Üç Soruşturma ve İsimler

1. Soruşturma: Rıza Zarrab, Bakanlar, Halkbank

Operasyonun ilk ayağı iş insanı Rıza Zarrab, üç bakan ve Halkbank’ı kapsıyor. Yasadışı para transferi, hayali ihracat, rüşvet ve vergi kaçakçılığı suçlamaları yer alıyor.

Bu soruşturmada İçişleri Bakanı Muammer Güler, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ve AB’den Sorumlu Devlet Bakanı Egemen Bağış’ın adı geçiyor.

İddialar şöyle:

* Zarrab’ın bürokraside üç bakanla geliştirdiği ilişkiler ve rüşvet çarkı sayesinde Halkbank üzerinden İran’a kaynağı belirsiz yüksek meblağlı para transferleri ve altın kaçakçılığı yapıldığı savunuldu. İddiaya göre İran’a yapılan usulsüz havalelerin toplamı 10 milyar doları buluyor.

* Usulsüz havaleler karşılığında binde 3-4 oranında Bakan A.’ya rüşvet verildiği tespit edildi.

* Zarrab liderliğindeki suç örgütünün iki yöntemle para transferi gerçekleştirdiği, ilk yöntemin kuryelerle bavulla para transfer edilerek yapıldığı, 2011’de kuryelerle Türkiye’den bavullarla illegal olarak Rusya’ya sokulmak istenen 150 milyon doların ele geçirilmesine kadar bu yöntemin kullanıldığı iddialar arasında.

* İkinci yöntemin ise Halkbank’tan yapılan havaleler olduğu, Rusya’ya taşınan bavulların ele geçirilmesi üzerine Bakan A.’nın organizesinde Halkbank üzerinden İran’a yüksek meblağların rüşvet karşılığında transfer edildiği öne sürüldü. 

* Halkbank’tan yapılan para transferlerinde binde 3-4 oranında Bakan A.’ya rüşvet verildiği iddia edildi. Halk Bankası Genel Müdürü Süleyman Aslan’a verildiği öne sürülen rüşvetler ise Bakan A.’ya verildiğiiddia edilen rüşvetlerden düşüldü. Bakan A.’ya 103 milyon TL, Halkbank Genel Müdürü’ne ise 16 milyon TL rüşvet verildiğinin tespit edildiği savunuldu. 

* Soruşturmada rüşvet aldığı tespit edilen üç bakandan en büyük payı Bakan A.’nın aldığı iddia edildi. Bakan A.’ya 103 milyon lira, (36 milyon Euro, 3.5 milyon dolar ve 4 milyon lira halinde) rüşvet verildiği, ayrıca Bakan A.’nın talimatıyla alınan mücevher ve lüks saatler için 200 bin Euro ve 5.426.761 doların da Rıza Zarrab tarafından ödendiğinin anlaşıldığı öne sürüldü. Bakan A.’ya verilen rüşvetler de oğluna teslim edildi.

* Bakan B.’nin 20 milyon lira, Bakan C.’nin ise 3 milyon TL rüşvet aldığı iddia edildi. Bu rakamın Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan’a verilen 16 milyon lira rüşvetle toplam 139 milyon liraya ulaştığı, dosyadaki suçlamalar arasında. 

* Rıza Zarrab’ın isteklerinin, rüşvet karşılığında Bakan B. tarafından yerine getirildiği, rüşvet ilişkisini maskelemek amacıyla Bakan B.’nin oğlunun Zarrab ile danışmanlık sözleşmesi imzaladığı öne sürüldü.

* Rıza Zarrab’ın otel projesi için Halk Bankası’ndan çekeceği 42 milyon dolarlık kredi için Süleyman Aslan’a 500 bin dolar rüşvet verdiği de iddia ediliyor. 

2. Soruşturma: TOKİ, Ağaoğlu, Taşyapı

Operasyonun TOKİ ayağında Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın oğlu Abdullah Oğuz Bayraktar, Danışmanı Sadık Soylu, Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum, iş insanı Ali Ağaoğlu, Taşyapı’nın sahibi Emrullah Turanlı, Yorum İnşaat’ın sahibi Osman Ağca gibi isimlerin de bulunduğu kişiler gözaltına alındı.

