Türkiye Seçimlerinin Rengârenk Analizi

2009 Yerel Seçimleri ve 2010'daki referandumda Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) kıyılarda başarısız bir görünüm sergilemesi, seçimlerin gündem maddelerinden biri olmuştu.

12 Haziran 2011 Seçim sonuçları açıklanmaya başladığında televizyon programlarında kullanılan haritalarda AKP'nin kıyıları kendi rengine boyadığını gördük. Gün bitmeden yorumlar belli olmuştu: "AKP kıyılara indi".

İşin doğrusu 2002'den beri yavaş yavaş kıyıları zorluyordu zaten. Haritalara il bazında bakıldığında bu yorum oldukça doğru. Ege sahili hariç manzara böyle. Antalya, Çanakkale, Mersin, Zonguldak, Artvin'in renginin değişmesi özellikle dikkat çekti.

Bu haritaların detayına girildiğinde ise işin rengi bir parça değişiyor. İlçe bazında kıyılara bakıldığında İzmir ile Edirne arasında renk Cumhuriyet Halk Partisi'ne (CHP) dönüyor. Çanakkale  sahilinde Gelibolu, Eceabat, Merkez, Ezine ve Ayvacık; Balıkesir sahilinde ise Edremit, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık'ta AKP ikinci parti durumunda. Buna karşılık İzmir ikinci bölgede sahildeki Menemen'nde bir puanla da olsa AKP'nin (37'ye 36) önde olduğu görülüyor.

Bunun dışında AKP'nin Muğla'da Köyceğiz, Dalaman ve Fethiye'yi de aldığı anlaşılıyor.

CHP'nin eski kalelerinden Antalya'da iki sahil ilçesi Konyaaltı ve Muratpaşa haricinde hiçbir ilçede CHP önde değil.

Mersin'de ise CHP Anamur, Silifke, Mezitli, Yenişehir ve Tarsus'ta hâlâ üstünlüğünü koruyor. CHP'nin Akdeniz sahilinde üstünlüğünü sürdürdüğü Adana'da Karataş ve Hatay'da İskenderun ve Samandağ ilçeleri var.

Karadeniz kıyısına gelindiğinde ise CHP'nin geleneksel kalelerinden Kırklareli'de ilginç bir ilçe var: Demirköy. Kıyı ilçesi olan Demirköy'de AKP yüzde 41 ile önde, CHP'nin oranı yüzde 38. Karadeniz'de sadece Zonguldak'ın Çaycuma ve Bartın'ın Amasra ilçeleri, Sinop Merkez ve en doğuda Artvin Hopa ilçelerinde CHP önde.

Genel haritaya bakıldığında Anadolu'nun ortası Tunceli hariç tümüyle AKP'ye oy vermiş gibi görünüyor.

İlçe bazında dört tane Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) adacığı var: Mersin Çamlıyayla, Osmaniye'de Toprakkale, Sumpas ve Düziçi. MHP'nin il bazında aldığı tek il Iğdır'a ilçe bazında bakıldığında manzara yine değişiyor. MHP dört ilçesi olan Iğdır'da sadece Merkez ve Karakoyunlu'da önde, Tuzluca'da Blok adayı Pervin Buldan önde ve Aralık'da ise AKP yüzde 44 ile önde, ardından yüzde 25 ile Buldan geliyor.

CHP'nin Anadolu'nun ortasındaki adalarında ise AKP'nin yüzde 70'ile uzak ara kazandığı K. Maraş'ta Nurhak'ın yüzde 51 oranında CHP'ye oy vermiş olması.

İlçe incelemesi asıl Blok'un genel haritada olmayan gücünü ortaya koyuyor. İl bazında bakıldığında sadece Şırnak ve Hakkari'de çoğunluğu almış görünen Blok, ilçe bazında sınırlarını Erzurum ve Kars'ın güneyine, Diyarbakır Elazığ sınırına ve sadece Halfeti ve Suruç'la da olsa Şanlıurfa'ya kadar genişletiyor.

Oy oranına göre renk skalası

Seçim sonuçlarını harita üzerinde partilerin oy yoğunluğu üzerinden değerlendirdiğimizde, hangi partinin nerede daha yüksek etkinliği olduğu ortaya çıkıyor

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP)

AKP'nin rengi sarı. Artvin hariç Doğu Karadeniz; Güney Doğu'da Urfa, Antep, Maraş, Adıyaman ve Kilis; İç Anadolu'da Konya, Aksaray, Nevşehir, Çankırı, Çorum ve Kayseri'de "koyu sarı" hakim. Blok bölgesine ve Ege ve Akdeniz kıyılarına gidildikçe sarının tonu yumuşuyor.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)

CHP'nin rengi bordo. Her ne kadar sahillerde yenildi yorumu yapılsa da CHP kıyılarda hala koyu renkli görünüyor. Blok bölgesinde rengi iyice atıyor. Anadolu'nun içlerinde Alevi oylarının olmadığı yerlerde pembeleşiyor.

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP)

MHP'nin rengi yeşil. Yeşilin en koyu olabildiği iller Osmaniye (% 44), Iğdır (% 34) ve Bilecik (% 27,29). Haritada Kastamonu'dan Adana'ya kuzey güney yönlü bir istikamette yüzde 20'lik psikolojik sınırı aşabildiği yeşil bir kuşağa sahip. MHP'yi baraj üzerinde tutan oylar da büyük oranda bu kuşaktan geliyor.

Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku (Blok)

Blok'un rengi mavi. Haritanın güneydoğu köşesi sınıra doğru laciverte dönüyor. Mavi özellikle İç Anadolu'da beyaza çalıyor. Bağımsız oyunun hiçe yakın olduğu iller Yozgat, Erzincan, Bilecik, Karaman, Düzce,  Kütahya ve Uşak. (HK)