İnsan Hakları Ortak Platformu’ndan Feray Salman ve Aysel Ergün 20 Temmuz 2016 – 31 Aralık 2016 dönemini kapsayan OHAL'in (Olağanüstü Hal) düzenlemeler ve uygulamaları üzerine bir çalışma hazırladı.
Çalışmada OHAL ilanı sonrası yaşanan hak ihlallerinden Kanun Hükmünde Kararnamelerin hukuki durumuna, kamu, akademi, yargı ve Türk Silahlı Kuvvvetleri'nden ihraçlara, kapatılan dernek, vakıf ve medya kuruluşlarına ve hak ihlallerine karşı hukuki mücadeleye kadar tüm konular yer alıyor.
Bu kapsamlı çalışmayı bianet'te yedi gün süresince yayınlayacağız.
Yazı dizisinde şu ana başlıklara bulunuyor:
1- Olağanüstü Hal ilanı, temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması, KHK'lar ve OHAL tedbirleri
2- İhraçlar - Kamu
3- Akademi, Yargı ve TSK’den ihraçlar
4- KHK’lerde Yer Alan Tedbirlere Karşı Hukuk Yolu (AYM, Danıştay, İdare Mahkemesi)
5- Kapatılan Kurumlar (Hastane, Öğretim kurumları, yurtlar, sendikalar, dernekler, vakıflar)
6- Belediyelere yönelik kayyum işlemleri
7- Kararnamelerde yer alan OHAL soruşturma ve kovuşturma usulleri
Olağanüstü hal ilanı
15 Temmuz 2016’da yaşanan darbe girişiminin ardından 20 Temmuz 2016’da bütün Türkiye’de üç ay süre ile Olağanüstü Hal (OHAL) ilan eden Hükümet, 19 Ekim 2016’da süreyi 3 ay daha uzattı.
Yaklaşık altı aylık süre zarfında Olağanüstü Hal Yasasına dayanarak bir dizi Kanun Hükmünde Kararname çıkarıldı. Kararnameler ile doğrudan ve kararnamelere dayanarak kurumlar tarafından on binlerce kişi kamu görevinden çıkarıldı ve meslek lisansları iptal edildi, binlerce özel sağlık ve eğitim kurumunun yanı sıra, medya kuruluşları, dernek ve vakıflar kapatıldı, onlarca belediyeye kayyım atanmış ve pek çok yasada kalıcı değişiklikler yapıldı.
Olağanüstü Hale ilişkin olarak ilgili mevzuatta öngörülen görevleri koordine etmek üzere 23 Temmuz 2016 tarihinde 2016/17 sayılı bir Başbakanlık Genelgesi yayınlandı ve Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu oluşturuldu.
Ayrıca Olağanüstü Hal Kurulu ve Bürolarının Kuruluş ve görevleri ile yükümlülüklerinin karşılığının tespit ve ödenmesine ilişkin yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair Yönetmelik 21.07.2016 tarihinde 2016/9066 Sayılı karar ile Bakanlar Kurulu tarafından kabul edildi ve 23 Temmuz 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı.
Temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) bağlamında Türkiye, Avrupa Konseyi'ndeki daimi temsilcisi kanalıyla Genel Sekretere yolladığı 21 Temmuz 2016 tarihli bir mektupla, "15 Temmuz'da karşılaştığı darbe girişimi ile ulusun yaşamına yönelen bir tehdidin" oluştuğunu belirterek olağanüstü hal kanunu hakkında bilgi verdi ve bu süreçte alınan önlemlerin AİHS'den kaynaklanan yükümlülüklerinin, sözleşme izin verdiği ölçüde, kısıtlanabileceğini bildirdi.
Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi yükümlülüklerinin kısıtlanabileceğine ilişkin bildirim de 21 Temmuz 2016'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine yapıldı. Türkiye Sözleşmenin 2,3, 9 10, 12, 13, 14, 17, 19, 21, 22, 25, 26 ve 27. Maddelerindeki yükümlülükleri kısıtlayacağını bildirdi.
