Eurovision'u Tatar Sürgünü'nü Anlatan Jamala Kazandı
İsveç'in başkenti Stockholm'de bu yıl 61'incisi düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması'nı, "1944" adlı şarkısıyla Ukrayna'yı temsil eden Kırımlı Tatar sanatçı Jamala kazandı.
16 bin kişilik Globen Arena'da gerçekleştirilen, "Avrupa'daki göçmen krizi'' temalı yarışmanın finalinde 26 ülkenin temsilcileri mücadele etti. Programın sunuculuğunu 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazanan İsveç temsilcisi Mans Zelmerlöw ve Petra Mede üstlendi.
Sürgünün yıldönümü 18 Mayıs
Yarışmanın finalinde Ukrayna'yı temsil eden Jamala'nın, büyükannesi ile Kırım Tatarlarının yaşadığı trajediyi anlatan, Türkçe nakaratında "Yaşlığıma toyalmadım, Men bu yerde yaşalmadım" sözlerinin yer aldığı "1944" adlı şarkısı, 534 puanla birinci seçildi. Tatar Sürgünü'nün yıldönümü 4 gün sonra 18 Mayıs günü.
Jamala: Yarışma Kırım'da yapılsın isterdim
İsveç'ten Ukrayna'ya dönen JamalaUkrayna ve Kırım Tatar bayrakları ile karşıladı.
Jamala, “Gelecek yıl yapılacak yarışmanın vatanımda, Kırım’da geçirilmesini isterdim. Şu anda Kırım işgal altında. Bir yılda işgalin kalkacağına emin değilim. Bunu inanmadığım için söylemiyorum ama bir yıl içinde bunu yapamayacağız” diye konuştu.
Eurovision’u kazanmasının önemini ise şöyle anlattı:
“Yıllarca kimsenin duymak istemediği, saklanan tarihi herkes duydu".
Avustralya 2., Rusya 3. oldu
Avustralya temsilcisi Dami Im'un seslendirdiği "Sound of Silence" adlı şarkısı 511 puanla ikinciliği, Rusya temsilcisi Sergey Lazarev'in "You Are the Only One" adlı şarkısı da 491 puanla üçüncülüğü elde etti.
ABD'de ilk canlı yayın
Eurovision Şarkı Yarışması, ABD'de televizyonda ilk defa canlı yayınlandı, Çin dahil 50 ülkede canlı izlendi.
Türkiye yine katılmadı
Türkiye yarışmaya yine kalıtmadı. Türkiye, 2013’te kurucu beş ülke olan İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya, İtalya'nın yarı finallere katılmadan doğrudan finale katılma uygulamasını ve oylama sisteminin değişmesini protesto ederek Eurovision’dan çekilme kararı almıştı.
Türkiye yarışmaya en son 2012’de Can Bonomo’nun Love Me Back şarkısıyla katılıp 7. olmuştu.
"Barış için seslendirdim''
Yarışmanın sonucu açıklandıktan sonra büyük sevinç yaşayan Jamala, ''Ben biliyorum ki şarkımı barış ve aşk için seslendirdim. Gerçekten herkese barış ve sevgi mesajı vermek istiyorum. Ayrıca, bütün herkese çok teşekkür etmek istiyorum.'' diye konuştu.
Yarışmayı izleyenler arasında bulunan Ukrayna Kültür Bakanı Vyacheslav Kyrylenko da ''Umuyorum ki bu büyük galibiyet, ülkem için büyük bir moral olur. Bu şarkı Kırım Tatarlarının trajedisini anlattığından dolayı bizim için zaten kazanan bir parçaydı'' değerlendirmesinde bulundu.
