7 Haziran seçimleri öncesi bir grup gazeteciyle çıktığımız Güneydoğu Anadolu turunda Urfa’dan sonraki durağımız Mardin’di.

Şehre HDP aracının da yer aldığı konvoyun ardından girdik. Çevredekilerin zafer işaretleriyle selamladığı konvoyun Kobanê’den gelen bir cenazeden döndüğünü öğrendik.

Eski Mardin'de ilk olarak Halkların Demokratik Partisi (HDP)  Mardin 1. Sıra milletvekili adayı Mithat Sancar ile görüştük.

Sancar, beş milletvekilliğini hedeflediklerini söylerken yurtdışı oylarının dağılımının ve oy kullanacak seçmen sayısının oranları değiştirme ihtimali olduğunu anlattı.

“4-2 garanti, 5-1 normal, 6-0 sürpriz ama ihtimal dışı değil”

“Yerelden bağımsız adayın 20-25 bin civarı oyu var, büyük kısmı AKP’den gidiyor. Saadet Partisi ilk sıra adayının çok oy alması beklenmiyor. CHP’nin de fazla oyu yok. AKP’nin de en yüksek beklentisi iki vekil sanırım.”

Akademiden siyasete geçiş

Sancar 30 yıllık akademi hayatını adaylığıyla sona erdirdi. Akademiden aktif siyasete geçiş kararını almasında HDP’nin barajı geçmesine verdiği önemin etkili olduğunu anlattı:

“Tercih değil, biraz şartların yarattığı bir karar oldu. Çok isteyerek girmedim. Partiden teklif geldi, hemen evet diyemedim. Demirtaş, ki üniversiteden öğrencimdi, davet etmişti. Açık konuşabildiğim çok çok sevdiğim, değer verdiğim siyasetçi. Bir yandan gurur duyduğum öğrencim hem de genel başkanım.

“Tereddütlerimi söyledim. Siyasetin dışında olan biri değilim. 30 yıldır akademideyim. Asistanlığımdan beri pek çok işle uğraştım, Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın kurucusu oldum, İnsan Hakları Derneği’nde aktif olarak çalıştım. Farklı sivil toplum örgütlerinde de çalışma yaptım.

“Saha benim için yabancı alan değil, siyaset dışında olduğum bir şey değil yine de aktif siyaset yapmak akademiyi bırakmak kolay olmadı.

“Selahattin Demirtaş, ‘eğer öğrenciniz Selahattin olarak sorsaydım, hocayı rahat bırakın burada mutlu derdim. Ama siyasetçiyim ve ısrarcıyız’ dedi.

“HDP’nin parti olarak girme kararı benim de siyasete girme kararımı etkiledi. Barajı aşması gerektiğini düşünüyorum. Bunda bana rol düştüğü belirtiliyorsa, benim de hayır demem pek mümün değildi.

“Biraz düşündüm ve kararımı verdim. Akademiyi meslek olarak değil yaşam tarzı olarak sürdürmüştüm, bırakmak kolay olmuyor. Anfilerden uzağım. Hem yoğunluktan hem de yoğunlaşamamaktan, okumaya zaman ayıramamaktan yazamıyorum. “

Sahada ilgi

Sancar, Mardin Nusaybin doğumlu. Ortaokula dek burada, liseyi Diyarbakır’da okumuş. Şimdi bir aday olarak Mardin’de.

“Anadilim Arapça, sokak dilim Kürtçe” diyor. Sahada Arapça konuşanlara Arapça, Kürtçe konuşanlara Kürtçe seslendiğini anlatıyor.

“Sahada çok büyük sevgi var. Tanıyorlar ve seviyorlar. Bunun siyasal, toplumsal bir sürü sebebi var. Buradan bir akademisyen kolay kolay yetişmiyor, yetişenler de kendi kimliğine sahip çıkmıyor. Kimliğine sahip çıkan, onların siyasi dünyasına ait hissettikleri, çocukları olarak gördükleri, birinin tanınıyor olması sevgide önemli faktör.

“Mahallede toplantıya katıldım. Konuşma yapıyorum. Yaşlı adam geldi, 70’lerine yakın. Din adamıydı sanıyorum. Bastonla girdi, gözleri görmüyor. Konuştuğum platformun önünde durdu, duyacağım şekilde dedi ki; Kürtçe ‘Bu bizim hocamız değil mi televizyonlarda konuşan. Ben sesinden tanıdım dedi. En duygulandığım anı buydu. Yanına gittim, çok da duygusal, sarıldık muhabbet ettik.”

Mardin’de barışçıl seçim yarışı

Sancar, Mardin’in seçim yarışının en demokratik ve barışçıl olduğu yer olduğunu söyledi:

“Bizim tabanımıza doğrudan talimatımız var; hiçbir partinin çalışmasına en ufak bir taciz olmayacak. Olmuyor da zaten. Ama provokasyon yapmak isteyen her yerde yapar.”