OHAL Kanun Hükmünde Kararnameleri
OHAL’in ilanından 31 Aralık 2016 tarihine kadar olan dönemde 12 Kanun Hükmünde Kararname[1] yayınladı. Bu kararnamelerin içeriğine ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda (Tablo 1) yer alıyor.
Tablo 1
Kararname No | Yayınlanma Tarihi | Resmi Gazete Sayı |
KHK/667 | 23.07.2016 | 29779 |
KHK/668 | 27.07.2016 | 29783 |
KHK/669 | 31.07.2016 | 29787 |
KHK/670 | 17.08.2016 | 29804 |
KHK/671 | 17.08.2016 | 29804 |
KHK/672 | 01.09.2016 | 29818 (Mükerrer) |
KHK/673 | 01.09.2016 | 29818 (Mükerrer) |
KHK/674 | 01.09.2016 | 29818 (Mükerrer) |
KHK/675 | 29.10.2016 | 29872 |
KHK/676 | 29.10.2016 | 29872 |
KHK/677 | 22.11.2016 | 29896 |
KHK/678 | 22.11.2016 | 29896 |
Tedbirler
KHK/667 (23 Temmuz 2016)
Kurum Kapatma: Özel sağlık, öğrenim kuruluşları, dernek ve vakıflar, özel üniversiteler, sendika ve konfederasyonlar
Yargı mensupları ile bu meslekten sayılanlara ilişkin tedbirler
Kamu görevlilerine ilişkin tedbirler
Yürütülen soruşturmalarda alınacak tedbirler
Vazife malulü aylığı bağlanması ve diğer haklar
İrtifak ve intifa hakları ile kira sözleşmelerinin iptali
KHK/668 (27 Temmuz 2016)
Kurum Kapatma: Özel radyo-televizyon ve basın-yayın kuruluşları
İhraç: TSK
Soruşturma ve Kovuşturma İşlemleri
Değiştirilen hükümler
3713 sayılı terörle Mücadele Kanunu
353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Kanunu
357 sayılı Askeri Hakimler kanunu
926 sayılı TSK personel kanunu
1612 sayılı Yüksek Askeri Şuranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
6413 TSK Disiplin Kanunu
2914 sayılı Yükseköğretim personel Kanunu
2803 sayılı Jandarma Teşkilat Kanunu
2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu
KHK/669 (31 Temmuz 2016)
İhraç: TSK-Jandarma
Milli Savunma Üniversitesinin Kurulması
Değiştirilen hükümler:
1453 sayılı Zabitan ve Askeri Memurların Maaşları Hakkında Kanun
211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu
357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu
1324 sayılı Genelkurmay Başkanının Görev ve Yetkilerine Ait Kanun
1325 sayılı Milli Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilatı Hakkında Kanun
1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu
1612 sayılı Yüksek Askeri Şuranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu
4566 sayılı Harp Okulları Kanunu
4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanunu
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu
Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve Asker Hastanelerinin Devri
KHK/670 (17 Ağustos 2016)
İhraç: Kamu Kuruluşları, TSK, Sahil Güvenlik, Emniyet
Diğer tedbirler:
Kişisel verilerin paylaşımı
Devir işlemlerine ilişkin tedbirler
2010 Kamu Personel Seçme Sınavı
Mali suçlara ilişkin tedbirler
Yeniden ifade alınması
Tazminat ödenmesi
KHK Değişiklikleri:
667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname
668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname
669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname
KHK/671 (17 Ağustos 2016)
Kanun Değişiklikleri
357 sayılı Askerî Hâkimler Kanunu
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu
1324 sayılı Genelkurmay Başkanının Görev ve Yetkilerine Ait Kanunu
1602 sayılı Askerî Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu
2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu
2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu
4566 sayılı Harp Okulları Kanunu
6586 sayılı Millî Mayın Faaliyet Merkezi Kurulmasına İlişkin Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun
2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu
3201 sayılı Emniyet Teşkilât Kanunu
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun
2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu
KHK/672 (1 Eylül 2016)
İhraç: Kamu Kuruluşları, Emniyet, Jandarma, Sahil Güvenlik
KHK/673 (1 Eylül 2016)
Kapsamdan çıkarılan kurumlar: Özel öğrenim kurumları
İlişiği kesilen öğrenci: Yurtdışında burslu okuyanlar
Diğer Tedbirler:
Ceza İnfaz kurumları ve tutukevleri izleme kurulları
Yeniden atanma
Ödenmeyecek ikramiyeler
Emeklilik onayları
Kamu iştiraklerindeki işçiler
Görevden uzaklaştırılanların iade usulü
Bazı yetkilerin iptali
Kanun/Kararname değişiklikleri