Haklarında ‘İmar Yasası’na muhalefet, devlet malına zarar verme, rüşvet, kurul kararları ve belediye meclis kararlarına uymama’ gibi suçlamalar var.

* Sıradan vatandaşın belediyelere başvurarak imar değişikliği istediği ve oybirliğiyle reddedildiği birçok arazinin, bakanlık uhdesine alınarak yandaş şirketlere peşkeş çekildiği ve milyar dolarlık vurgunlara imza atıldığı iddia edildi.

* İnşaat ihalesi verilen şirketlerin altyapı işlerinin Bakan Bayraktar’ın oğlunun gizli sahibi olduğu şirketlere gittiği, projeler önündeki engellerin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın müdahaleleriyle kaldırıldığı öne sürülüyor.

* İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin itirazına rağmen işadamı Ağaoğlu’nun ‘Bakırköy 46’ projesindeki yapmak istediği usûlsüz değişikliklerle ilgili de Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından imar değişikliği gerçekleştirildiği ileri sürülüyor.

* İmar ruhsatı verme yetkisinin normalde belediyelerde olduğu vurgulanarak, belediyeler üç ay içinde ruhsatları onaylamazsa Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın devreye girdiği, belediyelerdeki bu dosyaların özellikle bekletildiği iddia ediliyor. 

* İmar planlarında değişiklik yaptıramadıkları arazileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görev alanına almak için usulsüz şekilde Kentsel Dönüşüm Alanı veya Rezerv Yapı Alanı ilan ettirdikleri, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulları’na rüşvet vererek tarihi yapıların bulunduğu arazileri, doğal sit alanlarını ve yeşil alanları imara açtıkları, imar planlarında huzurevlerini otel, eğitim alanlarını konut ve ticaret alanı olarak değiştirdikleri, soruşturma dosyasındaki iddialar arasında yer aldı.

Dosyada ismi geçenler: Abdullah Oğuz Bayraktar-Bakan Erdoğan Bayraktar’ın oğlu
Sadık Soylu (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Danışmanı), Hüseyin Avni Sipahi (Eski Çekmeköy Belediye Başkanı), Murat KURUM (Emlak Konut GYO Genel Müdürü), Ali Seydi Karaoğlu (TOKİ İstanbul Emlak Dairesi Başkanı), Mehmet Ali Kahraman (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürü), Turgay Albayrak (İmar Planlama ve Kentsel Tasarım Daire Başkanı), Yavuz Çelik (TOKİ Şehir Planlama Şube Müdürü), Hakan Gedikli (Emlak Konut GYO Emlak ve Planlama Müdürü), Fuat Kuşçu (TOKİ İstanbul’da müdür yardımcısı), Ahmet Ayyıldız (İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürü), Ergül Çınar (Çevre ve Şehircilik İl Müdür Yardımcısı), Ahmet Emil (Çevre ve Şehircilik İl Müdür Yardımcısı), Mehmet Erdal (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda Bakanlık Müşaviri ve İstanbul 2 Nolu Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Başkanı), Aytaç Ölkebaş (Şehir Planlamacısı), Abdullah Uçar (Şehir Planlamacısı), Ali Ağaoğlu (3 Projeden), Ahmet Zorlu (bir projeden), Osman Ağca (2 projeden), Emrullah Turanlı (2 projeden).

3. Soruşturma: Fatih Belediyesi, Marmaray

Fatih Belediyesi'ne yapılan rüşvet operasyonunun merkezinde Marmaray Sirkeci İstasyonu üstünde yapılmak istenen inşaatlar var.

Tarihi yarımadada sit alanı olan arsalar için inşaat şirketlerine izin verildiği, Demiryolu, Liman ve Hava Meydanları İşletmesi’nin (DLH) ve Japon mühendislerin uyarılarına rağmen Marmaray’ın çökme tehlikesi pahasına bölgeye inşaat yapılmasına göz yumulduğu ileri sürülüyor.

