12 Haziran'da Seçecekleri ve Seçilecekleri Neler Bekliyor?

12 Haziran 2011'de gerçekleştirilecek genel seçimlerde yaklaşık 50 milyon seçmen oy kullanacak. Seçimler için ilk kez Kürtçe propaganda serbest, 25 yaşındakiler de milletvekili adayı olabilecek, üniversite öğrencileri kaldıkları yurda bağlı ilçelerde oy kullanabilecek.

Seçime 27 siyasi parti katılacak. Hazine yardımı, bu yılın seçim yılı olması nedeniyle üç kat fazla ödenecek. Ancak bu yardımdan yalnızca Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) yararlanacak.

Ocak'ta 109 milyon 100 bin 370 TL Hazine yardımı alan bu üç parti, genel seçimler nedeniyle 218 milyon 200 bin 741 TL daha seçim yardımı alacak. AKP 186 milyon 544 bin; CHP 83 milyon 608 bin; MHP 57 milyon 148 bin lira seçim yardımı alacak.

En fazla milletvekili İstanbul'dan, en az milletvekili Bayburt'tan

Yüksek Seçim Kurulu'nun 26 Şubat 2011 tarihli kararına göre, İstanbul 85, Ankara 31, İzmir 26 milletvekili çıkaracak. Bayburt ise bir milletvekili ile en az milletvekili çıkaracak il olacak.

YSK'nin açıklamasına göre, 14 ilin bir önceki seçime göre çıkaracağı milletvekili sayısı artarken, 28 ilinki azalacak. 39 ilin çıkaracağı milletvekili sayısı ise değişmeyecek. Meclis'te şu anda 67 İstanbul, 29 Ankara, 24 İzmir milletvekili görev yapıyor.

Bağımsız adaylık başvuru ücretine zam

YSK'nin 14 Mart 2011'de açıkladığı seçilme yeterliliği kriterlerine sahip herkes aday olabilecek. Ancak YSK,14 Mart 2011'de, 2007 genel seçimlerinde 446 TL olan "bağımsız milletvekili adayı başvuru ücretini" 17 kat artırarak 7 bin 734 TL'ye yükseltti.

Sandık seçmen sayısı 300

YSK'nın 5 Mart 2011'de yayımladığı karar uyarınca, bir sandık bölgesindeki seçmen sayısı 300 olacak. Kararda, mezra gibi toplu yerleşim birimleri için de mesafe durumu ve ulaşım güçlükleri ile 298 sayılı Kanunun 5. maddesinde sandık bölgesi oluşturulması işlemlerinde oluşturulan sandık bölgelerinde de sandık seçmen sayısı 300 olarak belirlendi.

Kürtçe propaganda serbest, milletvekili seçilme yaşı 25

8 Nisan 2010'da kabul edilen Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Milletvekili Seçimi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile seçimlerde Türkçe dışındaki dillerde propaganda yapılması serbest bırakıldı.

Yasada yapılan değişiklikle "Seçim propagandalarında Türkçeden başka dil ve yazı kullanılması yasaktır" ifadesi, "Türkçenin kullanılması esastır" olarak değiştirildi.

Düzenlemeyle açık yerlerde güneşin batmasından sonra iki saat daha propaganda yapılabilmesinin yolu açıldı. Tahta oy sandıkları yerine şeffaf, ısıya ve kırılmaya dayanıklı, sert plastikten yapılan sandıkları kullanılması, bilboardarda ilan süresinin 20 günden 30 güne çıkarılması karara bağlandı.

Düzenlemeye göre, bu seçimlerde ilk kez 25 yaşındakiler de milletvekili adayı olabilecek.

Üzerinde TC Kimlik Numarası bulunmayan belgeyle de oy kullanabilecek. TC Kimlik Numarası olmayan bir kimlikle oy kullanılabilmesi için, seçmen bilgi kâğıdını ve TC Kimlik Numarasını ispata elverişli, YSK tarafından ilan edilecek belgenin gösterilmesi yeterli olacak.

Seçmenin oy kullanmasına engel olan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Bunun için tehdit, cebir veya şiddet kullanan kimseye ise üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu fiillerin birden fazla seçmene karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birden yarısına kadar artırılacak.

Birleşik oy pusulaları büyütülecek. Siyasi partilerin adayları birleşik oy pusulasına yazılmayacak. Sandık başı iş ve işlemlerine karşı, ilçe seçim kuruluna itiraz edilebilmesi için, önce sandık kuruluna şikâyet veya itirazda bulunması şartı aranmayacak.

İlçe seçim kurulundan YSK'ya elektronik ortamda gönderilen sonuçlar, talepleri halinde siyasi parti genel merkezlerine iletilecek.

Düzenleme ile adaylık için görevden çekilmesi gerekenlerin kapsamı da genişletildi. Kamu kurum niteliğindeki meslek kuruluşları, sendikalar, kamu bankaları ve üst birliklerin yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar da adaylık için görevinden ayrılmak zorunda olacak.

Referandumla genel seçim süresi 4 yıla indirilmişti

21 Ekim 2007 tarihli referandum ile birlikte yürürlüğe giren anayasa değişiklikleri uyarınca genel seçim süresi 5 yıldan 4 yıla indirilmişti.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 3 Ekim 2010'da genel seçimlerin normal tarihinden bir ay önce -Haziran ayı başında- yapılacağını duyurmuştu.

Genel seçimlerinin 12 Haziran 2011 pazar gününde yapılmasına ilişkin önerge 3 Mart 2011'de TBMM Genel Kurulu'nda oybirliğiyle kabul edilmişti.

Seçime katılabilecek siyasi partiler

Yüksek Seçim Kurulu'nun 5 Mart 2011'de yayımladığı karara göre, 24. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılabilecek 27 siyasi parti şöyle:

Adalet ve Kalkınma Partisi, Alternatif Parti, Bağımsız Türkiye Partisi, Öarış ve Demokrasi Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Doğru Yol Partisi, Emek Partisi, Eşitlik ve Demokrasi Partisi, Genç Parti, Hak ve Eşitlik Partisi, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halkın Sesi Partisi, Halkın Yükselişi Partisi, İşçi Partisi, Liberal Demokrat Parti, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milliyetçi ve Muhafazakar Parti, Özgürlük ve Dayanışma Partisi, Saadet Partisi, Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Partisi, Yeni Parti, Yurt Partisi. (BB/EÖ)