Kayseri gergin. İki günlük Kayseri gözlememin özeti budur.
İlk gün parti temsilcileri ile görüştük. 7 Haziran’da Kayseri’nin dokuz milletvekilini 5-3-1 olarak paylaşan partiler, kendi vekil sayılarını bir ya da iki artıracağını öne sürüyor. Beş vekil alan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) Kayseri temsilcileriyle görüşemedik ama AKP’li olduğunu beyan edenler, 7 Haziran’da Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) geçen tepki oylarının koalisyon görüşmelerinde uzlaşmaz duruşu nedeniyle geri döneceğini söylüyorlar. Umutları 2011’deki 7-1-1 dağılımı.
Her sorunun yanıtı: İstikrar
Kayseri’de görüştüğümüz esnafın genel olarak yorumu bu. Neden diye sorulduğunda istikrar için yanıtını veriyorlar.
Battal Taşyürek mesela. Muska, dini kitaplar, esans, tespih, seccade gibi malzemeler satan Fatih Kitabevi’nin sahibi kendisi.
“7 Haziran’da AKP’ye ders vermek istediler” diyor. Kendisi AKP’ye oy vermiş. “Şimdi” diyor, “AKP’ye şaplak atmak istedik, okkalı yumruk olarak bize döndü, diyorlar” şeklinde özetliyor durumu. Bu yorum, AKP’den vaz geçip MHP’ye oy veren bir tanıdığının yorumuymuş. “Pişmanlar” diye ekliyor.
Peki, seçmen niye durup dururken AKP’ye ders vermek istesin? “Barış süreci” diye yanıtlıyor. Oyunu değiştirenler, süreçte PKK’ye çok taviz verildiğini düşünüyormuş.
Barış olsa kötü müydü, diye sorduğumuzda; “Barışı kim istemez” diyor. Ama kendi fikrince mesele şu an ekonomik istikrar. “AKP istikrar getirir, tek başına iktidar şart” diyor. Kendinden çok emin. Ona göre bütün suç PKK’nin. “Komşum Ağrılı Kürt” diye ekliyor.
Hemen Kayseri’nin göbeğinde dükkan açan Kürt kimmiş diye bakmak üzere çıkıyoruz kitabevinden.
"Hizmet getirdiler"
Orhan Kara ile tanışıyoruz. Tavuk dönerci işletiyor. Dükkan köşede, yeri iyi. Karşısında cami. Müşterisinin çok olması gerekiyor. Ama çok dertli. “Ne oldu anlamadım, müşteri yok. İnsanlarda para yok. Ailecek oturuyorlar. Adam bir döner söylüyor ikiye, üçe bölüp yiyorlar.”
İşi gereği çok insanla karşılaştığını, herkesin çok dertli olduğunu anlatıyor. Dolayısıyla kendisi de dertli.
Mesela diyoruz. Anlatıyor:
“Vali ile belediye başkanı namaz kılmaya gelecekmiş geçenlerde. Zabıtası görevlisi doluştu, öndeki masaları kaldırın. İznim var, parasını ödüyorum, hayırdır dedim. Beyfendiler görmesinmiş. Onlar da insan değil mi? Kötü görünüyorsa onlar yokken de kötü görünüyor. İçeride masa koyacak yer yok. Ne oldu sonuçta, yarım gün satış yapamadım, vali ile belediye başkanı yüzümüze bakmadan gitti. Gel bir çay iç, merhaba de, derdimizi sor değil mi? Yok. Siyasetçiler de öyle, sandık kurulacak gelirler, sonra ara ki bulasın.”
TIKLAYIN: KAYSERİ'DE 9 BİLİNMEYENLİ SEÇİM
Hükümetten memnun değil misin diyoruz; “Yoo çok memnunum, hizmet getirdiler, istikrar vardı. AKP’ye vereceğim oyumu” diyor. MHP’ye giden oyların döneceğini söylüyor.
Ailesi Ağrı’dan göçmüş, kendisi Kayseri’de büyümüş. “HDP diyoruz”, “Önce din, iman olacak” diyor. “Benim ırkımın haklarını savunmak onlara mı kaldı” diye ekliyor. Barış sürecini ise gereksiz buluyor: “Dilini konuşmanı kim sağladı? Ayıracaksın vatanı da ne olacak? Doğu’da yatırım mı var? Aç kalırlar…”
Çırağını işaret ediyor “Bakın Muhammet Suriye’den. Orayı da karıştıranlar olmuş, ailesi duramamış. İş verdim, acar çocuk. Burasıda mı öyle olsun?”
"Cemaatin etkisi olmaz"
Sonraki durağımız kuyumcu dükkanı. Sahibi adını vermek istemiyor. Ama konuşuyor. O da AKP’nin eski gücüne döndüğü kanısında. Konu cemaate geliyor; çünkü Fetullah Gülen hareketinin birkaç yıl önce güçlü olduğu bir yer Kayseri. Kendisi de cemaattenmiş eskiden “Gerçek yüzlerini gördük” diyor. Seçimlerde Cemaat’in etkisinin olmayacağını düşünüyor.
AKP'den emin. Davutoğlu'nun mitingi sönük geçmiş ama diyoruz. "Bomba korkusu vardı, insanlar gitmedi. Sandığa giderler "diyor.
Küçük bir forum
Gezmeyi sürdürüyoruz, Kayseri esnafıyla her sohbet aynı yere varıyor: İstikrar, AKP tek başına iktidar olmazsa ekonomi batar.