667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
KHK/674 (1 Eylül 2016)
Kanun Değişiklikleri
6721 sayılı, Türkiye Maarif Vakfı Kanunu
652 Sayılı Milli Eğitim bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Kanunu
2659 sayılı Adli Tıp Kurumu Kanunu
5235 sayılı Adli yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri Kuruluş, Görev ve yetkileri Kanunu
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik tedbirlerinin İnfazı hakkında Kanun
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu
442 sayılı Köy Kanunu (köy korucuları)
5442 sayılı İl İdaresi kanunu
5682 sayılı Pasaport kanunu
6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile diğer aletler hakkında kanun
6245 sayılı Harcırah kanunu
2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı kanunu
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri kanunu
2920 sayılı Türk Sivil Havacılık kanunu
3152 sayılı İçişleri bakanlığı teşkilat ve Görevleri hakkında Kanun
4636 sayılı Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt ve NATO POL tesisleri işletme başkanlığı kanunu
5393 sayılı Belediye Kanunu
657 sayılı Harita Genel Komutanlığı Kanunu
1111 sayılı Askerlik kanunu
1325 sayılı Milli Savunma Bakanlığı teşkilat kanunu
2547 sayılı Yüksek Öğrenim kanunu
3713 sayılı Terörle Mücadele kanunu
Kayyımlık Yetkisinin Devri ve Tasfiye’ye ilişkin düzenleme
KHK/675 (29 Ağustos 2016)
İhraç: Kamu kuruluşları, Emniyet,
Göreve iade edilen: Kamu görevlileri
İlişiği kesilen öğrenci: Yurtdışında burslu okuyanlar
Kapsamdan çıkarılan öğrenci: Yurtdışında burslu okuyanlar
Kurum Kapatma: Özel radyo-televizyon ve basın-yayın kuruluşları
Kapsamdan çıkarılan kurumlar: Özel radyo-televizyon ve basın-yayın kuruluşları
Diğer tedbirler:
Rütbeleri alınan askeri yargı mensupları
Banka ve finans işlemlerinde cezai sorumluluk
Kayyım atanması
Peşin ödenen aylıklar ve mecburi hizmet
Atanan kayyım ve yöneticilerin sorumluluğu
Soruşturma süreleri
İhraç edilen personelin bildirilmesi
Dava ve takip usulü
Kanun Değişiklikleri;
669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname
670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
674 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
KHK/676 (29 Ağustos 2016)
Kanun Değişiklikleri
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun
2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanuna
442 sayılı Köy Kanunu
5682 sayılı Pasaport Kanunu
6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun
2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu
3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu
3238 sayılı Savunma Sanayii Müsteşarlığının Kurulması Kanunu
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
1453 sayılı Zabitan ve Askeri Memurların Maaşları Hakkında Kanuna
2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu
2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu
190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu
1111 sayılı Askerlik Kanunu
211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu
1325 sayılı Millî Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilâtı Hakkında
2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanununun”
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
4566 sayılı Harp Okulları Kanununa
4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanununa
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu
6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununa
659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname
6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu
663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu
652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
6721 sayılı Türkiye Maarif Vakfı Kanunu
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu
KHK/677 (22 Kasım 2016)
İhraç: TSK, Jandarma, Emniyet, Kamu kuruluşları
Kurum kapatma: Dernek, basın-yayın kuruluşları
Kapsamdan çıkarılan kurumlar: Özel Sağlık kuruluşları, Vakıflar, Dernekler
Diğer tedbirler:
Sınavlara ilişkin tedbirler
Askeri Okullardaki Lisansüstü Öğrenciler
Tazminat taleplerine ilişkin kısıtlama
Kayımlık Yetkisinin Devri
İptal edilecek ihaleler
KHK/678 (22 Kasım 2016)
Kanun Değişiklikleri
442 sayılı Köy Kanunu.
