman erken seçim mantıklı olurdu ama bu gelişmelerin öyle bir sonucu da olmadı.
"İttifaklar Erdoğan'a destek olmak ve olmamak üzerine kurulu"
"Ülkede millet ve cumhur ittifakı şeklinde iki büyük ittifak var. Bu ittifakların temel oluşma duygusu Tayyip Erdoğan'a destek olmak ve olmamak üzerine. Yani politik gelişmeler seçmeni bir ittifaktan diğer ittifaka atmıyor. Çünkü millet ittifakına oy veren seçmenin esas dinamiği Tayyip Erdoğan'a oy vermemek.
"HDP dışındaki muhalefet masayı deviren taraf olmaz"
"Bunun yanı sıra kötüye giden bir hane halkı ekonomik beklentisi var. Yaptığımız son araştırmamızda 'Bir sene sonra ekonominin nasıl olacağını düşünüyorsunuz?' sorusuna yüzde 53 'daha kötü' veya 'çok daha kötü' cevabını aldık. Yine '6 ay içinde harcamalarınız nasıl değişecek?' sorusuna da yüzde 47 'daha az harcayacağım' diyor. Yani vatandaşın ekonomik bir memnuniyetsizliği var. Bütün bunlar bir araya geldiği zaman her ne kadar HDP kendi penceresinden erken seçim istemek de doğru bir politika izlese de bunun diğer tarafta karşılığı yok. Türkiye'de HDP dışındaki muhalefet masayı deviren taraf olmaz. Yani erken seçimin öncüsü olmaz. Hükümet, cumhurbaşkanı getirirse o zaman bu konuşulur ama bu talep CHP ve İYİ Parti'den gelmez. Şu an dillendirseler de öncülük etmezler.
Kemal Özkiraz: Toplum seçim yorgunu
Erken seçim beklemediğini belirten Kemal Özkiraz da iktidarın HDP’nin erken seçim çağrısında sessiz kalmasını şaşırtıcı bulduğu belirtti ve şöyle devam etti: “İktidarın HDP’nin çağrısını sert bir şekilde reddedeceğini düşünüyordum. Görünen o ki iktidar, erken seçim çağrısının muhalefet tarafından yapılmasını ister bir tutum içinde. Muhalefet de çok istemiyor gibi görünüyor. Çünkü seçim isteyen tarafa toplumsal bir tepki geleceği muhakkak, insanlar yıllardır neredeyse hemen hemen her yıl seçime gidiyor ve toplum seçim yorgunu.
"Anayasal tartışma başlayacak"
“Tayyip Erdoğan ve AKP, 2020’de bozulması muhtemel ekonomik dengelerin sebebi olarak erken seçim isteyen muhalefeti gösterecek. Bu nedenle muhalefette çok istekli değil. Muhalefette iktidara ‘madem erken seçim olacak, sen kendi yetkinle seçime götür’ diyecektir. Bu durumda Anayasal tartışma ortaya çıkacak. "Tayyip Erdoğan üçüncü döneme aday olabilir mi, olamaz mı? Bu dönem üçüncü dönemi mi kabul edilecek yoksa referandumdan sonraki ikinci dönemi olarak mı kabul edilecek? Ayrıca millet ittifakının düşünüldüğü gibi çatırdamaması ve de ekonominin mevcut durumu iktidar bloğunun erken seçimi düşünmesi için rasyonel bir sebep olmadığını gösteriyor. "İktidarın seçime gitmesi için belli sebepleri olması lazım. Seçime gittiğinde oylarını arttırıyor olması lazım,elimizde böyle bir veri yok. Ayrıca seçime katılım çok düşük olur. İktidarın buradan güçlenerek çıkacağını düşünmüyorum aksine iktidarı kaybetmek açısından ciddi bir risk olur. Ama kesin yüzde yüz muhalefet kazanır da diyemeyiz.
“HDP’nin çağrısı erken seçime götürmez”
“HDP’nin erken seçim çağrısı yapması çok normal çünkü HDP’ye siyaset yaptırılmıyor. HDP’nin kazandığı her koltuk HDP’den geri alınıyor. HDP erken seçim çağrısıyla, iktidarın ‘HDP artık bölgede desteklenmiyor ve kayyım politikamız karşılık buluyor’ argümanına meydan okumak anlamına geliyor. HDP kendi tabanına ‘ben buradayım seçime de hazırım’ diyor. HDP erken seçim yaptığı için bir tepki seçmeyecek ama çağrısı erken seçime de götürmez.
Özer Sencar: İktidar bu şartlarda erken seçim istemez
Erken seçimin AKP'nin talebi üzerine olabileceğini ifade eden Özer Sencar ise, şunları söyledi: "AKP'nin erken seçimi istemesi için de şartların lehine olduğuna emin olması gerekiyor. Şu durumda erken seçim için olgun şartlar yok. İktidar bugünkü şartlarda erken seçim istemez. Seçmenin de erken seçime itirazı olmaz, Türkiye seçmeni seçimi sever, oy vermeyi sever.
Hakan Bayrakçı: AKP dış politikada kazandığı puanı kullanmak isteyebilir
Sözlerine "Cumhur ittifakı kabul ederse erken seçime gidilir" diyerek başlayan Hakan Bayrakçı, şöyle devam etti: "Cumhur ittifakı henüz çok büyük bir puan kaybında değil. Barış Pınarı Harekatı ve ABD ile yaşanan gelişmeler sonrası oylarını arttırdı. Dış politikada kazadığı güç şu an seçime olumlu yansıyabilir. Fakat bu kısa bir süre için geçerli, bu durum ortadan kalktıktan sonra ortada sadece ekonomik kriz kalacak. Bu durumda oy kaybedebilir. Bu nedenle iktidar dış politikada kazandığı gücü kullanmak isteyebilir, erken seçimi tercih edebilir. Fakat yine de erken seçim zor görünüyor." (RT)