Sokaktaki insan ne diyor merak ediyoruz. Çünkü bir gece önce AKP seçim otobüsü büyük gürültüyle geçerken ki sadece bir kez gördüm, simitçi biraz ilerideki gence seslendi: “Bak otobüs yapmışlar, bağırıyor.” Yanıt geldi “duymuyorum, biz CHP’liyiz.”
Gerçekten Kayseri’de Cumhuriyet halk Partililer ulu orta partisini söyleyebiliyor muydu? Muhalif partiler baskı olduğunu söylüyordu oysa.
Birazdan baskıyı görecektik.
İşler karışıyor
Meydanda bir bankta iki kişi oturuyordu. Genç olan ayakkabı boyatıyordu. Yaşlı olan geleni geçeni seyrediyordu.
Yaklaştık. Seçimler için ne diyorsunuz dedik, cümle bitmeden konuşmaya başladı. Peş peşe çelişkili cümleler kurdu; hükümet bir iyi bir kötü oldu ama sonunda “Başka parti yok AKP’ye vereceğim” dedi.
Tam “Erdoğan evde oturan kadınlara para verdi. Parayı gördüler laf dinlemiyorlar” diyordu ki, bir arkadaşı peydahlandı. “Karın evden kovdu ondan böyle diyorsun” diye lafa girdi. Ardından “ben vermiyorum oy. Parti mi var ortada” dedi ve sonra konuşmayı duyan geldi.
Beş dakika olmadan siyasi forum alanı oluştu. Genişçe bir çember oluşturdu Kayserililer.
Arkadan biri bağırdı, “Kendisi şehit babası olsun madem, yollasın çocuğunu”, bir diğeri düzeltiyor “Yok kendisi olacakmış. Kendi gitsin”. Anlaşılan AKP’nin Kayseri’den birinci sıra adayı Taner Yıldız’ın 19 Ağustos günü “Benim amacım Allah nasip ederse şehit olmaktır” açıklaması Kayseri’de başını ağrıtacak.
Orta yaşlı biri “Niye soruyorsunuz?” deyince, gazeteci olduğumuzu açıklamaya çalıştık. Ama onun sorusu başkaydı. “Onu demiyorum, sen sorsan, ben anlatsam ne. Bu ülkede konuşmak yasak, özgürlük yok” dedi ve uzaklaşmaya başladı. Bir yandan da “Birazdan siz de konuşamazsınız” diyordu.
Haklıydı. 10 dakika geçmedi birkaç genç kim olduğumuzu, nereden geldiğimizi sormaya başladı. Gençten bir kadın önce CHP alternatif olabilir diyen bir kadınla tartışmaya girdi, ardından bizi işaret ederek ortalığı karıştırmak için dışarıdan gönderildiğimizi bağırmaya başladı.
Bir adam kolumdan tutup yana çekip kafilemizdeki uluslararası basından üç gazeteciyi gösterip “Bunları getiriyorsunuz, gidip bizi ülkelerinde kötülüyorlar. Topla götür bunları” dedi. Kalabalık artıkça artıyor, tartışma birkaç grup halinde sürüyordu. Kimi bizi savunuyor kimi gitmemizi istiyordu. Orada kalmak artık haber yapmak değil, haber olmak sınırındaydı. Toplanıp ayrıldık. Kalabalıktan birkaç kişi bir süre peşimizden gelerek uzaktan izledi sonra vaz geçtiler.
Küçük forum alanımız hızla kurulup hızla dağılmış oldu. Kulağımızda, dairenin ortasına çıkıp herkesi eğlendiren Kayserilinin sözleri kaldı: “Bakma elimizde tespih külhan gibi gezdiğimize, biz Kayserililerin cümlesinin karnı guruldar. Sonra ortaya çıkıp istikrarmış, ekonomiymiş diye konuşur durur. Senin çocuğun ölüyor askerde, oy verdiğin partililerin çocuğu ölüyor mu? Neyi kime anlatıyorlar, alayı hırsız…” (HK)
KayseriAKP milletvekili adayları Mehmet Özhaseki, Taner Yıldız, Mustafa Elitaş, İsmail Tamer, Hülya Nergis, İsmail Emrah Karayel, Sami Dedeoğlu, Avşar Aslan, Kadir Can Gökalp CHP milletvekili adayları Çetin Arık, İbrahim Bahçecioğlu, Aşkın Genç, Türker Tok, Tülin Temel, Şefika Aslı Eskici, Mustafa Utku Sarı, Kıvılcım Akdağ, Nazlı Erdoğan MHP milletvekili adayları Yusuf Halaçoğlu, Ali Kilci, Süleyman Korkmaz, Kamil Karamete, Mehmet Özmen, Mehmet Göçmen, Ercan Avcı, Salih Güdelek, Ezgi Tipi HDP milletvekili adayları Sultan Özcan, Galip Güler, Nuran Ergen, Mehmet Bayrak, Funda Temel, Güzel Özden, Tülay Kılınçdeniz, Fırat Altunoğlu, Faruk Okuyucu, |
Kayseri 7 Haziran sonuçları |
Parti Oy Oranı Vekil |
AKP 418,660 %52,4 5 |
MHP 219,055 %27,4 3 |
CHP 100,274 %12,5 1 |
SP 24,740 %3,09 |
HDP 21,731 %2,72 |
* Bu gezi P24 koordinatörlüğünde gerçekleşiyor.