Yerel Burslar Öğrencilere Merkezi Planlamayla Verilmeli

Anayasa Mahkemesi belediyelerin öğrencilere doğrudan yüksek öğretim bursu vermelerini engelledi. Prof. Dr. Buğra, kararın yeni bir yapılanmayla kaynakların daha adil dağıtılabileceği bir sisteme yol açabileceğini söylüyor ama çok da umutlu değil.

Ayşe Gökçe Susam

Anayasa Mahkemesi'nin diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi belediyelerin de burs, kredi adı altında yardım yapmasını engelleyen kararını değerlendiren Prof. Dr. Ayşe Buğra'ya göre, aynı kaynaklar merkeze aktarılır ve belediyelerin ellerindeki ihtiyaç bilgileri iyi kullanılırsa öğrencilerin mağduriyetleri önlenebilir.

Ancak Buğra, bunun çıkar kaygıları ve merkezle yerel arasındaki koordinasyon eksikliği gibi nedenlerle gerçekleştirilemeyeceğini de belirtti.

2008-2009 öğretim yılı içinde belediyelerin verdiği burslardan, sadece üç büyükşehir Ankara, İzmir ve İstanbul'da 100 binden fazla üniversite öğrencisinin yararlanması bekleniyordu.

Çözüm: Merkez ve belediyeler arasında koordinasyon

Buğra'ya göre koordinasyon sağlanırsa, belediye kaynakları sayesinde çok sayıda öğrenciye ulaşan burslar, Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun bursları gibi daha sürekli ve güvenilir bir yapı da kazanabilir.

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Buğra, belediyelerin sosyal yardım faaliyetlerinin, hem kaynaklar açısından hem de yararlandırma ölçütleri açısından denetimsiz ve şeffaflıktan uzak olduğuna dikkat çekti. Dolayısıyla bu yardımlar siyasi ve ekonomik çıkar amaçlı kullanıma son derece açık. Mahkemenin kararı mevcut sistemdeki kuralsızlık ve denetimsizlik sorununa son vermesi açısından önem taşıyor.

"Bürokrasi lafından kimse hoşlanmıyor ama modern bir toplumda sosyal ve siyasi ilişkilerin düzgün işlemesi için şart" diyen Buğra'ya göre, Türkiye'deki sorunların önemli bir kısmı buradaki eksiklikten kaynaklanıyor.

Karar neydi?

Anayasa Mahkemesi, 5102 sayılı Yükseköğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun'da yer alan hükümle ilgili kararı CHP'nin 2004 yılında yasanın uygulamada büyük haksızlıklar ve Anayasa'nın fırsat eşitliği ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle yaptığı başvuru üzerine açılmıştı.

Mahkemenin aldığı kararın gerekçesiyle Resmi Gazetede yayınlanmasının ardından, öğrencilerin burslarının kesilmesi söz konusu olacak.

Belediye burslarına rekor başvuru

13 yıldır üniversite öğrencilerine burs veren İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yardımından, bu yıl 46 400 lisans öğrencisi ayda 100 YTL, 3 bin yüksek lisans öğrencisi ayda 150 YTL ve 600 doktora öğrencisi de ayda 250 YTL pay almak suretiyle yararlandı. Bursun yüzde 5'i yabancı uyruklu öğrencilere ayrıldı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi de, 2004 yılından beri yüksek öğretim öğrencilerine yönelik Ahmet Piriştina'nın anısına bir burs veriyor. Belediye, geçtiğimiz yıl 20 bin öğrencinin yararlandığı burstan bu yıl 30 bin öğrencinin yararlanmasını öngördü. 2004-2008 yılları arasında 55 bin yüksek öğretim öğrencisine toplam 47 milyon YTL burs verilmiş oldu.

Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik bursların iptalinin söz konusu olmayacağını söyledi. Anayasa Mahkemesi'nin kararının henüz kendisine ulaşmadığını söyleyen Çelik, "Kamunun verdiği tüm bursları Kredi ve Yurtlar Kurumu bünyesinde topladık. Daha önce kendileri veriyordu. Şimdi belediyeler burs vermek istedikleri kişilerin listesini bize gönderecek. Parayı bize aktaracak. Biz dağıtacağız" dedi.(GS/EÜ)