Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), dün (9 Nisan) Strasbourg’da yapılan acil prosedür görüşmesi sonrasında, Türkiye’deki gelişmeleri özel olarak gündemine aldı.
Meclis, 23 Mart’ta tutuklanan İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun “derhal serbest bırakılmasını” istedi.
AKPM, aynı zamanda İmamoğlu’na yönelik “tüm asılsız suçlamaların düşürülmesi”ni ve İstanbul Üniversitesi’nin diploma iptal kararının geri alınmasını talep etti.
AKPM’nin kabul ettiği çözüm, Türkiye’nin izlenmesiyle ilgili raporları hazırlayan Stefan Schennach ve Lord David Blencathra’nın önerilerine dayanıyor. Karar tasarısında, İmamoğlu’nun tutuklanmasının ve hakkındaki soruşturmanın, üniversite diplomasının iptalinin, cumhurbaşkanlığına aday olmasını engellediği vurgulanıyor. Tasarıda, bu kararların politik saiklerle verildiği ve muhalefeti sindirmeye, eylemlerini engellemeye, çoğulculuğu baskılamaya ve ifade özgürlüğünü sınırlamaya yönelik bir girişim olduğu ifade edildi.
Oturumun ardından yapılan oylamada, karar 8’e karşı 90 oyla kabul edildi. İki parlamenter ise çekimser kaldı.
AKPM'DE TÜRKİYE SEÇİMLERİ
AKPM: "Türkiye, iktidarda kim olursa olsun Konsey'e karşı yükümlülüklerini yerine getirmeli
“Endişe verici gelişmeler”
AKPM ayrıca, “göstericilere yönelik keyfi gözaltı ve tutuklamalara” ve İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından protestolar sırasında “güvenlik güçlerinin orantısız güç kullanmasına” şiddetli bir şekilde karşı çıktığını belirtti. Meclis, barışçıl toplanma ve ifade özgürlüğü haklarının yalnızca “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde belirtilen belirli koşullar altında kısıtlanabileceğini” ve bu kısıtlamaların yasayla belirlenmiş olması gerektiğini hatırlattı.
“Demokratik değerlerde gerileme ve halkın iradesine karşı” olarak nitelendirilen “endişe verici gelişmeler” karşısında, AKPM, Türkiyeli yetkililerden, ifade ve toplanma özgürlüğü ile diğer insan haklarına saygı göstermelerini, protestoculara karşı şiddet kullanımını durdurmalarını, gözaltına alınanları ve protestoları haberleştiren gazetecileri serbest bırakmalarını talep etti. Meclis, gazetecilerin halka gerekli bilgileri sunmasına olanak tanınması ve gözaltına alınanlar için adil yargılama yapılması gerektiğini de vurguladı.
Kavala, Demirtaş ve Yüksekdağ kararları
AKPM, son olarak Türkiyeli yetkililere, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Osman Kavala, Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile diğer davalardaki kararları “derhal uygulamaları” ve “politik gerekçelerle tutuklanan aktivistlerin ve/veya siyasetçilerin serbest bırakılmasını” ve “yargı bağımsızlığını tam olarak garanti altına almak için yargı sisteminin kapsamlı bir reformunu gerçekleştirmelerini” tavsiye etti.
Öte yandan, PKK lideri Abdullah Öcalan’ın örgütüne kendini feshetme çağrısının yapıldığı 27 Şubat tarihli “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı” da belgede yer aldı. Öcalan’ın çağrısından olumlu bir şekilde bahsedilen raporda, “Bu çerçevede AKPM, İmamoğlu’nun tutuklanması ve bunu çevreleyen endişe verici olaylar karşısında daha da büyük bir hayal kırıklığına uğramıştır,” ifadeleri yer aldı.
Zaman kısıtlaması nedeniyle oturumda söz alan parlamenter sayısı sınırlı kaldı. Katılımcıların çoğu kararı destekledi; ancak AKP milletvekilleri Seda Gören Bölük ve Meryem Göka, karar aleyhine görüş belirtti. AKPM’de Türkiye’yi temsil eden bazı AKP ve MHP üyeleri, taslak belgede değişiklik yapılması amacıyla 12 önerge sundu.
AİHM KARARLARINI UYGULAMAMANIN BEDELİ
AKPM, Kavala'yı hapiste tutanlara yaptırım çağrısı çıkarıyor
Türkiye sekiz yıldır denetim sürecinde
Türkiye, 2017’den itibaren Avrupa Konseyi’nin denetim sürecinde. Bu süreç, insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü konularında eksiklikleri bulunan ülkelere uygulanıyor.
Türkiye, 1996-2004 yıllarında da bu süreçten geçmişti; ancak AB üyeliği için reformlarla süreci sona erdirmişti. 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrası, Türkiye koşulları yerine getirmediği için denetim süreci tekrar başlatıldı.
Türkiye’nin Avrupa Konseyi tarafından belirlenen şartları yerine getirmediği sürece denetimden çıkma ihtimali yok.
Türkiye’nin iktidar ve muhalefetten 18 milletvekiliyle temsil edildiği AKPM’de üye ülkelerin meclislerinden seçilen 306 üye var.
Kaynaklar: AKPM’nin resmî internet sitesi, BBC, Euronews.
(TY)