Büyük Tatar Sürgünü ve Kırım HakkındaRusya Kırım yarımadasını 1783’de, Çariçe II. Yekaterina döneminde ilhak etti. Kırım ilhak edilir edilmez Akyar limanında donanma üssü olarak burada Sivastopol şehrinin temeli atıldı. Bu tarihten itibaren Kırım, Rusya için Karadeniz’in kontrolünün sağlanması açısından hayati önem taşıdı. Kırım için verilen savaşların Rusya’da vatanperverlik hissiyatının şekillenmesinde tarih boyunca büyük rol oynadı. 1853-56 arası üç yıl süren Kırım Savaşı’nda Kırım halkı bağımsızlık için mücadele verdi, Sivastopol büyük bir kuşatma yaşadı. Kırım tarihinin diğer büyük işgalini Nazi Almanya’sı döneminde yaşadı. Nazi saldırısı sırasında Sivastopol ikinci defa düşman kuşatması altında kaldı (1941-1942). 1941 - 1944 yılları arasında Alman işgali altında olan Kırım'da, Kırım Tatarlarının bu zaman içerisinde Almanlar ile "işbirliği" içinde olduğu gerekçe gösterilerek 1944 yılında Sovyet hükumeti tarafından toplu sürgün kararı çıkarıldı. Sürgün, 18 Mayıs 1944 tarihinde başladı. Toplam 193.865 Kırım Tatarı sürgün edildi. 151.136 kişi Özbekistan’a, 8 bin 597 kişi Mari bölgesine, 4 bin 286 kişi Kazakistan’a geri kalan 29 bin 846 kişi ise Rusya’nın çeşitli bölgelerine sürgün edildi. 1954’te Sovyetlerin o dönemdeki lideri Nikita Hruşev, Kırım’ı Rusya’nın idari yetkisinden çıkararak Ukrayna’ya bağlı duruma getirdi. 1990’ların başında Kırım’ın statüsü Rusya ile Ukrayna arasında tartışmalara konu oldu. 1991 yılında referandum yoluyla Kırım’ın “bölge” (oblast) statüsü “özerk cumhuriyet” olarak değiştirildi. 1992 yılında Kırım parlamentosu Kırım’ın devlet egemenliğini ilan ve Kırım Anayasasını kabul etti. Anayasada Kırım’ın Ukrayna’ya bağlı olduğu teyit edilmekle birlikte, Kırım hükümeti geniş özerkliğin elde edilmesi yönünde adımlar attı. Ayrıca Rusya yanlısı bir tutum da sergilendi ve bazı siyasetçiler tarafından Rusya’ya bağlanma meselesi gündeme getirildi. Bu gelişmelerden rahatsız olan Kiev, Kırım’ı Ukrayna’dan özerk hale getirme amacıyla atılan adımlara karşı çıktı ve Kırım’da kabul edilen birçok kanunu ve kararı iptal ettirdi. Kiev’in tutumu ve Rusya’nın o dönemde meseleye fazla ilgi göstermemesi sebebiyle Kırım’daki ayrılıkçı hareket durulmaya yüz tuttu. 1997’de Rusya ile Ukrayna bir dostluk ve işbirliği anlaşması imzalayarak birbirinin sınırlarına ve toprak bütünlüğüne saygı duyacaklarını taahhüt ettiler. Böylece Rusya Ukrayna’nın Kırım üzerindeki egemenliğini de kesin olarak kabul etmiş oldu. Rusya 2014’te Kırım’ı ilhak ederek bu anlaşmayı da ihlal etti. * Kaynak: Ukrayna Krizinde Kırım Tatarları Faktörü - Liaisian Şahin - bianet |
Yarışma sonuçları
1- Ukrayna 534 puan 2- Avustralya 511 puan 3- Rusya 491 puan 4- Bulgaristan 307 puan 5- İsveç 261 puan 6- Fransa 257 puan 7- Ermenistan 249 puan 8- Polonya 229 puan 9- Litvanya 200 puan 10- Belçika 181 puan 11- Hollanda 153 puan 12- Malta 153 puan 13- Avusturya 151 puan 14- İsrail 135 puan 15- Letonya 132 puan 16- İtalya 124 puan 17- Azerbaycan 117 puan 18- Sırbistan 115 puan 19- Macaristan 108 puan 20- Gürcistan 104 puan 21- Kıbrıs 96 puan 22- İspanya 77 puan 23- Hırvatistan 73 puan 24- Birleşik Krallık 62 puan 25- Çek Cumhuriyeti 41 puan 26- Almanya 11 puan (HK)