“FEM’i ziyaret ettim. Çalışan öğretmenler  ziyaret etmek ister misiniz dedi, isterim dedim. Her yeri ziyaret ederim. Sahur’da karakolu da ziyaret ettim, AKP seçim bürosuna da girdim. FEM’deki görüşmenin Akşam gazetesinde öğrencilere cemaatle anlaştığımız yönünde konuşma yapıldığı şekilde yansıması çok çirkindi. Fotoğrafları biz paylaşmıştık zaten. İlkelerimiz belli, hukuk devletini mağduru savunuruz ama mağdurun yaptığı her şeyi savunmayız. Cemaatle seçim ittifakı söz konusu değil.

 “Oy çalınması ihtimali burada zayıf. Ama sıfır risk yoktur. En riskli olan yurtdışı oyları.”

Ekonomi, tarım, ticaret

Sancar, Mardin’in sorunları ve çözüm önerilerini şöyle sıraladı:

“Mardin’in ekonomisi büyük ölçüde nakliyecilik üzerinedir. Suriye ye da Güney Kürdistan’a. Rojava’da  yaşananlardan sonra nakliyecilik büyük ölçüde öldü, güvenlik dolayısıyla. Nakliye şirketleri zor durumda. Organize sanayide üretim yarı yarıya düştü. Geriye inşaat kaldı ama onun da sınırlarına gelindi çoktan. Yeni sitelere yerleşecek göçü alacak hinterlandı yok.

“Mayınlı araziler nedeniyle tüm Suriye sınırı 60 yıldır gübre görmememiş. 10 yıl önce pamuk ve tütün tarlaları vardı. Toprak zayıflaya zayıflaya iki ürüne düştü; buğdayla mısır, biraz da mercimek var.

“Su kuyulardan çekiliyor, 300 metreden 600 metreye çıktı suya ulaşılan derinlik. Bu enerji demek.

“Meclis’te olursak ilk hedef sınırı mayınlardan temizleyip güvenli hale getirerek Rojava politikasını değiştirmeye zorlamak. İş birliği olunca bölge ekonomisi iki katı canlanacak. Güney Kürdistan ile ticaret ilişkileri de oturacak.

“Sulama politikalarını değiştirip takip etmek ve hayata geçirilmesini sorgulamalıyız. Bunlar ekonomiyi rahatlatır.”

Mardin’de Kobanê etkisi

Kobanê sürecinin Mardin’de etkisini şöyle aktardı:

“Kobanê’den sonra Kürtlerin kimlik bilinci yükseldi. Oradaki saldırının çok ağır ve direnişin güçlü olması duygusal yükselme yarattı. Erdoğan’ın oradaki politikasını unutmadılar. ‘Düşerse düşsün’ demek on binlerce kişinin ölmesi demekti. Herbirinin burada yakını var. Karşıda akrabalarım var. Politik olmaktan önce burasıyla orasının insani olarak bütün olduğunu görmek istemedi ya da işine gelmedi.  Rojova’dan yıkıntıların altından çıkan cenazeler geliyor. Başka kentlerden gelip morg önünde çocuklarını bekleyen ailelere yardımcı olduk. Bu her şeyden önce insani bir görev.

“Kobanê’ye yönelik bu kadar vahşi saldırı varken Erdoğan’ın bu kadar sinik şekilde düşmesini bekleyen tutum takınmasının önemli etkisi oldu.

“Mardin; merkezinde değil Kızıltepe’de Kobanê etkisi var.  Gelenler iş kurdular, esnaf var, çalışanlar var. Suriye mültecileri diye batıda herkesin ötekileştirdiği tablo var ya, öyle değil. Yetişmiş insan gücü de çok. Eğitim düzeyi yüksek Rojava’da. Kızıltepede pek çoğu çalışıyor. Mardin merkezde çok fazla yok.  

Oylar nereden gelecek?

Sancar, milletvekili sayısını arttırmak için oyları nereden beklediklerini açıklarkenn AKP’nin Kobane politikasına, yereldeki listesine, HDP listesindeki temsiliyete dikkat çekti.

“Çeşitli sebeplerden cumhurbaşkanlığı seçiminde bize gelmeyen küskün oylar var. İkincisi de AKP’nin Kobanê politikası da etkili oldu ama listeleri de seçmeni rahatsız etti, bu da yerel faktör.

“Bizim listemiz Mardin’deki tüm halklara ve inançlara hitap ediyor. Akademisyenim ama Arabım. İki kadın aday var. Beş vekil olduğumuzda üç erkek iki kadın olacağız. Süryani, Mıhellemi adaylar var.

“Benim genel ve yerel kimliğim etkili olabilir. AKP’nin genel yıpranmasının yarattığı sonuçlar var. Hepsi bir araya geldiğinde AKP’den oy kayması normal görünüyor.”

"Özellikle cumhurbaşkanının din vurgusunun bölge seçmenin oyunu etkileyip etkilemeyeceği sorumuzu ise “AKP’nin aleyhine etki yapar” diye yanıtladı. (BK)

* Bu gezi P24 koordinatörlüğünde gerçekleşti.