1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu
2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu
3194 sayılı İmar Kanunu
3621 sayılı Kıyı Kanunu
4925 sayılı Karayolu Taşıma
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol.
5393 sayılı Belediye Kanunu
1111 sayılı Askerlik Kanunu
926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu
1325 sayılı Millî Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilâtı Hakkında Kanun
3269 sayılı Uzman Erbaş
5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun
6749 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanunun
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu
3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu
4456 sayılı Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketinin Kuruluşu Hakkında Kanun
4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
5411 sayılı Bankacılık Kanunu
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
Kararnamelerin TBMM’de görüşülmesi
Anayasanın 121(3) Maddesi uyarınca Olağanüstü Hal Döneminde çıkarılan kararnameler, Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Bunların Meclis tarafından onaylanmasına ilişkin süre ve usul, TBMM İçtüzüğünde belirlenmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün 128’inci maddesinin birinci fıkrası, Anayasa’nın 121 ve 122. maddeleri gereğince çıkarılan ve TBMM’ye sunulan kanun hükmünde kararnamelerin, Anayasa’nın ve TBMM İçtüzüğü’nün kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesi için koyduğu kurallara göre komisyonlarda ve Genel Kurulda diğer kanun hükmünde kararnamelerle, kanun tasarı ve tekliflerinden önce, ivedilikle en geç 30 gün içinde görüşülüp karara bağlanması gerektiğini düzenliyor. Maddenin ikinci fıkrasında ise komisyonlarda en geç 20 gün içinde görüşmeleri tamamlanmayan KHK’lerin Meclis Başkanlığınca doğrudan doğruya Genel Kurul gündemine alınacağı belirtiliyor.
OHAL Döneminde çıkarılan 12 Kanun Hükmünde Kararnamenin hepsi hükümet tarafından TBMM’ne gönderilmekle birlikte hiçbir komisyon öngörülen süre içinde görüşmelerini tamamlamadı ve KHK’ların sadece altısı TBMM Genel Kurulunda görüşüldü (Bkz. Tablo 2).
Tablo 2
Kararname No | Resmi Gazetede Yayınlanma Tarihi | Komisyonlarda Görüşülme | Genel Kurulda Görüşme | Resmi Gazetede Kanun olarak Yayınlanma tarihi |
KHK/667 | 23.07.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | 18.10.2016 | 29/10/2016 |
KHK/668 | 27.07.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | 08.11.2016 | 24/11/2016 |
KHK/669 | 31.07.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | 09.11.2016 | 24.11.2016 |
KHK/670 | 17.08.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | Yapılmadı | |
KHK/671 | 17.08.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | 09.11.2016 | 24.11.2016 |
KHK/672 | 01.09.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | Yapılmadı | |
KHK/673 | 01.09.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | Yapılmadı | |
KHK/674 | 01.09.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | 10.11.2016 | 24.11.2016 |
KHK/675 | 29.10.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | Yapılmadı | |
KHK/676 | 29.10.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | Yapılmadı | |
KHK/677 | 22.11.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | Yapılmadı | |
KHK/678 | 22.11.2016 | 20 günlük süre aşıldığı için iade edildi | Yapılmadı |
OHAL tedbirleri
Kanun hükmünde Kararnameler yoluyla alınan tedbirler aşağıdaki alanları kapsıyor:
- Kurum ve kuruluşların kapatılması
- İhraçlar ve bazı haklardan mahrumiyet
- Yargı mensuplarına yönelik tedbirler
- Kamu Görevlilerine ilişkin tedbirler
- Asker kişilere yönelik tedbirler
- Yürütülen soruşturmalara ilişkin tedbirler
- İrtifak ve intifa hakları ile kira sözleşmelerinin iptali
Yukarıda anılan tedbirler, “terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen” kişi, kurum ve kuruluşları hedefliyor.