Aralarında Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir, Belediye Başkan Yardımcısı Ednan Güler, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu yetkililerinin bulunduğu birçok kişi gözaltında.

İddialar şöyle:

* Akmercanlar inşaat firmasının sahibi Gazi Akmercan, Marmaray’ın Sirkeci İstasyonu’nun üzerinde bulunan arsaya otel inşaatı yapmak istedi. Fatih Hoca Paşa Mahallesi 4. ada 1. parselde yapılmak istenilen otel inşaatında yerin 3 kat altına inilmesi ve üst yerüstündeki kısmının ise 4 kat olarak inşa edilmesi için 2012 yılında girişimlere başlandı. Marmaray’ı inşa eden Japon mühendisler ve DHL, inşaat Marmaray’a zarar vereceği için olumsuz görüş bildirdi. Ancak Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir, Başkan Yardımcısı Ednan Güler’e talimat vererek İstanbul 4 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü Günseli Aybay ve Başkanı Oğuz Ceylan’ı ikna etmesini istedi. Güler ise kurul müdürü Günseli Aybay ile görüşerek DLH’nin raporunun işleme koymadan dosyanın belediyeye geri gönderilmesini sağladı.

* Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir ve yardımcısı Güler’in, Marmaray’a zarar verecek projenin izin belgelerine onay vermeyen İstanbul 4 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Başkanı Oğuz Ceylan’ı, bakana söyleyerek görev yerini değiştirmekle tehdit ettiği iddialar arasında yer aldı.

* Ayrıca aynı ikilinin rüşvet konusunda belediyede kendilerine sıkıntı çıkaracağını düşündükleri İmar ve Şehircilik Müdürü Refik Lal’i görevden aldığı ancak susmasını sağlamak amacıyla Ulaşım Hizmetleri Müdürü olarak görevlendirdikleri öne sürüldü.

* Fatih Belediye Başkanı Demir’in, 1.derece tarihi eser niteliğindeki yerin 2. dereceye düşürülmesi karşılığında çete lideri mimar Sevinç Doğan’dan 1,5 milyon dolar istediği ileri sürülüyor.

Dosya kapsamında ismi geçenler: Sevinç Doğan (Mimar şirketi sahibi), Ali Tunç (Tunç Mimarlı’kın sahibi olup mimar), Hasan Yılmaz (Zeytinburnu eski belediye başkanı), Hüseyin Başçetinçelik (Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu eski üyesi), Sebahattin Demir, (Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir’in kardeşi), Veysel Tosun, Murat Cansunar, Kamuran Sinar, Bakan Balkı, İmren Özbey, Mustafa Demir (Fatih Belediye Başkanı), Ednan Güler (Fatih Belediye Başkanı Yardımcısı), Bora Selim (Fatih Belediye Başkanlığı Şehir Plancısı, Belediye Meclis üyesi), Faruk Solak ( Fatih Belediyesinde İmar Müdürü), Ahmet Fikri Okumuş (Fatih Belediye Başkanlı’ğında mimar), Şenol Şirin (Fatih Belediyesi Zabıta Amiri) Mehmet Yıldız (Fatih Belediye’sinde Görevli), Osman Doğan (Fatih Belediyesi’nde Görevli), Ümit İhsan Döğer (Fatih Belediyesi’nde Görevi), Kemal Arslan (Fatih Belediyesi Şirket Müdürü), Mustafa Bayhan (Fatih Tapu Müdürlüğü’nde görevlisi), Oğuz Ceylan (4 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Başkanı), Günseli Aybay (İstanbul 4 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü), Ahmet Tanyolaç (İstanbul 4. Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun eski başkanı), Raşit Şentürk (Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yenileme Kurulunda Kurul Müdürü), Yener Çavdar (İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu görevlisi), Hasan Soysal (İstanbul 2 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nde raportör), Kader Demir (2 No’lu koruma kurulunda raportör), Murat Akagündüz (Beyoğlu Belediyesi’nde mimar) Nesrin Çiçek Akçıl (Anıtlar Kurulunda sanat tarihçisi)