Bu tedbirler, herhangi bir yargı kararına dayanmaksızın Kanun Hükmünde Kararnamelerde belirtilen usullerle kamu kurum ve kuruluşlarına verilen yetkilerle uygulanıyor (Bkz. Tablo 3).
Tablo 3
Yargı mensupları ile bu meslekten sayılanlara ilişkin tedbirler (667 Nolu kararname – Madde 3) | |
Yargı Organları | Yetkili Kurum |
Anayasa Mahkemesi üyeleri: | Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun salt çoğunluğunca |
Yargıtay daire başkanı ve üyeleri: | Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunca |
Danıştay daire başkanı ve üyeleri | Danıştay Başkanlık Kurulu |
Hâkim ve savcılar hakkında | Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulunca |
Sayıştay meslek mensupları | Sayıştay Başkanının başkanlığında, başkan yardımcıları ile Sayıştay Başkanı tarafından belirlenecek bir daire başkanı ve bir üyeden oluşan komisyon |
Kamu görevlilerine ilişkin tedbirler (667 Nolu kararname – Madde 4) | |
Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi personel | İlgili Kuvvet Komutanının teklifi, Genelkurmay Başkanının inhası, Milli Savunma Bakanının onayı |
Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununa tabi personel | Jandarma Genel Komutanının teklifi, İçişleri Bakanının onayı |
Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanununa tabi personel | Sahil Güvenlik Komutanının teklifi ve İçişleri Bakanının onayı |
Mahalli idareler personeli | Valinin başkanlığında toplanan ve vali tarafından belirlenen kurulun teklifi üzerine İçişleri Bakanının onayı |
Bakanlık ve ilgili veya ilişkili olmayan kurumlarda her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dahil) istihdam edilen personel | Birim amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amirin onayıyla |
Devlet Memurları Kanunu ile bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinde belirtilenler hariç diğer mevzuata tabi her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dahil) istihdam edilen personel | İlgili kurum veya kuruluşun en üst yöneticisi başkanlığında bağlı, ilgili veya ilişkili bakan tarafından oluşturulan kurulun teklifi üzerine ilgisine göre ilgili bakan onayıyla |
Kanun Hükmünde Kararnameler kapsamında karar alan ve görevleri yerine getiren kişilerin bu görevleri nedeniyle hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğu doğmayacağı ve bu kapsamda alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle açılan davalarda yürütmenin durdurulmasına karar verilemeyeceği de hüküm altına alındı. (FS-AE/HK)
Yarın: İhraçlar
[1] Anayasanın 121/3 maddesine göre OHAL döneminde Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu OHAL'ingerekli kıldığı alanlarda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisine sahiptir.
OHAL DÜZENLEMELER VE UYGULAMALAR
1 OHAL İlanı, KHK'ler, Hak Kısıtlamaları
2 OHAL'de Kamu Kurumlarından İhraçlar
3 OHAL'de Akademik Kurumlardan İhraçlar
4 OHAL'de Yargı Kurumlarından İhraçlar
5 OHAL'de Türk Silahlı Kuvvetlerinden İhraçlar
8 Kapatılan Basın, Yayın, Radyo, Televizyon ve Haber Ajansları
9 OHAL'de Belediyelere Yönelik Kayyım İşlemleri
10 OHAL Soruşturma ve Kovuşturma Usulleri